23
1395
اجمالی از زندگی حضرت فاطمه الزهرا سلام‌الله‌علیها
نوشته شده توسط 
نام: فاطمه بنت محمد صلوات الله علیه و آله
پیامبر اکرم صلواتاللهعلیهوآله فرمودند: دخترم از این جهت «فاطمه» نامیده شده که خداوند، او و دوستانش را از آتش جهنم رهایی بخشیده است.
کنیه: ام‌ابیها و ام‌النبی صلوات الله علیه و آله
القاب: صدیقه، مبارکه، طاهره، راضیه، مرضیه، زکیه، محدّثه، بتول
مشهورترین لقب آن حضرت «زهـــــرا» است.
منصب: معصوم سوم و یکی از پنج بانوی قدسی، همچنین آن حضرت دختر معصوم، همسر معصوم و مادر معصوم نیز هستند.
تاریخ ولادت: بیستم جمادی الآخر سال پنجم بعثت
برخی سال تولد آن حضرت را دوم بعثت و برخی دیگر پنج سال قبل از بعثت پیامبر صلواتاللهعلیهوآله سالی که قریش کعبه را تجدید بنا کرد، می‌دانند. آن حضرت آخرین دختر پیامبر اکرم صلواتاللهعلیهوآله و محبوبترین آنان نیز ایشان بودند.
محل تولد: مکّه معظمه در سرزمین حجاز (عربستان سعودی کنونی)
پدر: رسول خدا، محمد مصطفی صلواتاللهعلیهوآله بن عبدالله بن عبدالمطلب
مادر: خدیجه بنت خولید، این بانوی مکرمه که «ام‌المؤمنین» و جده ائمه معصومین است، نخستین همسر و یاور پیامبر اکرم صلواتاللهعلیهوآله بود که با جان و مال خویش در خدمت آن حضرت بوده و نهال اسلام را آبیاری و بارور کرد. به همین دلیل خداوند متعال وی را در ردیف زنان مقدس و عرشی قرار داده است. پیامبر اکرم صلواتاللهعلیهوآله درباره شخصیت خدیجه و خدماتش فرموده‌اند:
والله ابدلنی الله خیرا منها امنت بی حین کفر الناس و صدقتنی اذ کذبنی الناس و واستنی الولد دون غیرها من النساء
سوگند به خدا بهتر از او را خداوند برای من جایگزین نکرده است او به من ایمان اورده بود در حالیکه مردم کفر ورزیده بودند و مرا تصدیق کرده در حالیکه مردم تکذیبم کرده بودند و با اموالش با من مساوات کرده در حالیکه مردم محرومم کرده بودند و خداوند از او به من فرزندانی روزی کرد و از سایر زنان چنین محبتی نصیبم نشد.
مدت همسری با امام علی علیه‌السلام: از سال دوم هجری در سن نه سالگی تا سال یازدهم به مدت ۹ سال.
تاریخ و علت شهادت: سوم جمادی الآخر سال ۱۱ هجری، ۹۵ روز پس از رحلت پیامبر اکرم صلواتاللهعلیهوآله به خاطر تعلمات و رنج‌هایی که پس از وفات رسول خدا صلواتاللهعلیهوآله و غصب خلافت امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام متحمل شده بود و پس از ۴۰ یا ۴۵ روز بیماری به شهادت رسیدند.
محل دفن: نامعلوم است، ممکن است مزار آن حضرت در قبرستان بقیع یا در روضه پیامبر اکرم صلواتاللهعلیهوآله یا در منزل آن حضرت صلی‌الله علیه و آله و سلم و یا در مکان دیگری باشد که بنا به وصیت آن حضرت محل دفن ایشان از دیگران پنهان مانده است.
همسر ارجمند: امیرالمؤمنین امام علی بن ابیطالب علیه‌السلام
فرزندان: امام حسن مجتبی، امام حسین، زینب کبری، ام کلثوم سلام الله و صلوات الله علیهم
همچنین حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها فرزندی را باردار بود که پیامبر اکرم صلواتاللهعلیهوآله وی را محسن نامیده بود و پس از رحلت رسول خدا بر اثر قرار گرفتن بین در و دیوار توسط مهاجمان سقط شد.
به خاطر مقام معنوی و عرفانی حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها پدرش، حضرت محمد صلواتاللهعلیهوآله او را بسیار گرامی می‌داشت و بر همگان برتری می‌داد. در این باره روایات فراوانی است که به نقل از چند روایت از آنها بسنده می‌کنیم:
یا فاطمه أَ لَا تَرْضَیْنَ أَنْ تَکُونِی سَیِّدَهَ نِسَاءِ هَذِهِ الْأُمَّهِ أَوْ نِسَاءِ الْمُؤْمِنِینَ…[۱]
ای فاطمه! آیا خوشحال نیستی از این که سیده بانوان این امت و زنان مومنان هستی.
قَالَ خَرَجَ رَسُولُ اللَّهِ ص وَ قَدْ أَخَذ َ بِیَدِ فَاطِمَهَ وَ قَالَ مَنْ عَرَفَ هَذِهِ فَقَدْ عَرَفَهَا وَ مَنْ لَمْ یَعْرِفْهَا فَهِیَ فَاطِمَهُ بِنْتُ مُحَمَّدٍ وَ هِیَ بَضْعَهٌ مِنِّی وَ هِیَ قَلْبِیَ الَّذِی بَیْنَ جَنْبَیَّ فَمَنْ آذَاهَا فَقَدْ آذَانِی وَ مَنْ آذَانِی فَقَدْ آذَى اللَّه[۲]
پیامبر اکرم صلواتاللهعلیهوآله در حالیکه دست فاطمه را گرفته بود از منزل بیرون آمد و فرمود هر کسی که این شخص را میشناسد، که میشناسد و هر کسی که نمی‌شناسد، بداند که او فاطمه دختر محمد صلواتاللهعلیهوآله است او پاره تن من و قلب من است، کسی که در سینه‌ام قرار گرفته است، هر کس او را بیازارد مرا آزرده است و هر کس مرا آزار دهد خدا را آزرده است.
یا فاطمه اللَّه تعالى لیغضب بغضبک و یرضى لرضاک.[۳]
ای فاطمه خدای عزوجل به خشم تو به خشم خواهد آمد و با رضایت تو راضی خواهد شد.
بدین گونه پیامبر اکرم صلواتاللهعلیهوآله فضیلت و برتری فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها را بر اطرافیان و مسلمانان عصر خویش اعلام نمود، اما پس از رحلت پیامبر گرامی صلواتاللهعلیهوآله و در عصر خلیفه اول (ابی‌بکر بن ابی‌قحافه)، فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها در حالیکه در فراق پدرش شدیداً اندوهگین بود مورد بی‌مهری و حتی اسائه ادب متولیان امور قرار گرفت. آنان هم از جهت سیاسی، هم از جهت اقتصادی و هم از جهت عاطفی صدمات شکننده‌ای بر آن حضرت روا داشتند، به گونه‌ای که این الگوی بانوان عالم پس از رحلت پدرش بیش از ۹۵ یا ۷۵ روز زنده نماند و از این مدت نیز حدود ۴۵ روز را در بستر بیماری به سر برد.
رویدادهای مهم
- سهیم بودن حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها در تحمل رنج و آزار مسلمانان و تبعید و محاصره خاندان پیامبر اکرم صلواتاللهعلیهوآله در شعب ابیطالب به مدت سه سال توسط قریش
- درگذشت مادرش خدیجه کبری سلام‌الله‌علیها در دهم بعثت، سه سال پیش از هجرت پیامبر گرامی اسلام صلواتاللهعلیهوآله پس از رهایی از محاصره شعب ابیطالب.
- هجرت از مکه معظمه به مدینه منوره، در ربیع‌الاول سال سیزدهم بعثت به همراه خاندان پیامبر اکرم صلواتاللهعلیهوآله و سایر مسلمانان.
- تسکین آلام و رنج‌های پیامبر اکرم صلواتاللهعلیهوآله در مسافرت‌ها و غزوات آن حضرت.
- خواستگاری علی بن ابیطالب علیه‌السلام از حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها و موافقت پیامبر اکرم صلواتاللهعلیهوآله و حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها.
- برگزاری مراسم عقد ازدواج حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها با امام علی علیه‌السلام در سال دوم هجرت.
- تولد امام حسن مجتبی علیه‌السلام نخستین فرزند خانواده در نیمه رمضان سال سوم (یا دوم) هجری.
- تولد امام حسین علیه‌السلام در شعبان سال چهارم (یا سوم) هجری.
- تولد زینب کبری در سال پنجم هجری
- تولد ام کلثوم در هفتم هجری
- وقوع جنگ احد و کشته شدن برخی از یاران نزدیک پیامبر صلواتاللهعلیهوآله از جمله حمزه عموی آن حضرت در شوال سال سوم هجری
- وقوع نبرد خیبر میان مسلمانان و یهودیان و پیروزی پیامبر اکرم صلواتاللهعلیهوآله در این جنگ، و اعطای باغ فدک (از اراضی خیبر) به دختر ایشان حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها در سال هفتم هجری.
- وقوع مباهله میان پیامبر اکرم صلواتاللهعلیهوآله و مسیحیان نجران و حضور حضرت علی ، فاطمه زهرا و حسنین علیهم‌السلام به همراه هم.
- رحلت جانسوز حضرت محمد مصطفی صلواتاللهعلیهوآله در ۲۸ صفر سال یازدهم هجری و اندوه شدید و سوگواری حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها در این مصیبت.
- انتخاب ابی‌بکر بن ابی‌قحافه به خلافت توسط گروهی از مهاجران و انصار مدینه پس از رحلت پیامبر اسلام صلواتاللهعلیهوآله در سال یازدهم هجری.
- اعتراض امام علی علیه‌السلام و طرفداران اهل بیت علیهم‌السلام به انتخاب ابی‌بکر و تحصن گروهی از صحابه پیامبر صلواتاللهعلیهوآله در خانه حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها.
- حمله مأموران خلیفه اول به دستور عمر بن خطاب به خانه حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها جهت شکستم تحصن طرفداران اهل بیت علیهم‌السلام و اخراج اجباری امام علی علیه‌السلام و بیعت ایشان با ابوبکر
- امتناع حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها از اخراج اجباری همسرش و بستن در خانه بر روی مأموران حکومتی.
- شکستن حرمت خاندان پیامبر اکرم صلواتاللهعلیهوآله از سوی مأموران خلیفه در سوزاندن در خانه حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها و تخریب در نیم سوز بر روی حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها و شکستن پهلوی آن حضرت در هنگام ورود و تجاوز به خانه و بردن حضرت علی علیه‌السلام به مسجد النبی صلواتاللهعلیهوآله
- سقط جنین حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها در پی تهاجم وحشیانه مأموران خلیفه و فشار فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها بین دیوار و در نیم سوز خانه آن حضرت.
- غصب فدک حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها توسط حکومت وقت و اسائه ادب عمر بن خطاب به آن حضرت در پاره کردن سند ملکیت فدک
- رفتن حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها به مسجد النبی صلواتاللهعلیهوآله و سخنرانی مستدل و اعتراض‌آمیز آن حضرت به رفتارهای ناروای خلیفه و اطرافیان وی.
- آغاز بیماری دراز مدت حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها و عزلت‌گزینی و دوری جستن آن حضرت از مردم.
- ملاقات ابی‌بکر و عمر با حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها با وساطت امام علی علیه‌السلام و اظهار صریح حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها از عدم رضایت از آن دو.
- وصیت حضرت فاطمه الزهرا به همسرش امام علی علیه‌السلام در واپسین روزهای زندگی خویش
- شهادت حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها، دختر جوان پیامبر اکرم صلواتاللهعلیهوآله تنها پس از گذشت ۷۵ یا ۹۵ روز از رحلت آن حضرت.
- غسل و کفن نمودن بدن مطهر حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها به دست امام علی علیه‌السلام با کمک اسماء بنت عمیس و تشییع جنازه وی توسط چند نفر از خواص شیعه و دفن شبانه آن حضرت به دور از چشم دیگران با سفارش خود حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها.
[۱] ابن بابویه، محمد بن على، الأمالی (للصدوق)، ۱جلد، کتابچى – تهران، چاپ: ششم، ۱۳۷۶ش. ص ۵۹۵
[۲] مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، زندگانى حضرت زهرا علیها السلام ( ترجمه جلد ۴۳ بحار الأنوار) ترجمه روحانى، ۱جلد، انتشارات مهام – تهران، چاپ: اول، ۱۳۷۹ ش. ص۳۲۰
[۳] طبرسى، احمد بن على، الإحتجاج على أهل اللجاج (للطبرسی) / ترجمه و شرح غفارى، ۴جلد، مرتضوى – تهران، چاپ: اول، ۱۳۷۱ ش. ص ۳۲۸
آخرین دیدگاه
نوشته های تازه
- منتظر ظهور ولی عصر بهمن ۲۳, ۱۳۹۵
- خداوند متعال، قرآن را مثل حبل و طنابِ مستحکم به زمین آویخت بهمن ۲۳, ۱۳۹۵
- غربت امام حسن علیه السلام میان یارانشان بهمن ۲۳, ۱۳۹۵
- سجده شکر بهمن ۲۳, ۱۳۹۵
- مسابقه رنگ آمیزی به مناسبت میلاد حضرت ولی عصر بهمن ۲۳, ۱۳۹۵