نماز کامله

بیستم:آگاه باش براى روز جمعه جز نافله آن،که بیست رکعت است،نمازهاى بسیارى ذکر شده‏ است.کیفیت نافله مذکور بنا بر مشهور آن است که شش رکعت آن زمانى که نور آفتاب افق را فرا گیرد بجا آورده شود، و شش رکعت دیگر وقتى که خورشید بالا بیاید،و شش رکعت دیگر نزدیک ظهر،و دو رکعت پس از ظهر پیش از نماز ظهر،و یا آنکه شش رکعت اوّل را پس از نماز جمعه یا نماز ظهر بجا آورد،به صورتى که در کتب فقها و(مصابیح)ذکر شده. البته نمازهاى بسیار دیگرى نیز نقل شده،که ذکر بعضى از آنها در این مقام مناسبت دارد،هر چند بیشتر آنها اختصاصى به روز جمعه ندارد،ولى بجا آوردن آنها در روز جمعه بیشتر فضیلت دارد: از جمله آنها نماز کامله است که شیخ طوسى،و سیّد ابن طاووس و شهید و علاّمه حلّى و دیگران به سندهاى بسیار و معتبر از امام صادق علیه السّلام و ایشان از پدران بزرگوارشان علیهم السّلام از حضرت رسول صلى اللّه علیه و آله روایت کرده‏اند که آن حضرت فرمود: «هرکس در روز جمعه پیش از ظهر چهار رکعت نماز بخواند،و در هر رکعت سوره«حمد»را ده مرتبه و هر یک از: «قل اعوذ بربّ النّاس» و «قل اعوذ بربّ الفلق» و «قل هو اللّه احد» و «قل یا ایّها الکافرون» و «ایه الکرسى»را ده مرتبه،و به روایت دیگر: «انّا انزلناه» و آیه «شهد اللّه…» [آیه ۱۸ سوره آل عمران] را نیز هر یک ده مرتبه بخواند،و آنگاه که از چهار رکعت فارغ شود،صد مرتبه استغفار کند، و صد مرتبه بگوید:
سُبحانَ اللهِ وَالحَمدُلِلّهِ وَ لا اِلهَ اِلّا اللهُ اَکبَرُ وَ لا حَولَ وَلا قُوَّه الّا بِاللهِ العَلِیِّ العَظیمِ .
خدا پاک و منزه است و ستایش تنها او را سزاست و خدایى جز او نیست،و خدا بزرگتر از هر وصفى است و هیچ نیرو و توانى جز برآمده از خداى‏ بلند مرتبه بزرگ نیست.
و پس از آن صد مرتبه صلوات فرستد،خدا شرّ اهل آسمان و شرّ اهل زمین،و شرّ شیطان و شرّ پادشاهان ستمگر را از او برطرف کند»تا پایان روایت که همه در بیان فضیلت این نماز است.نماز دیگر:حارث همدانى‏ از امیر المؤمنین علیه السّلام روایت کرده:اگر بتوانى روز جمعه ده رکعت نماز بجاى آر،و رکوع و سجودش را تمام و کامل ادا کن،و پس‏ از هر دو رکعت صد مرتبه بگو:
سبحانَ اللهِ وَ بِحَمدِهِ
پاک و منزه است خدایى که ستایش تنها شایسته اوست
که فضیلت بسیار دارد.
نماز دیگر:به سند معتبر از امام صادق علیه السّلام روایت شده:هرکس سوره«ابراهیم»و سوره«حجر»را در دو رکعت نماز در روز جمعه بخواند،هرگز دچار پریشانى و دیوانگى و یا بلایى دیگر نشود،از جمله آن نمازها:نماز حضرت رسول صلى اللّه علیه و آله است.

اعمال روز جمعه

براى روز جمعه اعمال بسیارى است که در اینجا تنها به بیان چند مورد اکتفا مى‏کنیم:

اول:در رکعت اوّل نماز صبح سوره‏ «جمعه»و در رکعت دوّم:«توحید»خوانده شود.

دوّم:پس از نماز صبح،پیش از آنکه سخن بگوید،این دعا را بخواند تا کفّاره کناهان او از این جمعه‏ تا جمعه دیگر باشد:
اللَّهُمَّ مَا قُلْتُ فِی جُمُعَتِی هَذِهِ مِنْ قَوْلٍ أَوْ حَلَفْتُ فِیهَا مِنْ حَلْفٍ أَوْ نَذَرْتُ فِیهَا مِنْ نَذْرٍ فَمَشِیَّتُکَ بَیْنَ یَدَیْ ذَلِکَ کُلِّهِ فَمَا شِئْتَ مِنْهُ أَنْ یَکُونَ کَانَ وَ مَا لَمْ تَشَأْ مِنْهُ لَمْ یَکُنْ اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِی وَ تَجَاوَزْ عَنِّی اللَّهُمَّ مَنْ صَلَّیْتَ عَلَیْهِ فَصَلَوَاتِی عَلَیْهِ وَ مَنْ لَعَنْتَ فَلَعْنَتِی عَلَیْهِ.
خدایا!هر سخنى که در این جمعه‏اى بر زبان آورم،و یا هر سوگندى که در آن ادا نمایم‏ و یا هر نذرى که در آن‏جارى کنم،خواست و اراده تو پیشاپیش همه اینهاست،پس در این میان هرچه را تو بخواهى که بشود مى‏شود،و هرچه را که نخواهى نشود،بار خدایا!مرا بیامرز و از من درگذر.خدایا!هرکه را تو بر او درود فرستى پس درودم بر او باد و هرکه را که تو لعنت کنى پس لعنتم بر او باد.
و دست‏کم در هر ماه یک بار این عمل را بجا آورد و نیز روایت شده:هرکس در روز جمعه پس از نماز صبح بنشیند،و به تعقیب بپردازد تا آفتاب برآید،هفتاد درجه در بهشت برین براى‏ او بالا رود.و شیخ طوسى روایت کرده:که سنّت است این دعا را در تعقیب نماز صبح‏ روز جمعه بخواند:
اللَّهُمَّ إِنِّی تَعَمَّدْتُ إِلَیْکَ بِحَاجَتِی وَ أَنْزَلْتُ إِلَیْکَ الْیَوْمَ فَقْرِی وَ فَاقَتِی وَ مَسْکَنَتِی فَأَنَا لِمَغْفِرَتِکَ أَرْجَى مِنِّی لِعَمَلِی وَ لَمَغْفِرَتُکَ وَ رَحْمَتُکَ أَوْسَعُ مِنْ ذُنُوبِی فَتَوَلَّ قَضَاءَ کُلِّ حَاجَهٍ لِی بِقُدْرَتِکَ عَلَیْهَا وَ تَیْسِیرِ [تَیَسُّرِ] ذَلِکَ عَلَیْکَ وَ لِفَقْرِی إِلَیْکَ فَإِنِّی لَمْ أُصِبْ خَیْرا قَطُّ إِلا مِنْکَ وَ لَمْ یَصْرِفْ عَنِّی سُوءا قَطُّ أَحَدٌ سِوَاکَ وَ لَسْتُ [لَیْسَ‏] أَرْجُو لِآخِرَتِی وَ دُنْیَایَ وَ لا لِیَوْمِ فَقْرِی یَوْمَ یُفْرِدُنِی النَّاسُ فِی حُفْرَتِی وَ أُفْضِی إِلَیْکَ بِذَنْبِی سِوَاکَ
خدایا!با حاجت خویش آهنگ تو کرده‏ام و امروز بر تو فرود آورده‏ام فقر و تنگدستى و درماندگى‏ام را و به آمرزش تو امیدوارتر از کردار خویشم و بخشایش و رحمت تو دامنه‏دارتر از گناهان من است،پس برآور نیاز مرا با قدرتى که بر آن دارى و با سهولتى که نزد تو دارد، و نیازى که من به تو دارم.چه من به خیرى دست نیافته‏ام جز از سوى تو و جز تو هرگز کسى گزندى را از من نرانده است و براى آن جهان و این‏جانم و نه براى گاه تهیدستى‏ام،آنگاه که مردم در قبرم‏ تنها گذارند و گناهم را به نزد تو آورم،جز به مهر تو امید ندارم. (بیشتر…)

اعمال شب جمعه

شب جمعه را اعمال بسیارى است که ما در اینجا تنها به ذکر چند عمل بسنده مى‏کنیم.

اوّل:بسیار گفتن‏ «سبحان اللّه،و اللّه اکبر،و لا اله الاّ اللّه»و زیاد صلوات فرستادن،روایت شده:جمعه،شبش تابناک و روزش بس روشن‏ است،پس ذکر«سبحان اللّه،و اللّه اکبر،و لا اله الاّ اللّه»بگوئید و بر محمّد و آل محمّد بسیار صلوات فرستید و در روایت دیگر آمده: که کمترین صلوات در این شب،صد مرتبه است،و هرچه بیشتر باشد بهتر است.و از امام صادق علیه السّلام روایت شده:صلوات بر محمّد و آل محمّد در شب جمعه با هزار کار نیک برابر است و هزار گناه را پاک مى‏کند و مقام انسان را هزار درجه بالا مى‏برد و مستحب‏ است که پس از نماز عصر پنجشنبه تا آخر روز جمعه بر محمّد و آل محمّد بسیار صلوات فرستند.و با سند صحیح از حضرت صادق علیه السّلام‏ روایت شده:هنگام عصر روز پنجشنبه فرشتگان از آسمان با قلمهاى طلا و صحیفه‏هاى نقره فرود مى‏آیند و در عصر پنجشنبه و شب‏وروز جمعه تا هنگام غروب خورشید جز صلوات بر محمّد و خاندان آن حضرت چیزى ننویسند.و شیخ طوسى فرموده: در روز پنجشنبه مستحبّ است فرستادن هزار صلوات بر محمّد و آل محمّد. و در آن بگوید:
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ فَرَجَهُمْ وَ أَهْلِکْ عَدُوَّهُمْ مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ مِنَ الْأَوَّلِینَ وَ الْآخِرِینَ.
خدایا بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و فرج ایشان را تعجیل نما،و دشمنانشان را از جن و انس از اولین و آخرین نابود فرما.
و گفتن این صلوات صد مرتبه از بعد از عصر پنجشنبه تا آخر روز جمعه فضیلت بسیار دارد.و نیز شیخ فرموده:مستحب است در آخر روز پنجشنبه به این صورت استغفار کنند:
أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ الَّذِی لا إِلَهَ إِلا هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ تَوْبَهَ عَبْدٍ خَاضِعٍ مِسْکِینٍ مُسْتَکِینٍ لا یَسْتَطِیعُ لِنَفْسِهِ صَرْفا وَ لا عَدْلا وَ لا نَفْعا وَ لا ضَرّا وَ لا حَیَاهً وَ لا مَوْتا وَ لا نُشُورا وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ عِتْرَتِهِ الطَّیِّبِینَ الطَّاهِرِینَ الْأَخْیَارِ الْأَبْرَارِ وَ سَلَّمَ تَسْلِیما .
طلب آمرزش مى‏نمایم از خدایى که نیست معبودى جز او،زنده و پایدار است،و توبه مى‏نمایم به سوى او توبه بنده فروتن‏ بى‏چیز که فقیر و عاجز ناتوان است براى نفس خود و نه دفاعى و نه سودى و نه زیانى و نه زندگى‏ و نه مرگى و نه رستاخیزى و درود خدا بر محمّد و خاندان او،پاک و پاکیزگان،از برگزیدگان و نیکان، و درود فراوان فرست. (بیشتر…)

فضیلت شب و روز جمعه

آگاه باش که شب و روز جمعه از سایر شبها و روزها به صفت بلندى مقام و شرافت و نام‏آورى کاملا متمایز است. از رسولان خدا صلّى اللّه علیه و آله روایت شده:که شب و روز جمعه بیست‏وچهار ساعت است و حق تعالى در هر ساعت آن ششصد هزار تن‏ را از دورخ آزاد مى‏کند.و از امام صادق علیه السّلام وارد شده:که هرکه‏ما بین ظهر روز پنجشنبه تا ظهر روز جمعه از دنیا برود،خدا او را از فشار قبر پناه دهد.و نیز از آن حضرت روایت شده که براى جمعه حق و حرمتى بسیار است مبادا حرمت آن را ضایع گردانى و در انجام عبادات‏ حق تعالى و تقرب جستن به خدا با انجام کارهاى شایسته و ترک همه محرّمات الهى در آن روز کوتاهى نمایى،زیرا خدا ثواب طاعات‏ را در این روز دو چندان مى‏سازد و گناهان را محو مى‏کند،و درجات اهل ایمان را در دو جهان بلند مى‏گرداند. شب جمعه در فضیلت مانند روز است،پس اگر مى‏توانى شب جمعه را تا صبح به نماز و دعا زنده بدار،به راستى که خدا در شب‏ جمعه براى اضافه کردن کرامت اهل ایمان،فرشتگان را به آسمان اوّل مى‏فرستند تا بر حسنات ایشان بیفزایند،و گناهانشان‏ را محو کنند و حق تعالى عطایش گسترده و بسیار کریم است.و نیز در حدیث معتبر از آن حضرت روایت شده:گاهى از اوقات‏ شخص مؤمن براى حاجتى دعا مى‏کند و حق تعالى قضاى حاجتش را به تأخیر مى‏اندازد تا در روز جمعه حاجتش را براورده سازد و به خاطر فضیلت جمعه درخواستش دو چندان برآورده شود.و فرمود:آنگاه که برادران یوسف از حضرت یعقوب علیه السّلام درخواست‏ کردند تا براى آمرزش گناهانشان از خدا طلب بخشش نماید،گفت:(سوف استغفر لکم ربّى)یعنى:از پروردگارم براى‏ شما طلب آمرزش خواهم کرد)و این تأخیر به آن سبب ود که این درخواست در سحر شب جمعه واقع گردد تا دعایش اجابت شود. و نیز از آن حضرت روایت شده:چون شب جمعه فرا رسد،ماهیان دریا سر از آب بیرون آورند،و درندگان صحرا سر برآورند و حق تعالى را ندا کنند که پروردگارا!ما را به سبب گناه آدمیان عذاب مکن!و از حضرت باقر علیه السّلام روایت شده:حضرت حق‏ سبحانه و تعالى فرشته‏اى را در هر شب جمعه فرمان مى‏دهد که از اول شب تا آخر شب از جانب پروردگار جهانیان از بالاى عرش‏ ندا کند:آیا بنده مؤمنى هست که پیش از طلوع صبح براى هر دو جهانش مرا بخواند،تا من درخواستش را اجابت کنم؟ آیا بنده مأمنى هست که پیش از طلوع صبح از گناهش توبه کند تا توبه‏اش را بپذیرم؟آیا بنده مومنى هست که در روزى او تنگ گرفته باشم،و پیش از طلوع صبح از من بخواهد که روزى‏اش را فزونى بخشم تا به او فراخى در روزى دهم؟آیا بنده مؤمن‏ بیمارى هست که پیش از برآمدن صبح از من بخواهد شفایش دهم تا به او تندرستى ارزانى کنم؟آیا بنده مؤمن غمگین در بندى‏ هست که پیش از طلوع صبح از من بخواهد او را از بند برهانم و اندوهش را برطرف سازم تا دعایش را اجابت نمایم؟آیا بنده‏ مؤمن ستمدیده‏اى هست که پیش از طلوع صبح دفع ستم ستمکار را از من بخواهد تا انتقام او را از ستمکار بگیرم و حقّش را به وى بازگردانم‏ فرشته حق این ندا را پیوسته تا طلوع صبح ادامه مى‏دهد!از امیر المؤمنین علیه السّلام روایت شده:حق تعالى جمعه را از میان همه روزها انتخاب کرده و روزش را عید نموده و شب آن را در فضیلت همچون روزش گردانیده است،و از جمله فضیلتهاى روز جمعه آن‏ است که در آن روز هر حاجتى که از خدا درخواست شود برآورده مى‏شود!و چنانچه جماعتى در اثر نافرمانى مستحق عذاب حق شوند چون شب و روز جمعه را دریابند و دعا کنند،خداوند عذاب را از ایشان برمى‏گرداند و نیز امور آینده را خدا در شب جمعه استوار و نهایى مى‏گرداند.پس شب جمعه بهترین شبها و روز آن بهترین روزهاست. و از امام صادق علیه السّلام روایت شده:در شب جمعه از گناه دورى کنید که عقوبت گناهان در ان شب دو چندان است، همان‏گونه که پاداش کارهاى نیک در آن شب دو برابر است.و هرکه در شب جمعه نافرمانى خدا را ترک گوید خدا گناهان‏ گذشته او را بیامرزد و هرکه در شب جمعه گناهى را آشکار انجام دهد،خدا او را به خاطر گناهان همه عمرش عذاب نماید و جزاى‏ گناه انجام گرفته در شب جمعه را بر او دو چندان گرداند.و به سند معتبر از حضرت رضا علیه السّلام روایت شده:حضرت رسول صلّى اللّه علیه و آله فرمودند: روز جمعه سید و بزرگ روزهاست،خدا پاداش نیکیها را در آن روز دو برابر عطا مى‏کند و گناهان را محو مى‏سازد و درجات‏ اهل ایمان را بالا مى‏برد و دعاها را مستجاب نماید و سختیها را آسان و غمها را از دلها مى‏زداید؛و حاجتهاى بزرگ را روا کند. و روز جمعه روزافزونى است چرا که خدا لطف و مهر خویش را بر بندگان فزونى مى‏بخشد و گروههاى بسیارى را از آتش‏ دوزخ نجات میدهد؛پس هرکه خدا را در آن روز بخواند و حق و حرمت آن روز را آنچنان‏که شایسته است بشناسد،به یقین‏ خدا او را از آتش دوزخ رهایى دهد. پس چنانچه در روز جمعه یا شب آن از دنیا برود پاداش شهیدان را دارد و در قیامت ایمن از عذاب الهى برانگیخته مى‏شود؛ و هرکه حرمت جمعه را آنچنان‏که شاید نگاه ندارد و حقش را تباه کند،یا این‏که نماز جمعه به جا نیاورد،یا در آن مرتکب محرمات‏ الهى شود،به یقین خدا او را در آتش دوزخ بسوزاند،مگر آنکه توبه کند.و به سندهاى معتبر از حضرت باقر علیه السّلام روایت شده: آفتاب در روزى بهتر از جمعه طلوع نکرده،و هنگامى‏که پرندگان در روز جمعه به یکدیگر مى‏رسند به هم سلام مى‏کنند و مى‏گویند: امروز روز باارزشى است.و به سند معتبر از حضرت صادق علیه السّلام روایت شده:هرکه روز جمعه را دریابد،باید به کارى جز عبادت‏ نپردازد،چه در این روز خدا گناه بندگان را مى‏آمرزد و رحمت خویش را بر آنان نازل مى‏کند.البته فضایل شب و رزو جمعه بیشتر از آن است که در این سطور کوتاه بیان شود.

میلاد زینب کبری(سلام الله علیها) تهنیت باد