شهادت ابالفضل (علیه السلام )

نوشته شده توسط موذن    بدون دیدگاه |

و هنگامیکه حضرت ابوالفضل تنهایی برادرش و کشته شدن یاران و بستگانش را که در راه خدا فدا شده بودند دید رو به سوی امام حسین (علیه السلام) نمود تا برای پای نهادن در مسیر درخشان شهادت از وی کسب تکلیف نماید . امام به وی رخصت ندادند و با لحنی حزین  فرمودند :
” تو علمدار منی ….”
امام(علیه السلام) از بودن اباالفضل(علیه السلام) در کنار خویش به عنوان حامی و بازویی توانمند که از وی نیرنگ دشمنان را دور می کرد احساس قدرت  می نمود ، اما ابالفضل(علیه السلام) اصرار نموده و عرض کرد :
“سینه ام از این منافقان به تنگ آمده و خواهان آنم که انتقامم را از ایشان بگیرم … ”
سینه عباس(علیه السلام) با دیدن پیکر برادران و عمو زاده های به خون غلطیده اش بر روی ریگهای صحرای کربلا اش به تنگ آمده و از زندگی روی گردان شده و اشتیاقش برای خون خواهی ایشان و در نهایت ملحق شدن به خیل ایشان فزونی یافته بود .
امام (علیه السلام) از وی خواست تا برای کودکان حرم که تشنگی طاقشان را طاق نموده بود آب فراهم کند . پس آن یل بنی هاشم رو به سنگدلان سپاه دشمن نمود و آنان را موعظه فرمود و آنان را از عذاب اللهی بیم داد و بعد از آن رو به پسر سعد گفت :
“ای پسر سعد این همان حسین فرزند دخت رسول خداست که  اصحاب و اهل بیتش را کشتید و آب را بر زن و فرزندانش بستید . تشنگی جگرشان را سوخته ، پس جرعه ای آب به ایشان دهید .” وی در هیمن حال گفت :
“بگذارید به روم یا هند بروم و عراق و حجاز را برای شما واگذارم”
سکوت مرگباری بر لشکریان بنی سعد حکمفرما شد . همه بهت زده اند و آرزو میکنند ای کاش زمین باز شود و آنان را ببلعد . ناگهان شمر بن ذی الجوشن آن پلید خبیث رو به عباس(علیه السلام) نمود و فریاد برآورد :
” ای پسر ابو تراب اگر سراسر زمین را آب فرابگیرد ، تا در بیعت یزید وارد نشوید اجازه نخواهم داد قطره ای از آن آب بنوشید …”
خساست از حد گذشته و پلیدی به حد غایت رسیده است . وجدانها همگی به حضیض پستی فرو رفته اند .
اباالفضل(علیه السلام) به سوی برادر بازگشت و وی را از عصیان قوم مطلع نمود . او صدای کودکانی را می شنید که از تشنگی فریاد ” العطش العطش ” سر داده بودند و کمک می طلبیدند .
منظره کودکان لب خشکیده رنگ پریده ای که از شدت تشنگی با مرگ دست و پنجه نرم میکنند شعله های خشم حضرت ابالفضل(علیه السلام) را برافروخت و آتش اندوه در درونش زبانه کشید . پس از برای نجات کودکان با شجاعت وصف ناپذیری سوار بر اسب خویش شد و در حالیکه مشکی به همراه داشت به سوی کرانه های فرات به حرکت درآمد . وی لشکریان را مجبور به فرار نمود و حصار انسانی لشکریان دشمن  پیرامون فرات را در هم ریخت و در کنار نهر فرات از اسب پیاده شد . جگرش از شدت تشنگی گداخته شده بود. پس جرعه ای از آن آب برداشت تا بنوشد که ناگهان یاد عطش برادر و زنان و کودکان حرم مانع از آن شد که آب را بنوشد . پس آب را به زمین ریخت و چنین گفت :

یا نفس من بعد الحسین هونی       وبعده لا کنت أن تکونی
هذا الحسیـن وارد المنــــــون       وتشربیـن بارد المعیـــن

یعنی :
ای جان بعد از حسین باید که بی ارزش شوی و بعد از او دیگر نباید باشی(فنا شوی)
ای حسین به سوی مرگ پیش میرود و تو قصد نوشیدن آب گوارا داری ؟!
همانا انسانیت و بشر دوستی  بایستی در نهایت احترام ، این روح بزرگ که به گوهر فضیلت آراسته شده است و درسهای بزرگی را در زمینه کرامت انسانی برای نسلهای بعدی بجا نهاده است را ستایش نماید .
این ایثار که تمامی مرزهای زمان ومکان را در نوردید از برترین ویژگیهای ذاتی حضرت اباالفضل العباس(علیه السلام) بود که به وی حتی این اجازه را هم نداد تا قبل از امام خویش آب بنوشد . به راستی آیا ایثاری از این صادقانه تر قابل تصور است ؟؟
فخر بنی هاشم پس از آنکه مشک را از آب پر نمود مغرورانه به سوی خیمه گاه حرم روانه شد .
مشک آب اکنون برای عباس (علیه السلام) از جان عزیزتر است . برای سالم رساندن مشک به خیام حرم با دشمنان خدا و پست ترین افراد بشر که می خواهند مانع رسیدن آب به لب تشنگان اهل بیت شوند به پیکار می پردازد و شماری از آنان را به هلاکت میرساند و انسجام لشکر دشمن را مختل می نماید و در میان آنان چنین رجز میخواند :

لا أرهـب الموت اذ المـوت زقـا       حتى أواری فی المصالیت لقى
نفسی لسبط المصطفى الطهر وقا       إنی أنا العبـاس أغـدو بالســــــقا
ولا أخاف الشرّ یــوم الملتقى

یعنی :
از مرگ نمی هراســـــــــم حتی اگر تلخ باشد        حتی اگر در جنگ مرگ را با چشمان خویشتن ببینم
جانم را برای دفاع از نواده پیامبر(صلى الله علیه واله وسلم) فدا میکنم            و من همان عبـــــــــاس هستم که با آب میروم
و در هنگام رودرویی از هیچ شری نمی هراسم
او با این رجز خوانی ، شجاعت مثال زدنی خویش را به رخ دشمنان کشید و نشان داد که از مرگ هراسی ندارد و با رویی گشاده برای دفاع از حق و فدا شدن برای برادرش و نواده رسول خدا (صلى الله علیه واله وسلم) از مرگ استقبال میکند و به اینکه با آب به سوی حرم برای رفع عطش اهل بیت میرود افتخار میکند.
در آن هنگام که سربازان مرعوب دشمن که از رویارویی با وی میگریزند و او شجاعت پدرش، فاتح خیبر و سرنگون کننده بقایای شرک را یادآور می شود ، فرومایه ای از اهل کوفه از پشت یک نخل مترصد او می شود و از پشت سر ضربه ای به دست راست وی می زند و آن را قطع می نماید .
آن خبیث دستی را قطع نمود که از آن خیر و برکت بر محرومین و فقرا سرازیر می شد و با آن حق مظلومان باز ستانده می شد . او بعد از این اتفاق در میدان نبرد چنین گفت :

والله ان قطعتـم یمینی       انّی أحامی أبداً عن دینی
وعن إمام صادق الیقین       نجل النبیّ الطاهر الاَمین

به این معنا که :
به خدا سوگند اگر دست راستم را قطع کردید     من همچنان از دینم حمایت میکنم
و از امام راستگو و فرزند پیامبر پاک و امین حمایت می نمایم
و با این رجز خوانی خویش خبر از اهداف بزرگ و آرمانهای ارزشمندی داد که بخاطر آنها پیکار میکند . این اهداف و آرمانها چیزی جز دفاع از اسلام عزیز و امام مسلمین و بزرگ جوانان اهل بهشت نبودند.
عباس (علیه السلام) چیزی دور نشده بود که پلیدی از پست ترین افراد بشر به نام حکیم ابن طفیل طائی که مترصد وی شده بود از پشت درخت نخلی به بیرون خزید و بر دست چپ وی زد و آنرا نیز از بدن جدا نمود .
چنانچه بعضی از مورخین روایت کرده اند عباس (علیه السلام) مشک را به دندان می گیرد وبی توجه به شدت زخمهای وارده بر پیکرش و عطش جانفرسایش دوان دوان به سوی خیام حرم می دود تا مگر آب را به لب تشنگان آل بیت رسول خدا برساند . به جرات        می توان گفت این عمل نهایت مقام انسانیت ، شرف ، وفا و محبت است .
در همان حال که سقای رشید کربلا با پیکری بی دست به سوی خیمه گاه امام در حال دویدن بود ناگهان تیری به مشک آب اصابت می نماید و آب از مشک سرازیر می شود . پهلوان کربلا از حرکت باز می ایستاد و با قبلی حزین مشک آب را که هر لحظه خالی تر می شد نظاره گر می شود. ناگاه پلیدی با عمودی آهنین ضربه ای بر سر مبارکش می زند و وی را بر خاک می افکند .
اکنون آخرین لحظات است . عباس(علیه السلام) آخرین وداع را با برادرش میکند و چنین میگوید :
“علیک منی السلام ابا عبدالله ….”
نسیم خبررنج عباس (علیه السلام) را به برادر میرساند . امام (علیه السلام) با قلبی آزرده و جگری سوخته بالفور به سمت نهر علقمه همانجا که اباالفضل (علیه السلام) بر زمین افتاده بود می شتابد و صفوف دشمن را در هم می کوبد و به کنار برادر می رسد و خود را بر بدن برادر می اندازد و بر پیکر پاره پاره وی که در حال جان دادن است به شدت اشک می ریزد و می گوید :
“الآن انکسر ظهری و قلت حیلتی و شمت بی عدوی …”
به این معنی  که ” امروز کمرم شکست و قدرتم کم شد و مورد شماتت دشمنان قرار گرفتم …”
امام همچنان خیره به پیکرنا توان برادر خویش که تمام امیدهایش ناامید شده است مینگرد  و آرزو می نماید که ای کاش مرگ قبل از وی خودش را دریابد . سید جعفر حلی این اتفاقات را چنین به نظم در آورده است :

فمشى لمصرعه الحسین وطرفه       بیـن الخیـام وبینـه مـتقســــــــــم
ألفـاه محجـوب الجمــــــال کـأنّه       بـدر بمنحطـم الـوشیــــــــج ملثم
فأکب منحنیـاً علیـه ودمعــــــــه       صبـغ البسیط کأنّمـــــا هـو عندم
قـد رام یلثمه فلم یـر موضعــــاً       لـم یدمه عـضّ السلاح فیلــــــــثم
نـادى وقد ملاَ البـــوادی صیحه       صـم الصخـور لهولهــــــــا تتألّم
أأخـی یهنیک النعیـــــم ولـم أخل       ترضى بأن أرزى وأنت مـنـــعم
أأخی مـن یحمی بنـات محمــــد       اذ صرن یسترحمن من لا یرحـم
مـا خلت بعدک أن تشلّ سواعدی       وتکف بـاصرتی وظهری یقصم
لسـواک یـلطم بـالاَکف وهــــــذه       بیض الضبا لک فـی جبینی تلطم
ما بین مصرعک الفضیع ومصرعی       إلاّ کمـا أدعـوک قبـل وتنعـــم
هـذا حسامک من یذلّ بـه العــــــــــدا       ولـواک هـذا مـن بـه یتقـــــدم
هونت یا باابن أبی مصارع فتیــــتی       والجـرح یسکنـه الذی هـو آلم

یعنی :
حسین به سوی قتلگاه برادر رفت در حالیکه نگاهش بین خیمه گاه و قتلگاه در حال جابجا شدن بود
لب های زیبایش (عباس(علیه السلام)) مخفی شده اند گویی که ماه زیر پرتو نور پنهان شده است
این پرتو نور رویش را پوشانده است و اشک خونین مثل شراب این صورت را رنگین نموده است
خواست او را بپوشاند اما جایی را نیافت زیرا نیزه ها جای سالمی روی بدنش به جا نگذاشته بودند
ازناراحتی فریاد زد بطوریکه صدایش صحرا را فراگرفت و حتی صخره های بیابان را حزین نمود
امام گفت : ای برادر آیا می پسندی که بهشت نعیم ماوایت باشد و من از این نعمت بی بهره باشم
ای برادر چه کسی دختران پیامبر را حمایت کند آنزمان که مجبور شوند از کسانیکه رحم درونشان نیست طلب حمایت کنند
بعید نیست که پس از تو بازوهایم ناتوان شوند و چشمهایم نابینا و کمرم شکسته و خمیده شود
فاصله زمانی بین زمان به قتل رسیدن من و تو به کوتاهی صدا زدن تو از سوی من  وپاسخ بلی از جانب توست
این شمشیر توست که دشمنان را خوار و ذلیل نموده است و اگر تو نبودی کسی نمی توانست از آن شمشیر استفاده کند
ای برادرم مرگ فرزندانم را برایم آسان نمودی زیرا که زخم تو به مراتب از مرگ فرزندانم برایم سخت تر است
و این دقیقا شرح  آنیست که  بر سیدالشهدا (علیه السلام) بعد از فقدان برادرش رفته است .
شاعر دیگری بنام حاج محمد رضا ازری نیز با ابیات دیگری این حادثه دردناک را توصیف نموده است :

وهـوى علیـه مـا هنـالک قائلاً       الیوم بان عـن الیمیـن حسـامها
الیـوم سـار عـن الکتائب کبشها       الیوم بـان عـن الهـداه امـامها
الیـوم آل إلـى التفـرق جمعنـا       الیـوم حلّ عـن البنود نـظامها
الیوم نـامت أعیـن بـک لـم تنم       وتسهّـدت أخـرى فعـز منامها
اشقیق روحی هل تراک علمت ان       غـودرت وانثالت علیک لئـامها
قد خلت اطبقت السماء على الثرى       أو دکـدکت فـوق الربى أعلامها
لکـن أهـان الخطب عندی اننی       بک لاحق أمـراً قضـى علامهـا

یعنی :
به سویش روان شد و با خود می گفت امروز شمشیر از دستش دور شد
امروز شیر لشکر از لشکر دور شد و پیشوای هدایت شدگان از ایشان دور گردید
امروز جمع متحد ما متفرق شد و نظم ارتش ما در هم ریخت
امروز چشمانی که از هیبت تو میترسیدند و نمی خوابیدند به خواب فرورفتند و چشمانی که به اعتماد تو میخوابیدند بی خواب شدند
ای برادر عزیزم آیا میدانی که رفتن تو بواسطه هجومی شدید از سوی پلیدترین افراد قوم است
گوئیا آسمان  و بزرگان قوم همگی به زمین خواهند افتاد .
اما آنچه مرگت را برای من آسمان میکند کوتاهی زمان بین مرگ تو و مرگ من است آنچنان که علام الغیوب مقدر نموده است .
هر چه نویسندگان و شعرا تلاش کنند باز نمی توانند آنچنانکه باید حق مطلب را ادا کنند و آن مصائبی را که بر امام رفته است را توصیف کنند . راویان مقاتل روایت میکنند که امام هنگامیکه قصد بلند شدن از بالای سر برادرش را داشته ، پاهای مبارکش به شدت  ناتوان شده بودند .
امام با چشمانی اشکبار که صورتش را تر نموده بود به سمت خیام حرم روانه شد . در خیمه گاه دخترش سکینه به پیشوازش آمد و از وی سراغ عمویش عباس(علیه السلام) را گرفت : امام در اشکهایش غرق شد و با صدایی لرزان و منقطع سکینه را از شهادت عمویش مطلع نمود . صدای شیون و زاری سکینه در همه جا طنین انداز شد .
هنگامیکه شیر زن کربلا و نواده رسول خدا (صلى الله علیه واله وسلم) خبر شهادت برادرش که هیچ گونه لطف و محبتی را از وی دریغ ننموده بود شنید آثار مرگ در چهره اش نمایان شد .دست بر سینه داغدار خویش  نهاد و فریاد سر داد :
“ای وای برادرم ، ای وای عباسم ، وای بر پریشانی ما بعد از تو ای برادر و ….”
چه فاجعه ای
چه مصیبتی
زمین از شدت شیون و گریه ضجه زد . زنان اهل بیت بر سر و صورت زنان به این یقین رسیدند که بی حامی و پریشان شده اند.امام با ایشان در عزاداری همراهی نمود و چنین فرمود :
” وای بر پریشانی ما بعد از توی ای اباالفضل….”
بعد از فقدان برادر مهربان ، همراه و با وفای خویش ، امام حسین (علیه السلام) شدیدا احساس پریشانی و غربت  نمود . این مصیبت برای امام (علیه السلام) از تمام مصائبی که به او وارد شده بود سخت تر و سهمگین تر بود.
ای ماه بنی هاشم الوداع
ای روشنایی هر شب تار خدا نگهدار
ای مظهر وفا و همراهی خدا حافظ
سلام خدا برتو آنروزی که متولد شدی و آن روزیکه شهید شدی و آنروزی که برانگیخته خواهی شد