نیایش چهل و چهارم (دعاى آن حضرت است هنگامى که ماه رمضان فرا می‌‏رسید) – بخش چهارم

بار خدایا، درود بفرست بر محمد و خاندان او و چون در شبهاى این ماه اراده عفو و بخشایش کنى ما را در شمار آن بندگان در آور که به عفو تو آزاد می‌شوند و در خور بخشایش تو می‌گردند. اى خداوند، ما را از بهترین کسانى قرار ده که در این ماه زیسته‏اند و این ماه به سر آورده‏‌اند.

بار خدایا، درود بفرست بر محمد و خاندان او و آنگاه که هلال ماه رمضان به محاق می‌افتد، گناهان ما محو کن. و چون به سلخ رسد و روزهایش به آخر آید، جامه شوخگن گناهان از تن ما بیرون کن، آن سان که چون به سر شود ما را از هر خطا پیراسته و از هر گناه، پاک ساخته باشى.
بار خدایا، بر محمد و خاندان او درود بفرست. اگر در این ماه به راه کج رفته‏ایم، به راه راستمان آور و اگر از حق عدول کرده‏ایم، به حقمان بازگردان و اگر دشمن تو، شیطان، بر ما چیره شد، ما را از چنگال او رهایى بخش.

اى خداوند، ماه رمضان را از زمزمه عبادت ما پرساز و شب و روزش را به طاعات ما آراسته گردان. ما را یارى ده که روزهایش را روزه بداریم و شبهایش را به نماز و تضرع و خشوع و مذلّت در پیشگاه تو به سحر رسانیم، تا مباد که روزهایش به غفلت ما شهادت دهند و شبهایش به سهل انگارى ما.

اى خداوند، چنان کن که در دیگر ماهها و روزها تا زنده‏ایم چنین باشیم. چنان کن که در شمار بندگان صالح تو در آییم: آنان که بهشت را به میراث برده‏اند و در آن جاویدانند، آنان که همه آنچه را که باید ادا کنند ادا می‌کنند و باز هم دلهایشان ترسان است، آنان که باید نزد پروردگارشان باز گردند، آنان که به کارهاى نیک می‌شتابند و در آن‏ بر یکدیگر سبقت می‌گیرند.

بار خدایا، در هر وقت و در هر زمان و در هر حال بر محمد و خاندانش درود بفرست، به شمار درودهایى که بر همه کسانى که شایان درود تو بوده‏اند فرستاده‏اى و چندین برابر آنها، آن سان که هیچ کس جز تو شمارش نتواند کرد. انک فعّال لما ترید.

---

على بن الحسین علیه السلام، امام چهارم، الصحیفه السجادیه / ترجمه آیتى، ۱جلد، سروش – تهران، چاپ: دوم، ۱۳۷۵ ش. ص۲۶۸-۲۶۹

نیایش چهل و چهارم (دعاى آن حضرت است هنگامى که ماه رمضان فرا می‌‏رسید) – بخش سوم

اى خداوند، چنان کن که به هنگام نماز همانند کسانى باشیم که به‏ منازل والاى آن راه می‌یابند و همه ارکان آن رعایت می‌کنند و آن را به وقت خود، به آیین بنده تو و رسول تو محمد- صلى اللّه علیه و آله- در رکوع و سجود و همه فضیلتهایش، به کامل‏ترین وضوء و طهارت و در نهایت خشوع به جاى می‌آورند.

اى خداوند، در این ماه ما را موفق دار که به خویشاوندانمان نیکى کنیم و به دیدارشان بشتابیم و همسایگانمان را به بخشش و عطاى خویش بنوازیم و اموالمان را از هر چه به ناحق بر آن افزوده‏ایم پیراسته داریم و با اداى زکات پاکیزه گردانیم و با آنان که از ما گسیخته‏اند بپیوندیم و با آن که در حق ما ستمى روا داشته به مقتضاى انصاف رفتار کنیم و با آن که با ما دشمنى ورزیده دوستى کنیم، جز آن کسان که به خاطر رضاى تو با آنان دشمن شده‏ایم، که با چنین دشمنى هیچ‏گاه سخن از دوستى نگوییم و همدل نشویم.

اى خداوند، در این ماه ما را توفیق ده که به کردارهاى پسندیده به تو تقرب جوییم، آن سان که ما را از گناهان پاک دارى و از بازگشت به اعمال ناشایست نگه‏دارى، تا هیچ یک از ملائکه تو طاعتى به درگاهت نیاورد جز آنکه از طاعت ما کمتر باشد و در تقرب به پایه تقرب ما نرسد.

اى خداوند، به حق این ماه و به حق آن کس که در این ماه- از آغاز تا انجام- جبین عبادت به درگاه تو سوده، خواه ملکى بوده که او را مقرب خود ساخته‏اى، یا پیامبرى که به رسالتش فرستاده‏اى، یا بنده‏اى صالح که از میان بندگانت برگزیده‏اى، بر محمد و خاندانش درود بفرست و ما را سزاوار کرامتى کن که به دوستان خود وعده داده‏اى. هر چه مبالغان در عبادت خود را نصیب داشته‏اى ما را نیز نصیب دار و به رحمت خود ما را در زمره کسانى قرار ده که بهشت- آن بالاترین مرتبت- را سزاوارند.

بار خدایا، درود بفرست بر محمد و خاندان او و ما را دور دار از الحاد در توحید خود و قصور در بزرگداشت خود و شک در دین خود و نابینایی‌ در طریق خود و غفلت از تعظیم خود و فریفته شدن به دشمنت، آن شیطان رجیم.

---

على بن الحسین علیه السلام، امام چهارم، الصحیفه السجادیه / ترجمه آیتى، ۱جلد، سروش – تهران، چاپ: دوم، ۱۳۷۵ ش. ص۲۶۷

نیایش چهل و چهارم (دعاى آن حضرت است هنگامى که ماه رمضان فرا می‌‏رسید) – بخش دوم

گرامیداشت آن را هر خوردنى و آشامیدنى ممنوع داشت و براى آن زمانى معین قرار داد، آن سان که اجازت ندهد روزه آن پیشتر ادا گردد و نپذیرد که به تأخیر افتد.

آنگاه شبى از شبهاى این ماه برگزید و بر شبهاى هزار ماه برترى داد. و آن شب‏ را «لیله القدر» نامید. در آن شب، فرشتگان و روح، به فرمان پروردگارشان، بر هر یک از بندگان او- که بخواهد- نازل می‌شوند، همراه با تقدیرى تغییر ناپذیر. آن شب، شب سلام و درود فرشتگان است و دامنه برکاتش تا سپیده‏دم کشیده شود.

بار خدایا، درود بفرست بر محمد و خاندانش و شناخت فضیلت این ماه و بزرگداشت حرمت آن و پرهیز از هر چه در این ماه ما را از آن منع کرده‏اى. به ما الهام کن. و ما را به روزه داشتن یارى ده: آن سان که اعضاى بدن خویش از معاصى تو بازداریم و در آنچه سبب خشنودى توست به کار داریم، تا به هیچ سخن بیهوده گوش نسپاریم و به هیچ لهو و بازیچه ننگریم و به هیچ ممنوع دست نگشاییم و به سوى هیچ حرامى گام بر نداریم و چیزى جز آنچه تو حلال کرده‏اى در شکمهاى خود جاى ندهیم و زبانمان جز سخن تو نگوید و رنجى بر خود هموار نکنیم جز آنکه ما را به ثواب تو نزدیک سازد و کارى نکنیم جز آنچه ما را از عقاب تو در امان دارد. اى خداوند، از تو می‌خواهیم که این همه اعمال را از ریاى ریاکاران و آوازه در افکندن آوازه افکنان دور نگه دارى. و چنان باد که کسى را در عبادت با تو شریک نسازیم و جز تو براى خود مرادى نجوییم.
بار خدایا، درود بفرست بر محمد و خاندان او و در این ماه ما را به اوقات نمازهاى پنجگانه آگاه فرما: به حدود و احکامش که مقرر داشته‏اى و واجباتش که واجب ساخته‏اى و شروط و هنگامش که معین کرده‌‏اى.

---

على بن الحسین علیه السلام، امام چهارم، الصحیفه السجادیه / ترجمه آیتى، ۱جلد، سروش – تهران، چاپ: دوم، ۱۳۷۵ ش. ص۲۶۶

نیایش چهل و چهارم (دعاى آن حضرت است هنگامى که ماه رمضان فرا می‌‏رسید) – بخش اول

حمد و سپاس خداوندى را که ما را به حمد و سپاس خویش راه نمود و از جمله حامدان خود قرار داد، تا از شکرگزاران احسان او باشیم. و ما را در برابر حمد و سپاس خویش پاداش داد، آن سان که نیکوکاران را پاداش دهد.

حمد و سپاس خداوندى را که دین خود به ما ارزانى فرمود و ما را به آیین خویش اختصاص داد و به راههاى احسان خود در آورد، تا به مدد احسانش در طریق خشنودى‏اش گام برداریم. حمد و سپاسى که شایان قبولش افتد و بدان از ما خشنود گردد.

حمد و سپاس خداوندى را که یکى از آن راهها که در برابر ما گشوده، ماه خود، ماه رمضان است، ماه صیام و ماه اسلام، ماه پاکیزگى از آلودگى‏ها، ماه رهایى از گناهان، ماه نماز، ماهى که در آن قرآن نازل شده، قرآنى که راهنماى مردم است و نشانه آشکار هدایت است و تمیز دهنده حق از باطل است.

پس به حرمت بی‏شمار و فضیلت بسیارى که بدین ماه ارزانى داشت، برترى آن را بر دیگر ماهها آشکار ساخت. براى بزرگداشت آن، هر چیز را که در دیگر ماهها حلال داشته بود، در این ماه حرام کرد.

---

على بن الحسین علیه السلام، امام چهارم، الصحیفه السجادیه / ترجمه آیتى، ۱جلد، سروش – تهران، چاپ: دوم، ۱۳۷۵ ش. ص۲۶۵

دعای پنجاه و چهارم: گشایش اندوه

نیایش، در طلب گشایش اندوه‏ها

وَ کَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَیْهِ السّلَامُ فِی اسْتِکْشَافِ الْهُمُومِ

 

یَا فَارِجَ الْهَمّ، وَ کَاشِفَ الْغَمّ، یَا رَحْمَانَ الدّنْیَا وَ الْ‏آخِرَهِ وَ رَحِیمَهُمَا، صَلّ عَلَى مُحَمّدٍ وَ آلِ مُحَمّدٍ، وَ افْرُجْ هَمّی، وَ اکْشِفْ غَمّی.
یَا وَاحِدُ یَا أَحَدُ یَا صَمَدُ یَا مَنْ لَمْ یَلِدْ وَ لَمْ یُولَدْ وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ کُفُواً أَحَدٌ، اعْصِمْنِی وَ طَهّرْنِی، وَ اذْهَبْ بِبَلِیّتِی. وَ اقْرَأْ آیَهَ الْکُرْسِیّ وَ الْمُعَوّذَتَیْنِ وَ قُلْ هُوَ اللّهُ أَحَدٌ، وَ قُلْ‏
اللّهُمّ إِنّی أَسْأَلُکَ سُؤَالَ مَنِ اشْتَدّتْ فَاقَتُهُ، وَ ضَعُفَتْ قُوّتُهُ، وَ کَثُرَتْ ذُنُوبُهُ، سُؤَالَ مَنْ لَا یَجِدُ لِفَاقَتِهِ مُغِیثاً، وَ لَا لِضَعْفِهِ مُقَوّیاً، وَ لَا لِذَنْبِهِ غَافِراً غَیْرَکَ، یَا ذَا الْجَلَالِ وَ الْإِکْرَامِ أَسْأَلُکَ عَمَلًا تُحِبّ بِهِ مَنْ عَمِلَ بِهِ، وَ یَقِیناً تَنْفَعُ بِهِ مَنِ اسْتَیْقَنَ بِهِ حَقّ الْیَقِینَ فِی نَفَاذِ أَمْرِکَ.
اللّهُمّ صَلّ عَلَى مُحَمّدٍ وَ آلِ مُحَمّدٍ، وَ اقْبِضْ عَلَى الصّدْقِ نَفْسِی، وَ اقْطَعْ مِنَ الدّنْیَا حَاجَتِی، وَ اجْعَلْ فِیمَا عِنْدَکَ رَغْبَتِی شَوْقاً إِلَى لِقَائِکَ، وَ هَبْ لِی صِدْقَ التّوَکّلِ عَلَیْکَ.
أَسْأَلُکَ مِنْ خَیْرِ کِتَابٍ قَدْ خَلَا، وَ أَعُوذُ بِکَ مِنْ شَرّ کِتَابٍ قَدْ خَلَا، أَسْأَلُکَ خَوْفَ الْعَابِدِینَ لَکَ، وَ عِبَادَهَ الْخَاشِعِینَ لَکَ، وَ یَقِینَ الْمُتَوَکّلِینَ عَلَیْکَ، وَ تَوَکّلَ الْمُؤْمِنِینَ عَلَیْکَ.
اللّهُمّ اجْعَلْ رَغْبَتِی فِی مَسْأَلَتِی مِثْلَ رَغْبَهِ أَوْلِیَائِکَ فِی مَسَائِلِهِمْ، وَ رَهْبَتِی مِثْلَ رَهْبَهِ أَوْلِیَائِکَ، وَ اسْتَعْمِلْنِی فِی مَرْضَاتِکَ عَمَلًا لَا أَتْرُکُ مَعَهُ شَیْئاً مِنْ دِینِکَ مَخَافَهَ أَحَدٍ مِنْ خَلْقِکَ.
اللّهُمّ هَذِهِ حَاجَتِی فَأَعْظِمْ فِیهَا رَغْبَتِی، وَ أَظْهِرْ فِیهَا عُذْرِی، وَ لَقّنّی فِیهَا حُجّتِی، وَ عَافِ فِیهَا جَسَدِی.
اللّهُمّ مَنْ أَصْبَحَ لَهُ ثِقَهٌ أَوْ رَجَاءٌ غَیْرُکَ، فَقَدْ أَصْبَحْتُ وَ أَنْتَ ثِقَتِی وَ رَجَائِی فِی الْأُمُورِ کُلّهَا، فَاقْضِ لِی بِخَیْرِهَا عَاقِبَهً، وَ نَجّنِی مِنْ مَضَلّاتِ الْفِتَنِ بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرّاحِمِینَ.
وَ صَلّى اللّهُ عَلَى سَیّدِنَا مُحَمّدٍ رَسُولِ اللّهِ الْمُصْطَفَى وَ عَلَى آلِهِ الطّاهِرِینَ

 

ترجمه :
اى زداینده اندوه، و اى زایل کننده غم، اى بخشنده در دنیا و آخرت، و مهربان در هر دو سراى، بر محمد و آل محمد رحمت فرست، و اندوه مرا بر طرف کن، و غمم را بزداى. اى یگانه، اى یکتا، اى بى‏نیاز، اى کسى که نزاده و زائیده نشده، و هیچ همتائى نداشته، مرا نگاه دار و پاک ساز، و گرفتاریم را بر طرف کن .
و آیه الکرسى و معوذتین و قل هو الله احد را بخوان و بگو:
خدایا من از تو مسئلت مى‏کنم، همچون سؤال کسى که احتیاجش سخت، و نیرویش سست، و گناهانش انبوه شده همچون سؤال کسى که براى حاجت خود فریاد رسى، و براى ناتوانیش نیرو دهنده‏اى، و براى گناهش آمرزنده‏اى جز تو نمى‏یابد. اى صاحب جلال و اکرام. توفیق عملى را از تو مى‏خواهم که بوسیله آن هر که آن را بجا آورد او را دوست دارى.
و یقینى را که هر کس در جریان قضاى تو به آن متیقن شود او را بدان وسیله سود دهى.
خدایا، رحمت فرست بر محمد و آل محمد و دلم را بسوى راستى فرا کش، و حاجتم را از دنیا بگسل و رغبتم را از سر شوق به لقایت در آنچه نزد تو است. قرار ده، و صدق توکل بر خویش را بر من ارزانى دار. ترا از خیر سرنوشت گذشته مسئلت مى‏کنم، و از شر آن بتو پناه مى‏برم. ترس عبادتکاران ترا. و عبادت خاشعان در پیشگاه ترا، و یقین توکل کنندگان بر ترا، و توکل مؤمنان بتو را، از تو مسئلت دارم.
خدایا رغبت مرا در مسئلتم مانند رغبت دوستانم در مسئلتهاشان، و ترسم را مانند ترس اولیائت قرار ده، و مرا در خشنودى خود چنان بکار دار که با وجود آن چیزى از دین تو را به علت ترس از آفریده‏اى ترک نکنم.
خدایا این حاجت من است، پس رغبتم را در آن عظیم ساز، و عذر مرا در آن، آشکار گردان. و حجتم را در آن بر زبانم گذار و بدنم را در آن عافیت بخش.
خدایا هر که صبح کند در حالى که به غیر از تو اعتماد و امیدى داشته باشد، پس من صبح کردم. در حالى که اعتماد و امیدم در همه کارها توئى. پس به نیک فرجام‏ترین آنها برایم حکم کن، و مرا به رحمت خود از فتنه‏هاى گمراه کننده نجات بخش. اى مهربانترین مهابانان.
و خداى رحمت فرستد بر سید ما محمد پیغمبر خدا که برگزیده است، و بر آل او که پاکانند.