کارکرد اصلی مساجد؛ برگزاری مراسم ختم با تشریفات یا اقامه نماز؟

نوشته شده توسط مدیر    بدون دیدگاه |

افزایش تعداد برپایی مجالس ترحیم آن هم به صورت تشریفاتی در برخی مساجد به روندی ضدفرهنگی تبدیل شده است که علاوه بر ترویج تجمل‌گرایی، از وقت نمازگزاران برای اقامه فریضه نماز نیز کاسته است و حتی گاه امکان اقامه نماز به مردم داده نمی‌شود. در آموزه‌ها و معارف اسلام، مسجد مکانی بسیار مقدس معرفی شده است که آنقدر فضای معنوی بر آن حاکم است که حتی جلوس و نشستن در آن هم بدون انجام عمل خاص عبادی، عبادت و ثواب محسوب می‌شود. این قداست و معنویت در روایاتی که در شأن و جایگاه قرآن کریم از لسان حضرات معصومین(ع) بیان شده نیز مشاهده می‌شود و ورق زدن مصحف شریف قرآن کریم و نگاه به آیات آن حتی بدون تلاوت آن‌ها نیز دارای اجر و ثواب است. اگر با نگاه دقیق‌تر به این نوع روایات که در شأن قرآن کریم و مساجد آمده است نگریسته شود نکات قابل ملاحظه‌ای برداشت می‌شود. باید دید وقتی که کتابی یا جایگاهی دارای چنین تأثیر معنوی بر روح و جان انسان است به گونه‌ای که ارتباط بدون توجه نیز با این مقدسات، عملی نیکو و مأجور معرفی می‌شود، ارتباط آگاهانه و با اخلاص فرد چه تأثیر شگرفی در جلا بخشیدن جان و روح انسان خواهد داشت. در روایات و سنت پیامبر اکرم(ص) و حضرات معصومین(ع) دیده می‌شود که مسجد تنها محلی برای عبادت و اقامه نمازهای یومیه نیست، بلکه مهمترین محل اجتماع مسلمانان و محلی برای آموزش قرآن و معارف و اعتقادات دین است و بدیهی است که فاصله گرفتن مساجد از نقش اصلی خود در جوامع، کل جامعه را از کارکردهای آموزه‌های اسلامی دور می‌کند. طبق آمار اعلام شده، هم‌اکنون بیش از ۷۲ هزار مسجد در سراسر کشور وجود دارد که این ظرفیت عظیم می‌تواند در اعتلای فرهنگ دین اسلام نقش کلیدی ایفا کند. در کنار این باید دید آیا امروزه مساجد کشور این رسالت مهم را در ایفای نقش خود محقق می‌کنند یا نه؟ البته راه‌اندازی کانون‌های تخصصی فرهنگی و هنری مساجد کشور به همراه فعالیت‌های کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد در روستاها و عضویت بیش از ۵۱ هزار نفر از همه اقشار، به ویژه جوانان و نوجوانان در این کانون‌ها نشاط خوبی را به فعالیت‌های دینی و هنری انجام شده در مساجد بخشیده است. آنچه که در کنار پرداختن و تکمیل نیازها و تجهیزات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری مساجد باید بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد، دقت به فلسفه اصلی مساجد، یعنی اقامه نماز جماعت است زیرا خود حضور مسلمانان و نمازگزاران در مساجد، اولین مقدمه برای تأثیر در جان و روح مخاطب است. خوشبختانه در سال‌های اخیر همت ویژه‌ای از طرف مسئولان برای برپایی نمازهای جماعت ظهر و عصر و مغرب و عشا در مساجد مبذول شده است تا حتی‌المقدور هیچ مسجدی از حضور امام جماعت بی‌بهره نباشد. همچنین برپایی نماز صبح به جماعت در مساجد، از دیگر اقدامات خوبی است که در این سال‌ها با روند رو به رشدی مواجه شده است. یکی از آسیب‌هایی که در این مقال به آن پرداخته می‌شود، تحت‌الشعاع قرار گرفتن برنامه اقامه نماز توسط نمازگزاران به واسطه برپایی مجالس ختم و ترحیم در مساجد است. متاسفانه گاهی آنقدر مجالس ترحیم در یک مسجد برگزار می‌شود که از وقت اقامه نماز کاسته می‌شود و به این مجالس پرداخته می‌شود. در یک تجربه شخصی و عینی، وقتی به یکی از مساجد جامع در مرکز شهر تهران مراجعه می‌کنیم و در حالی که فقط یک ساعت از وقت اذان گذشته است، درب‌های مسجد کاملاً بسته شده و کوچکترین فضایی در این مسجد بزرگ برای اقامه نماز اختصاص داده نشده است. در صحبت و اعتراض به مدیر یا خادم مسجد، وی بیان می‌کند که مراسم ختم تا دقایقی دیگر برگزار می‌شود و برای اقامه نماز باید به مسجد دیگری مراجعه کنیم!!! این مشکل رو به رشدی است که همراه با تجملی شدن مراسم ختم در مساجد، رفته رفته تمایل مسئولان و هیأت امنای مساجد در برپایی تعداد بیشتر مراسم ختم را افزایش می‌دهد و این موضوع می‌تواند تبدیل به یک عامل ضدفرهنگی در مساجد کشور شود.