احکام جدید معاملات

خرید و فروش زمین‌های مصادره‌ای

س. حکم خرید و فروش زمین های مصادره ­ای یا زمین­ های ستاد فرمان حضرت امام(ره) چیست؟ آیا می شود در آنها مسجد بنا کرد؟

ج.  اگر احتمال می دهد حکم مصادره بر طبق موازین شرعی و قانونی بوده است، تصرفات مذکور بلااشکال می باشد.

فروش دیش ماهواره

س. آیا دیش ماهواره مالیّت دارد (می­توان فروخت)؟

ج.  از آلات مشترک محسوب می­ شود و خرید و فروش آن برای استفاده در امور حرام، حرام و برای استفاده های حلال، جایز است. ولی با توجه به اینکه غالباً در کارهای حرام به کار می­ رود و مفاسدی را به دنبال دارد، خرید یا فروش یا نگهداری آن جایز نیست مگر برای کسی که مطمئن باشیم استفاده حرام از آن نمی­ کند و مفسده ندارد. لکن اگر قانونی در این مورد وجود دارد باید رعایت شود.

قرض ربوی

س. من به دلیل بدهکاری احتیاج به سه میلیون پول دارم. خواهرم هم پولی در بانک دارد. با توجه به این که ربا بین پدر و فرزند اشکالی ندارد آیا خواهرم می‌تواند پول را به پدرم قرض دهد و از پدرم سود بگیرد و مجدداً بنده این پول را از پدرم قرض گرفته و آن مبلغی که قرار شده سود بپردازد من آن مبلغ را به پدرم بپردازم. حکم شرعی چنین کاری چیست؟

ج.  در فرض سؤال اگر قرض دادن به پدرتان صوری و حیله‌ای برای فرار از قرض ربوی باشد جایز نیست.

تفاوت مبلغ نقدی و قسطی ارائه خدمات

س. دفاتر خدماتی بعضاً به صورت نقد به قیمت مثلاً یک میلیون تومان و قسطی (مثلاً شش ماهه) به قیمت یک میلیون و دویست هزار تومان افراد را به زیارت می­ برند، آیا این اشکال دارد و ربوی است؟

ج.  چنانچه دفاتر مذکور به عنوان کارگزار شرکت­ های خدماتی و به نمایندگی از آنها فعالیت می کند و در زمان انعقاد قرارداد با مراجعه گنندگان ، مبلغ نقدی را از طرف آنها به شرکت های خدماتی نقداً می­ پردازند و سپس از مراجعه کننده آن مبلغ را به صورت قسطی و با مقداری اضافه تر دریافت می­ کنند ، در این صورت اخذ مبلغ اضافه در حکم ربا و حرام است. ولی چنانچه دفتر خدماتی از ابتدا به عنوان طرف قرارداد خدمات خود را به دو صورت نقد و اقساط و با مبالغ متفاوت ارائه کند، مبالغ اضافه اشکال ندارد.

محدوده استثناء ربا

س. آیا پدر بزرگ و نوه هم در مسأله معامله ربوی مانند پدر و پسر محسوب می‌شوند و از مستثنیات ربا هستند و اخذ ربا توسط پدر بزرگ از نوه مجاز می‌باشد؟

ج. احتیاط در اکتفاء به فرزند است.

تخلیه خانه،‌ پیش از موعد

س. اگر مستأجر پیش از موعد قرارداد، خانه را تخلیه کند تکلیف چیست؟ آیا بابت مدت اجاره باقیمانده در قرارداد، باید اجاره بدهد؟ آیا در این مسأله می­توانیم به عرف رجوع کنیم ؟

ج. چون اجاره عقد لازم است بنابراین تا موعد پایان نیافته  باید اجاره را بپردازد.  البته اگر اجاره را فسخ یا  تراضی بر امری کنند مانعی ندارد.

مصرف وام در غیر مورد قرارداد

س. وام­ هایی که برای خرید کالا دریافت می­ کنند و در موارد دیگر مصرف می­ کنند، برای رهایی از عمل انجام شده حکم شرعی آن شفاف نیست؟

ج.  تابع مقررات مشروع و اختیارات قانونی مسئولان ذی ربط است.

ارتباط با فرقه بهائیت

س. فردی با شرکتی قرارداد کار سه ماهه بسته است، بعد از گذشت یک ماه متوجه می­شود که ۳۰% سهام این شرکت متعلق به فرقه ضالّه بهاییت می­باشد. تکلیف این شخص چیست؟

ج. از هر گونه کار و عمل یا ارتباط با فرقه ضالّه بهاییت که موجب انحراف اشخاص و تقویت آنها  بر علیه مسلمین گردد، پرهیز شود.

منبع: استفتائات جدید دفتر مقام معظم رهبری