زهرای کوچک شام

نزدیک غروب آفتاب که می شد، مردم دمشق، دست کودکان خویش را می گرفتند و به تماشای بچه های امام حسین علیه السلام می آمدند و پس از آن راهی خانه می گشتند. روزی رقیه علیهاالسلام با دیدگان حسرت بار به آن جمع نگاه کرد. ناله ای دردناک از دل برآورد و روی به عمه اش زینب سلام الله علیها نمود و گفت: ای عمه! اینها به کجا می روند؟ حضرت زینب سلام الله علیها فرمود: ای نور چشمم! اینها رهسپار خانه و کاشانه خود هستند. رقیه علیهاالسلام گفت: عمه جان! مگر ما خانه نداریم؟! زینب سلام الله علیها فرمود: نه! ما در اینجا غریبیم و خانه نداریم. خانه ما در مدینه است. با شنیدن این سخن صدای ناله و گریه رقیه علیهاالسلام بلند شد و فریاد زد: «واغربتاه، واذلتاه، و اکربتاه» آه از غریبی، وای از محنت و زاری ما . (۱)

 

پای نیزه غریبی

در کتاب بحرالغریب، ‌جلد دوم، ‌قریب به این مضامین آمده است:

حارث که یکی از لشگریان یزید بود گفت : یزید دستور داد سه روز اهل بیت علیهم السلام را در دم دروازه شام نگاه بدارند تا چراغانی شهر شام کامل شود. حارث می‌گوید: شب اول من به شکل خواب بودم،‌ دیدم دختری کوچک بلند شد و نگاهی کرد، دید لشگر از خستگی راه خوابیده‌اند وکسی بیدار نیست، اما فورا از ترسش بازنشست و باز بلند شد و چند قدم آمد به طرف سر امام حسین علیه السلام که بر درختی نزدیک خرابه دم دروازه شام آویزان بود.

سپس‌ به طرف آن درخت و سر مقدس آمد و از ترس برگشت،‌ تا چند مرتبه. آخرالامر زیر درخت ایستاد و به سر بابایش نگاه کرد و کلماتی فرمود و اشک ریخت. سپس دیدم سر مقدس امام حسین علیه السلام پایین آمد و در مقابل نازدانه قرار گرفت و رقیه سلام الله علیها گفت:

« السلام علیک یا ابتاه! وامصیبتاه بعد فراقک، واغربتاه بعد شهادتک »

بعد دیدم سر مقدس با زبان فصیح فرمود:

« ای دختر من! ‌مصیبت تو و زجر و تازیانه و روی خار مغیلان دویدن تو تمام شد،‌ و اسیریت به پایان رسید.

ای نور دیده!‌ چند شب دیگر به نزد ما خواهی آمد. بر آنچه بر شما وارد شده صبر کن که جزا و مزد او شفاعت را دربردارد ».

حارث می‌گوید : من خانه‌ام نزدیک خرابه شام بود، از اینکه حضرت به او فرموده بود نزد ما خواهی آمد منتظر بودم کی از دنیا می‌رود، تا یک شبی شنیدم صدای ناله و فریاد از میان خرابه بلند است،‌ پرسیدم چه خبر است ؟ گفتند: رقیه سلام الله علیها از دنیا رفته است. (۲)

 

پی نوشت:

۱) داستان غم انگیز حضرت رقیه علیهاالسلام، ص ۴۰.

۲) حضرت رقیه علیهاالسلام، ص ۲۶.

منبع: تبیان

کارکرد اصلی مساجد؛ برگزاری مراسم ختم با تشریفات یا اقامه نماز؟

افزایش تعداد برپایی مجالس ترحیم آن هم به صورت تشریفاتی در برخی مساجد به روندی ضدفرهنگی تبدیل شده است که علاوه بر ترویج تجمل‌گرایی، از وقت نمازگزاران برای اقامه فریضه نماز نیز کاسته است و حتی گاه امکان اقامه نماز به مردم داده نمی‌شود. در آموزه‌ها و معارف اسلام، مسجد مکانی بسیار مقدس معرفی شده است که آنقدر فضای معنوی بر آن حاکم است که حتی جلوس و نشستن در آن هم بدون انجام عمل خاص عبادی، عبادت و ثواب محسوب می‌شود. این قداست و معنویت در روایاتی که در شأن و جایگاه قرآن کریم از لسان حضرات معصومین(ع) بیان شده نیز مشاهده می‌شود و ورق زدن مصحف شریف قرآن کریم و نگاه به آیات آن حتی بدون تلاوت آن‌ها نیز دارای اجر و ثواب است. اگر با نگاه دقیق‌تر به این نوع روایات که در شأن قرآن کریم و مساجد آمده است نگریسته شود نکات قابل ملاحظه‌ای برداشت می‌شود. باید دید وقتی که کتابی یا جایگاهی دارای چنین تأثیر معنوی بر روح و جان انسان است به گونه‌ای که ارتباط بدون توجه نیز با این مقدسات، عملی نیکو و مأجور معرفی می‌شود، ارتباط آگاهانه و با اخلاص فرد چه تأثیر شگرفی در جلا بخشیدن جان و روح انسان خواهد داشت. در روایات و سنت پیامبر اکرم(ص) و حضرات معصومین(ع) دیده می‌شود که مسجد تنها محلی برای عبادت و اقامه نمازهای یومیه نیست، بلکه مهمترین محل اجتماع مسلمانان و محلی برای آموزش قرآن و معارف و اعتقادات دین است و بدیهی است که فاصله گرفتن مساجد از نقش اصلی خود در جوامع، کل جامعه را از کارکردهای آموزه‌های اسلامی دور می‌کند. طبق آمار اعلام شده، هم‌اکنون بیش از ۷۲ هزار مسجد در سراسر کشور وجود دارد که این ظرفیت عظیم می‌تواند در اعتلای فرهنگ دین اسلام نقش کلیدی ایفا کند. در کنار این باید دید آیا امروزه مساجد کشور این رسالت مهم را در ایفای نقش خود محقق می‌کنند یا نه؟ البته راه‌اندازی کانون‌های تخصصی فرهنگی و هنری مساجد کشور به همراه فعالیت‌های کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد در روستاها و عضویت بیش از ۵۱ هزار نفر از همه اقشار، به ویژه جوانان و نوجوانان در این کانون‌ها نشاط خوبی را به فعالیت‌های دینی و هنری انجام شده در مساجد بخشیده است. آنچه که در کنار پرداختن و تکمیل نیازها و تجهیزات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری مساجد باید بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد، دقت به فلسفه اصلی مساجد، یعنی اقامه نماز جماعت است زیرا خود حضور مسلمانان و نمازگزاران در مساجد، اولین مقدمه برای تأثیر در جان و روح مخاطب است. خوشبختانه در سال‌های اخیر همت ویژه‌ای از طرف مسئولان برای برپایی نمازهای جماعت ظهر و عصر و مغرب و عشا در مساجد مبذول شده است تا حتی‌المقدور هیچ مسجدی از حضور امام جماعت بی‌بهره نباشد. همچنین برپایی نماز صبح به جماعت در مساجد، از دیگر اقدامات خوبی است که در این سال‌ها با روند رو به رشدی مواجه شده است. یکی از آسیب‌هایی که در این مقال به آن پرداخته می‌شود، تحت‌الشعاع قرار گرفتن برنامه اقامه نماز توسط نمازگزاران به واسطه برپایی مجالس ختم و ترحیم در مساجد است. متاسفانه گاهی آنقدر مجالس ترحیم در یک مسجد برگزار می‌شود که از وقت اقامه نماز کاسته می‌شود و به این مجالس پرداخته می‌شود. در یک تجربه شخصی و عینی، وقتی به یکی از مساجد جامع در مرکز شهر تهران مراجعه می‌کنیم و در حالی که فقط یک ساعت از وقت اذان گذشته است، درب‌های مسجد کاملاً بسته شده و کوچکترین فضایی در این مسجد بزرگ برای اقامه نماز اختصاص داده نشده است. در صحبت و اعتراض به مدیر یا خادم مسجد، وی بیان می‌کند که مراسم ختم تا دقایقی دیگر برگزار می‌شود و برای اقامه نماز باید به مسجد دیگری مراجعه کنیم!!! این مشکل رو به رشدی است که همراه با تجملی شدن مراسم ختم در مساجد، رفته رفته تمایل مسئولان و هیأت امنای مساجد در برپایی تعداد بیشتر مراسم ختم را افزایش می‌دهد و این موضوع می‌تواند تبدیل به یک عامل ضدفرهنگی در مساجد کشور شود.

گروه‌بندی و رده سنی

برنامه گروه‌بندی و رده سنی هیئت فامیلی ابراهیم به شرح زیر می‌باشد:

گروه الف مربوط به رده سنی خردسال

گروه ب و پ مربوط به رده سنی کودک

گروه ت و ث مربوط به گروه نوجوان

گروه ج مربوط به رده سنی تا ۳۰ سال (جوان)

گروه چ مربوط به رده سنی ۳۰ الی ۵۰ سال

گروه ح مربوط به رده سنی بالاتر از ۵۰ سال

می‌باشد.

برنامه گروه ج – ماه اول

تاریخ ۹۰/۱۰/۰۱

روانخوانی: سوره هود از ابتدای سوره تا آخر آیه ۲۸

احادیث: حدیث‌هایی از امام حسن (ع) و امام علی (ع)

حفظ آیات موضوعی و مفاهیم : آیه ۲۰۴ سوره اعراف و آیه ۱۲۶ سوره نساء و قسمتی از آیه ۱۳۲ سوره اعراف

امام حسن مجتبی (علیه السلام):

اِستَعِدَّ لِسَفَرِکَ وَ حَصِّل زَادَکَ قَبلَ حُلُولِ اَجَلِکَ

آماده سفر قیامت باش و پیش از فرا رسیدن مرگ توشه‌ات را فراهم کن

بحارالانوار جلد ۴۴ صفحه ۱۳۹

دانلود

******

امام علی (علیه السلام):

الْحِکْمَهُ ضالَّهُ الْمُؤْمِنِ ، فَخُذِ الْحِکمَهَ وَ لَوْ مِنْ اَهْلِ النِّفاقِ.

حکمت گمشده مؤمن است. حکمت را فراگیر هر چند از منافقان باشد.

نهج البلاغه ، حکمت ۸۰

دانلود

******

وَإِذَا قُرِئَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُواْ لَهُ وَأَنصِتُواْ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ

﴿اعراف – ۲۰۴﴾

و چون قرآن خوانده شود گوش فرا دهید و سکوت کنید امید که بر شما رحمت آید

آیه معنای عامی دارد و ما را ملزم می‌کند که هرگاه کلام خدا خوانده می‌شود، به احترام آن سکوت کنیم و به آن گوش فرا دهیم، چه در حال نماز باشیم و چه در هر حال دیگر. یعنی سکوت همراه گوش‌دادن، امری شایسته و نیکوست و موجب آن می‌شود که انسان مورد رحمت الهی واقع شود.

دانلود

******

وَللّهِ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الأَرْضِ وَ کَفى‏ بِاللَّهِ وَکِیلًا

﴿نساء – ۱۳۲﴾

آنچه در آسمان‌ها و آنچه در زمین است، از آنِ خداست، و خداوند برای ادارۀ امور بندگان بس است.

آیۀ شریفه بیان می‌کند که خداوند مالک حقیقی همۀ موجودات است. زیرا «آنچه در آسمان‌ها و آنچه در زمین است» شامل همۀ موجودات و مخلوقات می‌شود. مالکیت به معنای حق تصرف است، و مالکیت حقیقی، علاوه بر تصرف، تدبیر را هم شامل می‌شود. یعنی همۀ موجودات آسمانی و زمینی محتاج خداوند هستند و هستی و حیاتشان از اوست و ادارۀ آنها نیز با خداست. پس خداوند «رب» همۀ موجودات است که بر همۀ آنها احاطه دارد. بنابراین خداوند به تنهایی برای ادارۀ امور بندگانش کافی و بسنده است. و اگر کسی با رفتار و کردار نکوهیده بخواهد از ملکیت خداوند بیرون بیاید نمی‌تواند و ذلیل و نابود می‌گردد و کسی که در زندگی به خداوند توکل دارد، پیروز و سعادتمند می‌گردد.

دانلود

******

إِنَّ الأَرْضَ لِلّهِ یُورِثُهَا مَن یَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ و الْعاقِبَهُ لِلْمُتَّقِینَ

﴿اعراف – ۱۲۸﴾

زمین از آنِ خداست، آن را به هرکس از بندگانش که بخواهد واگذار می‌کند و فرجام نیکو برای پرهیزگاران است.

زمین مِلک خداى سبحان است، و هیچ یک از زورمداران را در آن اختیاری نیست. و خداوند به هر یک از بندگانش بخواهد مُلک و حکومت در زمین را واگذار می‌کند و سنت او هم بر این جریان دارد که عاقبت و فرجام نیکو را به کسانى از بندگان خود اختصاص دهد که تقواپیشه کنند و از راه الهی منحرف نشوند. این وعده و نوید الهی یکی از اصول مسلم قرآنی و اسلامی است که سرانجام تقواپیشگان پیروز خواهند شد و حکومت زمین به آنها تعلق می‌گیرد که این امر در حکومت جهانی حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف محقق می‌شود و ما نیز باید زمینه‌ساز تحقق وعدۀ الهی باشیم و این جز با تلاش و جهاد مستمر برای تحقق اهداف الهی میسر نمی‌شود.

دانلود

برنامه گروه ث – ماه اول

تاریخ ۹۰/۱۰/۰۱

روانخوانی: سوره هود از ابتدای سوره تا آخر آیه ۱۹

احادیث: حدیث‌هایی از امام صادق (ع) و امام کاظم (ع)

حفظ آیات موضوعی و مفاهیم : آیه ۲۰۴ سوره اعراف و آیه ۱۶۳ سوره بقره و قسمتی از آیه ۵۹ سوره نساء

امام جعفر صادق (علیه السلام):

مَن حَفِظَ مِن أَحادیثنا اَربَعینَ حَدیثاً بَعَثَهُ الله یَومَ القِیامَهِ عالِماً فَقیهاً

هرکس چهل حدیث از احادیث ما را حفظ کند خدایش روز قیامت عالم و فقیه مبعوثش کند.

اصول کافی ۱۴۳/۱

دانلود

******

امام موسی کاظم (علیه السلام):

اَللّهُمَ لا تَجْعَلنی لِلْبَلاءِ غَرَضاً و لا لِلْفِتنَهِ نَصْباً

بارخدایا! مرا در معرض بلا قرار مده و مورد فتنه واقع مساز.

بلدالامین صفحه ۱۲۴

دانلود

******

وَإِذَا قُرِئَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُواْ لَهُ وَأَنصِتُواْ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ

﴿اعراف – ۲۰۴﴾

و چون قرآن خوانده شود گوش فرا دهید و سکوت کنید باشدکه مورد لطف و مرحمت خداوند قرار گیرید

آیه معنای عامی دارد و ما را ملزم می‌کند که هرگاه کلام خدا خوانده می‌شود، به احترام آن سکوت کنیم و به آن گوش فرا دهیم، چه در حال نماز باشیم و چه در هر حال دیگر. یعنی سکوت همراه گوش‌دادن، امری شایسته و نیکوست و موجب آن می‌شود که انسان مورد رحمت الهی واقع شود.

دانلود

******

وَإِلَهُکُمْ إِلَهٌ وَاحِدٌ لاَّ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ الرَّحْمَنُ الرَّحِیمُ ﴿بقره – ۱۶۳﴾

و معبود شما معبودی یگانه است که هیچ معبودی شایستۀ پرستش جز او نیست و گسترده‌مهر و مهربان است.

آیه شریفه ما را به اصل روشنِ توحید یادآور می‌شود. که زیربنای زندگی سعادتمندانۀ انسان است. «اله» به معنای معبود است که شایستگی پرستش دارد. و تنها خدای سبحان معبود یگانه‌ است که شایستگی پرستش دارد و در همۀ کارها باید از او کمک خواست. پس همۀ معبودهای دروغین، که انسان‌ در زندگی خود از آنها کمک می‌خواهد، در واقع هیچ کاری از دستشان بر نمی‌آید و تنها «اللَّه» اله و معبود حقیقیست، که با مهر گسترد‌ه‌ بر همۀ موجودات و رحمت ویژه به مومنان؛ راه درست زندگی و سعادت و بهروزی دنیا و آخرت را نشان می‌دهد.

دانلود