وقوف به عرفات

باحتیاط واجب لازم است از بعد از زوال روز نهم تا مغرب در سرزمین عرفات باشد و مراد از وقوف همین بودن در آنجا است حالا چه بنشیند چه راه برود یا بخوابد فرقی ندارد البته اگر در تمام این مدت خواب یا بی هوش باشد وقوف او باطل است پس باید تاخیر انداختن از اول ظهر اگر کم باشد مثلا بمقدار نماز ظهر و عصر که پشت سر هم بخواند معلوم نیست حرام باشد.

مسئله: بودن در مجموع بعد از ظهر تا مغرب گرچه واجب است لکن تمام آن رکن نیست که حج بترک آن باطل شود پس اگر مقدار کمی توقف کند و برود یا طرف عصر بیاید و توقف کند حج او صحیح است اگر چه توقف نکردن او در تمام وقت دانسته و عمدی باشد آنچه در وقوف رکن است مقداری است که گفته شود در عرفات بوده هر چند مثل یک دقیقه یا دو دقیقه باشد پس اگر هیچ به عرفات نرود رکن را ترک کرده.

مسئله: اگر دانسته و عمدی آن مقدار از وقوف را که رکن است ترک کند حجش باطل است و کفایت نمی کند برای چنین شخصی وقوف در شب عید که وقوف اضطراری است ولی اگر بواسطه عذری مثل فراموشی نتوانست حتی مقدار رکن در عرفات باشد برای چنین شخصی که عذر داشته کفایت می کند از شب عید هر چند به مقدار کمی وقوف کند و این را وقوف اضطراری می گویند و اولی را وقوف اختیاری و اگر این مقدار از وقوف در شب را عمدا ترک کند حج او باطل است ولی اگر این را هم روی عذر و فراموشی و غفلت ترک کند و بوقوف اختیاری مشعر برسد حجش صحیح است.

مسئله: اگر کسی عمدا و دانسته پیش از مغرب از عرفات حج خارج شود و تا مغرب برنگردد باید یک شتر در راه خدا قربانی کند در هر جائی که بخواهد و اگر قدرت بر قربانی نداشت باید هیجده روز روزه بگیرد و حجش صحیح است و اگر از روی ندانستن مسئله یا سهوا اینکار را کرد کفاره ندارد و بهر حال ضرری به اصل حج نمی زند.

چرا ترویه؟

براساس لغت‌نامه دهخدا «ترویه» در لغت به معنای: سیراب کردن، کسی را بر روایت شعر داشتن، در کاری اندیشه کردن، اندیشیدن در کار و نگریستن پایان آن را و تعجیل نکردن در جواب است اما در علل‌الشرایع، یکی از دلایل نامیدن این روز به «ترویه» به حدیثی از امام صادق(ع) باز می‌گردد که راوی می‌گوید: از حضرت پرسیدم چرا روز ترویه را روز ترویه نامیده‌اند؟

حضرت فرمود: زیرا در عرفات آب نبود و حاجی‌ها روز هشتم ذی‌الحجه از مکه آب برمی‌داشتند و به عرفات می‌بردند و برخی از ایشان به بعضی دیگر می‌گفتند: تروّیتم، تروّیتم (سیراب شدید، سیراب شدید) لذا به خاطر همین، روز هشتم را روز «ترویه» نامیدند.

اهمیت روز ترویه در حدیث رسول الله

رسول خدا صلی‌الله علیه و آله فرمود: خدای تبارک و تعالی از هر چند چهار شماره برگزید، از فرشتگان: جبرئیل و میکائیل و اسرافیل و عزرائیل و از پیغمبران چهار نفر برای مبارزه بوسیله شمشیر: ابراهیم و داود و موسی و من و از خاندان‌ها چهار خاندان که فرمود: خاندان آدم و نوح و خاندان ابراهیم و خاندان عمران را بر جهانیان برگزید و از شهرها چهار شهر برگزید.

همچنین حضرت رسول  صلی‌الله علیه و آله در ادامه می‌فرماید: سوگند به تین و زیتون و طور سینین و این بلد امین. پس مقصود از تین، مدینه است و از زیتون، بیت‌المقدس و از طور سینین کوفه و از بلد امین، مکه و از زن‌ها، چهار زن برگزید: مریم و آسیه و خدیجه و فاطمه سلام الله علیها و از اعمال حج چهار عمل را برگزید: قربانی‌کردن و صدا به لبیک بلند کردن و احرام و طواف و از ماه‌ها چهار ماه که ماه‌های حرامند، برگزید: رجب و شوال و ذی‌القعده و ذی‌الحجه و از روزها چهار روز برگزید: روز جمعه و روز ترویه (هشتم ذی‌الحجه) و روز عرفه و روز عید قربان.

شیخ صدوق در امالی آورده است که از جمله اعمال مستحبی حج اینکه روز ترویه از هنگام زوال شمس تا شب را درک کند تمام حج تمتع را درک کرده است.

 

آخرین روز امام حسین علیه السلام در مکه

هنگامی که امام نامه مسلم را دریافت کرد، عزم خروج از مکه کرد و به سوی عراق رهسپار شد. بنابراین، در جمع یاران در شب هشتم ذیحجه الحرام، خطبه ای این گونه انشاد فرمود:

«حمد و سپاس برای خداست، و هرچه که خدا بخواهد (به وقوع خواهد پیوست)؛ نیرو و قدرتی نیست، مگر برای خداوند. درود و سلام خدا بر رسولش باد. مرگ، بر فرزند آدم چون خط گردنبند به گردن دختران نوشته شده است. شوق دیدار گذشتگانم چون علاقه یعقوب به یوسف حزن را از دلم می‌زداید. خدای تعالی محل شهادتی را بر من اختیار کرده است که آن را ملاقات خواهم کرد. گویا می‌بینم که وحشیان بیابانی بند بند مرا بین نواویس و کربلا از هم گسسته‌اند. پس آن‌ها شکم‌های خالی و گرسنه خویش را از من پر خواهند کرد. آری فراری نیست از آن چه قلم (خداوندی) بر آن رفته است. رضای خداوند رضای ما اهل بیت است. بر بلای او شکیبایی می‌ورزیم و ما را پاداش صبرکنندگان عنایت خواهد کرد. دیگر قرابت و خویشی از رسول‌الله باقی نمانده، مگر این که در بهشت همه در کنار هم جمع شده‌اند که چشم او روشن گردد و وعده‌هایی که به آن‌ها داده، برآورده گردد.

 آری، هر کس که حاضر است در راه ما خونش را نثار کند، در حالی که نفسش را به ملاقات با خدای تعالی وعده داده، پس، فردا همراه ما کوچ کند که من فردا صبح کوچ خواهم کرد. ان شاء الله تعالی.»

امام پس از عمره مفرده، به دلایل امنیّتی، اقامت در کنار بیت‌الله‌الحرام را مناسب ندیده، از مکه در روز سه‌شنبه، هشتم ذی‌الحجه‌الحرام  روز ترویه به سوی کوفه رهسپار شدند. البته سفر امام در زائران بیت‌الله‌الحرام این پرسش را برانگیخته بود که چرا امام بر خلاف مسیر حجاج در حرکت است.

توصیه هایی برای روز عرفه

روز عرفه ، روز بسیار بزرگی است.

خیلی ازاولیاء و بزرگان را زیارت کردم که به این روز چشم میدوختند.

طبق روایت، هرکس در ماه مبارک رمضان آمرزیده نشده باشد ، اگر عرفه را درک کند وبه رازو نیاز واستغفار بپردازد ، آمرزیده میشود.
دراین روز، مسیر زندگی باید تغییر کند، عرفه یک راه عجیبی است.

اعمال روز عرفه را به هر مقدار که نشاط دارید، انجام بدهید.
دعا خواندن به این نحو که انسان دائما ببیند چه مقدار از دعا باقی مانده است و انتظار تمام شدن آن را بکشد و خسته و بی نشاط شود، اثرچندانی ندارد!

درمضامین ومعانی بلند دعای شریف و عظیم عرفه تامل بفرمایید.
عمده این است که معرفت پیدا کنیم ، گاهی تامل در یک جمله ی دعا میتواند مسیرزندگی انسان را تغییر بدهد.

متاسفانه بعضی از مقدس ها فقط به دنبال کسب ثواب هستند! بارها دعای عرفه را به قصدثواب میخواند ولی یک مرتبه درمضامین عالیه ی آن تامل نمیکند! عزیز من همه ی دین که کسب ثواب نیست! اگر دعارا با معرفت وتامل بخوانیم ، ثواب هم در پی آن می آید.

کانال نشر بیانات آیت الله سید عبدالله فاطمی_نیا