حیا در کلام رسول الله صلوات الله علیه

نوشته شده توسط موذن    بدون دیدگاه |

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به یار باوفای خود ابوذر علیه الرحمه فرمودند:
ای ابوذر! از خدا حیا کن و شرم بدار به حق آن خداوندی که جانم در قبضه قدرت اوست من چون به بیت الخلاء می‌روم جامه خود را بر سر و روی خود می‌پوشانم از شرم دو ملکی که با من هستند. ای ابوذر! می‌خواهی داخل بهشت شوی؟ گفتم: بلی پدر و مادرم فدای تو باد! فرمود: امل و آرزوی خود را در دنیا کوتاه کن و مرگ را در برابر چشم خود بدار تا پیوسته در یاد مرگ باشی و از خدا حیا کن چنان که سزاوار حیا داشتن است. گفتم: یا رسول الله! ما همه از خدا شرم و حیا داریم فرمود: حیا داشتن چنین نیست بلکه حیای از خدا آن است که قبر و پوسیدن و کهنه شدن در قبر را فراموش نکنی و نیز جوف و آنچه در جوف است فراموش نکنی یعنی شکم و فرج را از حرام و شبه نگاه داری و فراموش نکنی آنچه در سر است یعنی چشم و گوش و زبان و اندیشه و خیال خود را از معصیت باز داری و به طاعت مصروف گردانی کسی که کرامت و بزرگی آخرت را می‌خواهد باید که زینت دنیا را ترک نماید پس ای ابوذر! هر گاه چنین باشی به درجه ولایت الهی می‌رسی و دوست خدا می‌گردی.
تعریف حیا
حیا عبارت از تأثر نفس است از امری که قباحت آن امر بر او ظاهر شود و باعث انزجار او از آن عمل گردد. این بر دو قسم است: یکی از افضل صفات کمال و مورث فوز به سعادت است و دیگری موجب حرمان از کمالات می‌باشد اما آنچه کمال است آن است که بعد از آنکه به علم تمیز میان نیک و بد و حق و باطل کرده باشد از خدا و خلق شرم کند. در ترک کردن عبادات و محاسن آداب شریعت و از مرتکب شدن معاصی و قبایح آداب که از شرع قباحت آن معلوم شده باشد. مجملی از تفسیر حیا در اول کتاب مذکور شد. ظاهر است که کسی که متصف به صفت حیا باشد البته هر قبیحی را که اراده می‌کند اگر تفکر نماید که حق تعالی حاضر است و بر فعل او مطلع می‌باشد و حضرت رسول صلی الله علیه و آله و ائمه معصومین علیهم السلام مطلع می‌شوند و اعمال امت را هر روز بر ایشان عرض می‌کنند و دو ملک که پیوسته ملازم او هستند بر عمل او مطلع می‌شوند و در قیامت در حضور صد و بیست و چهار هزار پیامبر و گروهی بی حد و احصا از ملایکه و سایر عبّاد رسوا خواهد شد و این معنی از روی یقین و ایمان به او ثابت شود.البته متوجه آن عمل نخواهد شد همچنین در فعل طاعات.

به سند معتبر از حضرت رسول صلی الله علیه و آله نقل شده است که:« حیا دو نوع است: حیای عقل و حیای حماقت. حیای عقل از علم ناشی می‌شود و باعث علم می‌گردد و حیای حماقت از جهل ناشی می‌شود و باعث جهالت می‌گردد.»

عین الحیات، علامه مجلسی ص ۵۰۷