پنج روش ناپسند از دیدگاه حضرت علی عایه السلام – روش چهارم

۴- قرائت قرآن:

تلاوت قرآن یکی از مستحبات اسلام است. هدف از تلاوت قرآن دقت در مطالب قرآن و پند گرفتن از آن است. وقتی قرآن بخوانیم و به دستوراتش عمل نکنیم آن را عملاً مسخره کرده‌ایم و در قیامت این گونه قاریان قرآن در آتش خواهند بود.

از آنجا که نوای قرآن و تلاوت آن از شخص شایسته قابل توجه است خدا می فرماید:

وَإِذَا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ جَعَلْنَا بَیْنَکَ وَبَیْنَ الَّذِینَ لَا یُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَهِ حِجَابًا مَسْتُورًا وَجَعَلْنَا عَلَىٰ قُلُوبِهِمْ أَکِنَّهً أَنْ یَفْقَهُوهُ وَفِی آذَانِهِمْ وَقْرًا ۚ وَإِذَا ذَکَرْتَ رَبَّکَ فِی الْقُرْآنِ وَحْدَهُ وَلَّوْا عَلَىٰ أَدْبَارِهِمْ نُفُورًا

وقتی فرآن می خوانی ما میان تو و کسانی که ایمان نیاورده اند حجابی قرار می دهیم و بر قلب های آنان سرپوش قرار می دهیم و گوش های آنان را سنگین می کنیم… تا از قرآن بهره‌مند نگردند.

سوره اسراء آیه ۴۵ و ۴۶

 

نهج البلاغه – سید رضی – مصطفی زمانی، ص ۲۰۹

پنج روش ناپسند از دیدگاه حضرت علی عایه السلام – روش سوم

۳- احترام برای ثروتمند:

احترام برای افراد هرگاه به منظور تشویق کردن از خدمات اجتماعی باشد عملی شایسته است و ثواب دارد ولی آن گاه که احترام از ثروتمند نتیجه‌ای برای جامعه و یا فرد ندارد بلکه او را مغرور می‌سازد احترام گذاشتن به او نتیجه را می دهد که دو مثلث ایمان را نابود می کند. زیرا ایمان که اعتراف به قلب، اقرار به زبان و عمل با بدن است در این احترام دور کن خود را (اقرار به زبان و حرکت بدن) از دست داده است.

ناگفته پیداست که احترام به ثروتمندی که مشرک و یا ستمگر است گناه بیشتری دارد. زیرا او را به ستمگری و بی دینی تشویق می کند. به همین جهت سرلوحه برنامه انبیاء مخالفت با این گروه بوده است. برای نمونه:

ثُمَّ بَعَثْنَا مِنْ بَعْدِهِمْ مُوسَىٰ بِآیَاتِنَا إِلَىٰ فِرْعَوْنَ وَمَلَئِهِ فَظَلَمُوا بِهَا ۖ فَانْظُرْ کَیْفَ کَانَ عَاقِبَهُ الْمُفْسِدِینَ

ما موسی را به سوی فرعون و ملت او اعزام داشتیم اما دستورات ما را نادیده گرفتند ببین که سرانجام اخلالگران چه شد؟

سوره اعراف آیه ۱۰۳

 

نهج البلاغه – سید رضی – مصطفی زمانی، ص ۲۰۹

پنج روش ناپسند از دیدگاه حضرت علی عایه السلام – روش دوم

۲- بی تابی در مصیبت:

علامت عاقل، ناراحت شدن، از حوادث شخصی و اجتماعی است، اما آنگاه  که ناراحتی به گلایه و شکایت از روزگار و بی تابی رسید نتیجه‌ی آن شکایت از خداست، زیرا خدا مصیبت را می داند و مقدمات آن را شخصاً به وجود آورده است و مؤمن واقعی کسی است که در حوادث جهان خود را نبازد و خدا را فراموش نکند.

خواه حوادث دنیا نعمت و آسایش باشد و یا مصیبت، زیرا وقتی لطف خدا شامل حال انسان گردید انسان را به مصیبت یا شادی گرفتار می‌کند تا انسان به خدا توجه کند.^۲

 

نهج البلاغه – سید رضی – مصطفی زمانی، ص ۲۰۸

 

---

^{۲. وَبَلَوْنَاهُمْ بِالْحَسَنَاتِ وَالسَّیِّئَاتِ لَعَلَّهُمْ یَرْجِعُونَ – سوره اعراف آیه ۱۶۸}

پنج روش ناپسند از دیدگاه حضرت علی عایه السلام – روش اول

۱- اندوه برای از دست رفته:

وقتی مسلمان خدا را حاکم علی‌الاطلاق بداند؛ رزق بدهد، حوادث را به وجود آورد، عزت و ذلت بدهد و … هیچگاه در امور شخصی نسبت به خدا و کارهای او چون و چرا نمی‌کند، زیرا می‌داند که قرآن صریحاً می‌گوید:

وَ إِذا قَضى‌ أَمْراً فَإِنَّما یَقُولُ لَهُ کُنْ فَیَکُونُ‌

وقتی خدا نسبت به امری تصمیم گرفت می‌گوید به وجود بیا به وجود می‌آید

و چون و چرا کردن دلیل براظهار عصبانیت نسبت به خداست.

سوره بقره آیه ۱۱۷

 

نهج البلاغه – سید رضی – مصطفی زمانی، ص ۲۰۸

نیایش چهل و چهارم (دعاى آن حضرت است هنگامى که ماه رمضان فرا می‌‏رسید) – بخش چهارم

بار خدایا، درود بفرست بر محمد و خاندان او و چون در شبهاى این ماه اراده عفو و بخشایش کنى ما را در شمار آن بندگان در آور که به عفو تو آزاد می‌شوند و در خور بخشایش تو می‌گردند. اى خداوند، ما را از بهترین کسانى قرار ده که در این ماه زیسته‏اند و این ماه به سر آورده‏‌اند.

بار خدایا، درود بفرست بر محمد و خاندان او و آنگاه که هلال ماه رمضان به محاق می‌افتد، گناهان ما محو کن. و چون به سلخ رسد و روزهایش به آخر آید، جامه شوخگن گناهان از تن ما بیرون کن، آن سان که چون به سر شود ما را از هر خطا پیراسته و از هر گناه، پاک ساخته باشى.
بار خدایا، بر محمد و خاندان او درود بفرست. اگر در این ماه به راه کج رفته‏ایم، به راه راستمان آور و اگر از حق عدول کرده‏ایم، به حقمان بازگردان و اگر دشمن تو، شیطان، بر ما چیره شد، ما را از چنگال او رهایى بخش.

اى خداوند، ماه رمضان را از زمزمه عبادت ما پرساز و شب و روزش را به طاعات ما آراسته گردان. ما را یارى ده که روزهایش را روزه بداریم و شبهایش را به نماز و تضرع و خشوع و مذلّت در پیشگاه تو به سحر رسانیم، تا مباد که روزهایش به غفلت ما شهادت دهند و شبهایش به سهل انگارى ما.

اى خداوند، چنان کن که در دیگر ماهها و روزها تا زنده‏ایم چنین باشیم. چنان کن که در شمار بندگان صالح تو در آییم: آنان که بهشت را به میراث برده‏اند و در آن جاویدانند، آنان که همه آنچه را که باید ادا کنند ادا می‌کنند و باز هم دلهایشان ترسان است، آنان که باید نزد پروردگارشان باز گردند، آنان که به کارهاى نیک می‌شتابند و در آن‏ بر یکدیگر سبقت می‌گیرند.

بار خدایا، در هر وقت و در هر زمان و در هر حال بر محمد و خاندانش درود بفرست، به شمار درودهایى که بر همه کسانى که شایان درود تو بوده‏اند فرستاده‏اى و چندین برابر آنها، آن سان که هیچ کس جز تو شمارش نتواند کرد. انک فعّال لما ترید.

---

على بن الحسین علیه السلام، امام چهارم، الصحیفه السجادیه / ترجمه آیتى، ۱جلد، سروش – تهران، چاپ: دوم، ۱۳۷۵ ش. ص۲۶۸-۲۶۹