دوستی و دشمنی در قرآن (تولی وتبری)

نوشته شده توسط موذن    بدون دیدگاه |

 در سوره مائده چندین آیه به بحث عدم دوستی با کافرین ومسخره کنندگان دین مسلمانان،اشاره شده است.

عدم دوستی با کسانی که دین شما را مسخره می کنند یا میخواهند از دینتان برگردید.

یا ایها الذین امنوا لا تتخذوا الیهود و النصارى أولیاء بعضهم أولیاء بعض و من یتولهم منکم فإنه منهم إن الله لا یهدى القوم الظالمین ۵۱

در تفسیر المیزان در خصوص معنای اتخاذ اولیا چنین آمده است:

“در مجمع البیان مى گوید: (اتخاذ) به معناى اعتماد کردن بر چیزى است ، به این صورت که شخص به آن دلگرم باشد که در فلان کار به دردم مى خورد و آن را براى آن کار ذخیره بسازد.

و راغب در مفردات خود گفته کلمه : (ولاء) و نیز کلمه (توالى ) به این معنا است که دو چیز و یا چند چیز طورى نسبت به یکدیگر متصل باشند که چیزى از غیر جنس آنها در بین قرار نداشته باشد، و کلمه به عنوان استعاره در معناى نزدیکى استعمال مى شود، حال یا نزدیکى از حیث مکان ، یا از حیث نسبت و خویشاوندى ، یا از حیث دین ، یا از حیث صداقت و نصرت و یا اعتقاد.

و سخن کوتاه اینکه ولایت یک نوع خاصى از نزدیکى چیزى به چیز دیگر است ، بطورى که همین ولایت باعث شود که موانع و پرده ها از بین آن دو چیز بر داشته شود، البته نه همه موانع ، بلکه موانع آن هدفى که غرض از ولایت رسیدن به آن هدف است ،

حال اگر آن هدف تقوا و یا پیروزى باشد، ولى در چنین هدفى همان ناصر و یاورى است که هیچ مانعى او را از نصرت شخصى که به وى نزدیک شده و نسبت به او ولایت دارد باز ندارد

و اگر از جهت التیام و آشتى و معاشرت و محبت و خلاصه جوش خوردن دلها به یکدیگر باشد، در این صورت کلمه ولى معناى محبوب را مى دهد، محبوبى که آدمى نمى تواند نفس خود را از دوست داشتن او و رام شدن در برابر خواسته او جلوگیرى نماید و قهرا در برابر خواسته او مطیع مى شود

و اگر از جهت خویشاوندى باشد کلمه ولى به معناى کسى خواهد بود که از طرف مقابل خود ارث مى برد و چیزى نمى تواند مانع از ارث بردن او شود

و اگر از جهت اطاعت دستور باشد، ولى به معناى کسى خواهد بود که در طرف مقابل خود امر و نهى مى کند و به او طبق دلخواه خود دستور مى دهد.

پس حاصل کلام این شد که مراد از جمله : (لا تتخذوا الیهود و النصارى اولیاء) نهى از دوستى با یهود و نصارا است ،

دوستى به حدى که باعث کشش روحى بین مسلمین و اهل کتاب شود و در نتیجه اخلاق اهل کتاب در بین مسلمین راه یابد چون چنین دوستى سرانجام سیره دینى جامعه مسلمان را که اساس آن پیروى از حق و سعادت انسانها است ، دگرگون ساخته ، سیره کفر در بین آنان جریان مى یابد که اساسش پیروى از هواى نفس و پرستش شیطان و خروج از راه فطرى زندگى است .”

در ادامه ایات این سوره ضمن توصیه به اتخاذ دوستان از میان مومنین،علت نهی بالا را توضیح میدهد.چرا که اکثریت یهود ونصاری در آن زمان،مسلمانان را مسخره کرده و خصومت نسبت به آنها داشتند و دوست داشتند که آنها از اسلام برگردند.

نَّمَا وَلِیُّکُمُ اللّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِینَ آمَنُواْ الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلاَهَ وَیُؤْتُونَ الزَّکَاهَ وَهُمْ رَاکِعُونَ ﴿۵۵﴾

مکارم: سرپرست و رهبر شما تنها خدا است، و پیامبر او، و آنها که ایمان آورده‏ اند و نماز را بر پا می‏دارند و در حال رکوع زکات می‏پردازند.

وَمَن یَتَوَلَّ اللّهَ وَرَسُولَهُ وَالَّذِینَ آمَنُواْ فَإِنَّ حِزْبَ اللّهِ هُمُ الْغَالِبُونَ ﴿۵۶﴾

فولادوند: و هر کس خدا و پیامبر او و کسانى را که ایمان آورده‏ اند ولى خود بداند [پیروز است چرا که] حزب خدا همان پیروزمندانند

یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ لاَ تَتَّخِذُواْ الَّذِینَ اتَّخَذُواْ دِینَکُمْ هُزُوًا وَلَعِبًا مِّنَ الَّذِینَ أُوتُواْ الْکِتَابَ مِن قَبْلِکُمْ وَالْکُفَّارَ أَوْلِیَاء وَاتَّقُواْ اللّهَ إِن کُنتُم مُّؤْمِنِینَ ﴿۵۷﴾

فولادوند: اى کسانى که ایمان آورده ‏اید کسانى را که دین شما را به ریشخند و بازى گرفته‏ اند [چه] از کسانى که پیش از شما به آنان کتاب داده شده و [چه از] کافران دوستان [خود] مگیرید و اگر ایمان دارید از خدا پروا دارید

بنابراین از دوستی با مسخره کنندگان دین اسلام هم باید بپرهیزیم