قضاوت دیگران

مسئله دیگر که باز مربوط به تربیت عقلانی است این است که قضاوتهای مردم درباره انسان نباید برای او ملاک باشد.

اینها یک بیماریهای عمومی است که اغلب افراد کم و بیش گرفتارش هستند.

مثلاً انسان یک لباسی را برای خودش انتخاب کرده و تشخیصش این است که رنگ خوبی را انتخاب کرده. بعد یکی می آید و می گوید: این رنگ مزخرف چیست که انتخاب کرده ای؟ ! آن یکی و آن دیگری نیز همین را می گویند. کم کم خود آدم اعتقاد پیدا می کند که بد چیزی است.

تازه آنها هم که می گویند، گاهی برای این است که عقیده انسان را تغییر بدهند نه آنکه از روی عقیده خودشان می گویند. اینکه انسان در مسائلی که مربوط به خودش است تحت تأثیر قضاوت دیگران قرار بگیرد [صحیح نیست ]
و به ما گفته اند هرگز تحت تأثیر قضاوت و تشخیص دیگران نسبت به خودتان قرار نگیرید.

حضرت فرمود: [ای هشام! ] اصلاً به قضاوت مردم ترتیب اثر نده، و عجیب دعوتهایی است راجع به استقلال عقل و فکر.
فرمود:
لَوْ کانَ فی یَدِکَ جَوْزَهٌ وَ قالَ النّاسُ فی یَدِکَ لُؤْلُؤَهٌ ما کانَ یَنْفَعُکَ وَ اَنْتَ تَعْلَمُ اَنَّها جَوْزَهٌ،
وَ لَوْ کانَ فی یَدِکَ لُؤْلُؤَهٌ وَ قالَ النّاسُ اِنَّها جَوْزَهٌ ما ضَرَّکَ وَ اَنْتَ تَعْلَمُ اَنَّها جَوْزَهٌ.
اگر تو گردویی داشته باشی و هرکس به تو می رسد بگوید چه لؤلؤهای عالیی داری، قیمتش چند است؟ همه مردم بگویند لؤلؤ، وقتی تو خودت می دانی که گردوست نباید در تو اثر داشته باشد، هرچه می خواهند بگویند.
عکس قضیه: اگر تو لؤلؤی در دست داشته باشی و هرکس به تو می رسد بگوید این گردوها را از کجا آورده ای، تو نباید ترتیب اثر بدهی.
پس نباید به قضاوت مردم تکیه داشته باشی.
تو اول تشخیص بده که چه داری، واقعا ملکات خودت چه هست، ایمانت چه هست، یقینت چه هست.

اگر دیدی که چیزی نیستی، گیرم که مردم اعتقاد خیلی زیادی هم به تو دارند، امر به خودت مشتبه نشود، به فکر اصلاح خودت باش.
عکس قضیه:
اگر احساس می کنی که راهی که می روی راه خوبی است، گیرم مردم تو را تخطئه می کنند، نباید به حرف آنها ترتیب اثر بدهی

 

از کتاب”تعلیم و تربیت در اسلام” استاد شهید مطهری