نحوست ماه صفر!خرافه یا واقعیت؟

 

هرساله با فرا رسیدن ماه صفر سخن از نحوست آن و بشارت دادن پایان آن بازگوئی میشود و بالتبع مردم از برخی امور اجتناب میکنند و اتفاقات پیش آمده را بپای نحوست آن میگذارند!
اما سوال اینجاست که تا چه اندازه این مسئله حقیقت دارد و اگر صحت دارد منشأ آن چیست؟

با مطالعه متون اسلامی می بینیم که هیچ روزی نحس یا مبارک نیست بلکه این اتفاقات است که بعضی روزها را مبارک یا نحس میکند،مثلا شب قدر به واسطه نزول قرآن مبارک است و روزی که قوم عاد دچار تند باد شدند به واسطه عذاب الهی نحس شد،مفسر و فیلسوف بزرگ جهان اسلام علامه طباطبایی در تفسیر المیزان، درباره سعد و نحسِ ایام، سخنانی دارد که خلاصه‏ای از ترجمه آن بدین قرار است:

«نحس بودن روز یا مقداری از زمان، به این معنا است که در آن زمان، جز شرّ و بدی، حادثه‏ای روی ندهد و اعمال آدمی، یا دست‏کم نوع خاصی از اعمال، برای صاحب آن، برکت و نتیجه خوبی نداشته باشد. سعد بودن روز، درست برخلاف این است. ما به هیچ وجه نمی‏توانیم بر سعادت روزی از روزها یا زمانی از زمان‏ها یا نحوست آن، برهان اقامه کنیم؛ زیرا طبیعت زمان از نظر مقدار به گونه‏ای است که اجزای آن مثل هم است و یک چیز به شمار می‏آید.{المیزان،ج ۱۹،ص ۷۱}

در مورد ماه صفر هم باید بگوئیم این ماه نحس نیست بلکه به واسطه وقایعی که در آن اتفاق افتاده مردم عامی آن را نحس می دانند که از جمله آن وقایع رحلت حضرت رسول اکرم صلی الله علیه وآله است. ولی باید توجه داشت تصور غلط نحوست ماه صفر هیچ دلیل و مبنای روائی ندارد و ارتباط دادن آن با رحلت جانگداز اشرف کائنات بی اساس می باشد اما ممکن است ریشه این توهم به فهم نادرست حدیث بشارت برگردد. ما در ادامه به این حدیث و صحت وسقم برداشت آن می پردازیم

مرحوم شیخ عباس قمی می فرمایند این ماه معروف است به نحوست . مستند آنان حدیثی از پیامبر است که فرمودند:

من بشرنی بخروج آذار فله الجنه

هر کس به من بشارت دهد صفر تمام شده است بهشت می رود

مرحوم شیخ صدوق در کتاب ارزشمند علل الشرایع نیز این حدیث را نقل و به صورت حدیثی مسند از ابن عباس آورده است . (علل الشرایع ج۱ ص۱۷۶)

عده ای معتقد شدند آذار همان صفر است در حالی که آذار از ماههای رومی است و صفر از ماههای قمری است. از طرفی هم دلیلی بر شومی و نحوست ذاتی ایام در دست نیست تا پیامبر چنین سخنی فرموده باشد. با همه این اوصاف ملاحظه متن کامل و توجه به سبب صدور این روایت ما را متوجه میسازد که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در مقام بیان نحوست ماه آذار و اهمیت دادن به بشارت پایان آن هم نیست. حدیث مذکور به شرح ذیل میباشد،مرحوم شیخ صدوق در کتاب ارزشمند علل الشرایع نقل کرده که پیامبر اکرم روزی در مسجد قبا در جمع عده زیادی از اصحابش فرمودند:

«اول من یدخل علیکم الساعه رجل من اهل الجنه» یعنی اولین کسی که هم اکنون بر شما وارد می شود، مردی از اهل بهشت است. پس چند نفر که این مطلب را شنیدند از یک در مسجد خارج شدند تا از در دیگر وارد شوند و اول کسی باشند که مستحق بهشت گردند.

صحبت رسول خدا صلی الله علیه و آله در این زمان در مورد تبیین صفات مومنین بود و برای آوردن شاهد با علم لدنی خود اشاره کردند که اولین کسی که از در مسجد وارد شود او چنین صفاتی را داشته و اهل بهشت خواهد بود؛ اما چون متوجه تحرکات عده ای از اصحاب شدند این مطلب را که «هرکس مرا به خروج ماه آذار خبر دهد او اهل بهشت است» . ابوذر که داخل شد به حضرت عرض کرد یا رسول الله ماه آذار به پایان رسید. پس واضح است بشارت پایان ماه آذار علامتی برا ی معرفی اباذر است و ارتباطی به نحوست ماه صفر ندارد

لذا قول پیامبر صلی الله علیه و آله تنها در همان زمان و مکان به عنوان شرطی برای معرفی مرد بهشتی دارای مفهوم است و نه به معنای مطلق آن در همه زمانها و مکانها. در حالی که همین حدیث امروزه در بین برخی شیعیان اینگونه مطرح شده است که هرکس در پایان ماه صفر در هفت مسجد را بزند و به پیامبر پایان ماه صفر را خبر دهد او اهل بهشت خواهد بود.

متاسفانه در چند سال گذشته بر اساس این برداشت نادرست رفتارهای خرافی دامن گیر افراد شد و سال به سال بر آئین خرافی خود می افزایند. لذا با توجه به بی اساس بودن این موضوع لازم است در جهت جلوگیری از انجام چنین انحرافاتی که در درجه اول سبب مخفی ماندن گوهر حقیقی دین میگردد اقدام مضاعف نمود.

حرز امام هادی علیه السّلام

هشتم:حرز حضرت هادى علیه السّلام:

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ یا عَزیزَ الْعِزِّ فى عِزِّهِ ما اَعَزَّ عَزیزَ الْعِزِّ فى عِزِّهِ یا عَزیزُ اَعِزَّنى بِعِزِّکَ وَ اَیِّدنى بِنَصْرِکَ وَادْفَعْ عَنّى هَمَزاتِ الشَّیاطینِ وَادْفَعْ عَنّى بِدَفْعِکَ وَامْنَعْ عَنّى بِصُنْعِکَ وَاجْعَلْنى مِنْ خِیارِ خَلْقِکَ یا واحِدُ یا اَحَدُ یا فَرْدُ یا صَمَدُ

به نام خدا که رحمتش بسیار و مهربانى‏اش همیشگى است،اى که عزّتش عزیز در عزّتش،چه عزیز است آن‏که عزّتش عزیز است در عزّتش،اى عزیز،عزیزم گردان به عزّتت،و تأییدم کن به یارى‏ات،و وسوسه ‏هاى‏ شیطان را از من دور کن،و دفاع کن از من به دفاعت،و بازدار از من به کردارت،و مرا از خوبان بندگانت‏ گردان،اى یگانه،اى یکتا،اى تنها،اى بى‏نیاز.

حرز امام جواد علیه السّلام

هفتم:حرز حضرت جواد علیه السّلام: یا نور یا برهان یا مبین یا منیر،یا ربّ اکفنى الشّرور،و افات الدّهور،و اسالک‏ النّجاه یوم ینفخ فى الصّور