چگونگى تقسیم درآمدهاى عمومى در صدر اسلام

نوشته شده توسط مدیر    بدون دیدگاه |

اصطلاح «بیت المال» در متون روایى،یک اصطلاح عام براى درآمدهاى عمومى مسلمانان است که براى مصرف در اختیار حکومت اسلامى قرار مى گیرد . از بررسى جامعِ روایات، به طور کلّى دوگونه مورد مصرف براى بیت المال به دست مى آید : مصارف خاص و مصارف عام .

?۱ . مصارف خاص

آن دسته از مصارف عمومى که داراى عنوانى خاص هستند :
تأمین فقرا و مستمندان و از کارافتادگان و خانواده هاى شهدا ، تأمین حقوق کارگزاران بیت المال و قضات و سربازان ، آموزش و بهداشت،مخارج زندانیان، بدهى بدهکاران ، دیه مقتولانى که ضامن شخصى ندارند ، عمران و آبادى شهرها و …

?۲ . مصارف عام

در صدر اسلام ، پس از تأمین مصارف خاص، مازاد بیت المال بین عموم مسلمانان تقسیم مى‌شد. در متون روایى از این نوع مصرف ، به عنوان حقّ عام افراد در بیت المال، یاد شده است .

?دو ویژگى اساسى توزیع مطلوب بیت المال از دیدگاه اسلام :
۱) رعایت عدالت در تقسیم ، ۲) حبس نکردن حقوق عمومى .

?در نامه هایی که امام علی علیه السلام به کارگزاران خویش نوشته است، اختصاص بخشى از منابع بیت المال بر طبقات محروم و کم درآمد ، همواره مورد تأکید قرار گرفته است .

⭐ تأکید فراوان ایشان بر لغو امتیازات ناروا و موهوم و اعطاى حقوق برابر بر خویشاوند و بیگانه، عرب و عجم، زن و مرد، و افراد باسابقه و مشهور و افراد گم نام، تصویر تابناکى از عدالت انسانى را براى عدالتجویان جهان به نمایش گذاشته است .