اعتقادات ۵۸

نوشته شده توسط مدیر    بدون دیدگاه |

مبحث ولایت:

در حالیکه تمام مالکیت ما دست خدای متعاله ، اما از روی رحمانیت و حکمتش، به ما هم اختیار داده که قبلا در مبحث جبر و اختیار به این موضوع پرداختیم. این اختیار بخاطر اکرامیه که به بشر کرده ( وَ لَقَدْ کَرَّمْنا بَنِی آدَمَ … (الاسرا، ۷۰)، و قطعا ما فرزندان آدم را گرامی داشتیم). یعنی خداوند با بشر مثل سایر مخلوقات معامله نکرده.

اما با همهٔ اختیاری که خدا به انسان داده، بین خودش و انسان  رابطه ای به نام ولایت برقرار کرده. از اونجایی که ولایت رابطه ایست دو طرفه بین دو موجود، لذا دارای دو معنی هم هست.

کلمهٔ “ولی” اگر به طرفی که فرمانده و امر کننده هست اطلاق بشه ، به معنی فرمانده ایست که از روی محبت، به فرمانبردارش فرمان میده. مثلا در جاهای مختلف قرآن می خونیم که: اَللّهُ وَلِّیُ الَذینَ آمَنوُا …، یعنی خدا وَلی ( فرماندهی با محبت) برای کسانیست که ایمان آوردند.

اگر هم کلمهٔ “ولی” به طرفِ فرمانبردار اطلاق بشه، به معنی فرمانبرداری و اطاعت کردنِ از رویِ محبت، از فرمانده است. مثلا میگیم: عَلیّ وَلیُّ اَللّه. یعنی علی علیه السلام، فرمانبردارِ خداست از روی محبتی که به خدا داره. دقت کنیم که اگر کلمهٔ “ولی” فقط یک معنی داشت، معنیِ مثال دوم این میشد که نعوذ بالله، حضرت علی فرماندهٔ خداست، و این بسیار غلط می بود. لذا کلمهٔ اولیای خدا هم، به این معنیه که همه به مقامی رسیده اند که فقط از روی محبتی که به خدا دارند، خدا رو اطاعت می کنند و نه بخاطر ترس از جهنم یا به طمع بهشت یا نعمتهای دنیا و غیره.

در طرف مقابل، خدا هم به عنوان وَلّیِ ما، از روی محبتش به ما فرمان میده. یعنی اگر میگه نماز بخونیم، روزه بگیریم، خمس بدیم و جهاد کنیم و غیره، همهٔ اینها برای ما دارای منفعت هستند و چون خدا به ما محبت داره، مثل همون گنج پنهانی که در ابتدای بحث اعتقادی به اون اشاره کردیم، میخاد به ما نفع برسونه؛ لذا از روی محبتش به ما دستور به انجام این کارها میده.

با وجودیکه به هر فرماندهی نمیشه “ولی” گفت ، اما چون فرمان و امر و نهی پدر و مادرها معمولا از روی محبتِ به فرزنده. لذا والدین هم بر فرزندانشون دارای ولایت هستند.

پس دقت داشته باشیم که خدا همیشه، و باز هم تاکید میکنیم همیشه، وَلّیِ ماست (یعنی همیشه از روی محبت به ما دستور میده و لاغیر) اما انسان ممکنه از روی محبت خدا رو اطاعت کنه، که در اینصورت وَلّیِ خدا هست؛ و ممکنه بخاطر مُزد و وسعت رزق و امثال اینها خدا رو اطاعت کنه، که در اینصورت نمیشه بهش ولی خدا گفت.