ایام البیض

ایام البیض در اصل «اَیامُ لَیالِی البیض» به معنای روزهای شب‌های سفید است که «لیالی» حذف شده است و این روزها به ایام البیض معروف شده است.

بیض جمع بَیضاء است که در عربی به معنای سفید است. اعراب قدیم رسم داشتند که ایام ماه‌ها را بر اساس میزان روشنایی ماه نام‌گذاری کنند و از آنجا که نور ماه در این سه شب از شب‌های دیگر بیشتر است، به این نام نامیده شده‌اند.

از دیگر نام‌های این ایام، اَواضح و غُرّ است.

---

اعمال ایام بیض در ماه رجب

نزد شیعیان، ایام بیض رجب، و در مرتبه بعد، شعبان و رمضان، از اهمیتی ویژه برخوردار است.[۴] مهم‌ترین عمل در این سه روز روزه است. بر اساس آنچه از روایات به دست می‌آید، به نظر می‌رسد، روزه سه روز در هر ماه، در دوران پیش از اسلام نیز امری پسندیده بوده و روزۀ حضرت ابراهیم(ع) دانسته شده است.[۵] پیامبر(ص) از مردم خواسته است که روزه گرفتن ماهیانه خویش را در ایام بیض قرار دهند.[۶]

روایاتی که بر استحباب روزۀ ایام بیض دلالت دارند، متعدد، و دارای مضامینی متفاوت هستند؛ بعضی تنها به استحباب روزه روز سیزدهم هر ماه نظر دارند.[۷] برخی روایات نیز سنت پیامبر(ص) را، در روزه گرفتن سه روز دیگر از هر ماه معرفی می‌کنند[۸] به نظر می‌رسد با آنکه اختلافی در استحباب سه روز روزه در هر ماه نیست،[۹] در تعیین مصداق این سه روز، اختلافاتی پیش آمده است. برای مثال در روایتی، امام صادق(ع) این سه روز را «پنجشنبه دهه اول، چهارشنبه دهه دوم و پنجشنبه دهه آخر» می‌داند.[۱۰]

در نتیجه اختلاف روایات، اجتهادات فقیهان در انتخاب میان روایات روزۀ ایام بیض و معارض آن‌ها به درازا کشیده است.[۱۱]

در ایران اعتکاف در ایام البیض رجب رواج دارد.

	اعمال ایام البیض
شب سیزدهم	خواندن دو رکعت نماز که در هر رکعت حمد، یس، تَبارَک المُلْک و توحید خوانده شود.
روز سیزدهم	روزه گرفتن اگر کسی قصد انجام اعمال اُمّ داوُد را دارد باید این روز را روزه بگیرد.
شب پانزدهم	خواندن شش رکعت نماز به سه سلام به همان کیفیت شب سیزدهم. غسل کردن احیاء زیارت امام حسین(ع) خواندن سی رکعت نماز که در هر رکعت یک بار حمد و ده مرتبه سوره توحید دوازده رکعت نماز که هر دو رکعت به یک سلام ختم می‌شود که در هر رکعت هر یک از سوره‌های حمد، توحید، فلق، ناس، آیه الکرسی و قَدْر چهار مرتبه و بعد از سلام چهار مرتبه گفته شود:        “اَللهُ اَللهُ رَبّی لااُشْرِک بِهِ شَیئا وَلا اَتَّخِذُ مِنْ دُونِه وَلِیاً“.
روز پانزدهم	غسل کردن زیارت امام حسین(ع) خواندن نماز سلمان. خواندن چهار رکعت نماز به دو سلام، و بعد از سلام گفته شود: “اَللّهُمَّ یا مُذِلَّ کلِّ جَبّارٍ؛ وَ یا مُعِزَّ الْمُؤْمِنینَ اَنْتَ کهْفی حینَ تُعْیینِی الْمَذاهِبُ؛ وَ اَنْتَ بارِئُ خَلْقی رَحْمَهً بی‌وَ قَدْ کنْتَ عَنْ خَلْقی غَنِیاً وَ لَوْ لارَحْمَتُک لَکنْتُ مِنَ الْهالِکینَ وَ اَنْتَ مُؤَیدی بِالنَّصْرِ عَلی اَعْداَّئی وَ لَوْ لانَصْرُک اِیای لَکنْتُ مِنَ الْمَفْضُوحینَ یا مُرْسِلَ الرَّحْمَهِ مِنْ مَعادِنِها وَ مُنْشِئَ الْبَرَکهِ مِنْ مَواضِعِها یا مَنْ خَصَّ نَفْسَهُ بِالشُّمُوخِ وَالرِّفْعَهِ فَاَوْلِیاَّؤُهُ بِعِزِّهِ یتَعَزَّزُونَ وَ یا مَنْ وَضَعَتْ لَهُ الْمُلُوک نیرَ الْمَذَلَّهِ عَلی اَعْناقِهِمْ فَهُمْ مِنْ سَطَواتِهِ خاَّئِفُونَ اَسئَلُک بِکینُونِیتِک الَّتِی اشْتَقَقْتَها مِنْ کبْرِیاَّئِک وَ اَسئَلُک بِکبْرِیاَّئِک الَّتِی اشْتَقَقْتَها مِنْ عِزَّتِک وَ اَسئَلُک بِعِزَّتِک الَّتِی اسْتَوَیتَ بِها عَلی عَرْشِک فَخَلَقْتَ بِها جَمیعَ خَلْقِک فَهُمْ لَک مُذْعِنُونَ اَنْ تُصَلِّی عَلی مُحَمَّدٍ وَ اَهْلِ بَیتِهِ.“ انجام اعمال ام داود

احکام شرعی – پیش افتادن از رکوع امام جماعت

پیش افتادن از رکوع امام جماعت

 

سوال: با توجه به اینکه کم و زیاد شدن ارکان، نماز را باطل می کند، اگر مأموم سهوا سر از رکوع بردارد و ببیند که امام هنوز در رکوع است، چه وظیفه ای دارد؟

 

پاسخ: باید به رکوع برگردد و در این صورت زیاد شدن رکن، نماز را باطل نمى‏کند؛ ولى اگر به رکوع برود و پیش از رسیدن به حدّ رکوع، امام سر از رکوع بردارد، نمازش باطل است.

احکام شرعی – عید نوروز

عید نوروز

 

سوال: نظر حضرت عالی راجع به عید نوروز چیست؟ آیا همانند عیدهایی که مسلمانان آن ها را جدی می گیرند مثل عید فطر و قربان، از نظر شرعی ثابت شده است یا این که فقط روز مبارکی محسوب می شود مثل روز جمعه و مناسبت های دیگر؟

 

پاسخ: هرچند نصّ معتبری مبنی بر این که عید نوروز از اعیاد دینی یا ایام مبارک شرعی باشد، وارد نشده است، ولی جشن گرفتن و دید و بازدید در آن روز، اشکال ندارد، بلکه از این جهت که صله رحم می باشد مستحسن است.

احکام شرعی – عید نوروز

عید نوروز

 سوال: نظر حضرت عالی راجع به عید نوروز چیست؟ آیا همانند عیدهایی که مسلمانان آن ها را جدی می گیرند مثل عید فطر و قربان، از نظر شرعی ثابت شده است یا این که فقط روز مبارکی محسوب می شود مثل روز جمعه و مناسبت های دیگر؟

جواب: هرچند نصّ معتبری مبنی بر این که عید نوروز از اعیاد دینی یا ایام مبارک شرعی باشد، وارد نشده است، ولی جشن گرفتن و دید و بازدید در آن روز، اشکال ندارد، بلکه از این جهت که صله رحم می باشد مستحسن است.

حروف مقطعه

قرآن ۱۱۴ سوره دارد و در ۲۹ سوره می بینیم که بعد از بسم الله الرحمن الرحیم سوره با حروفی آغاز شده است که در اصلاح مفسران آنها را «فواتح السور» یا «حروف نورانی» و یا «حروف مقطعه» می نامند.

دانشمندان این حروف را جزء اسرار و رازهای پنهانی خداوند می دانند که جز خداوند متعال و راسخین در علم، کسی به سرّ آنها آگاهی ندارد و همگی بر این نظر تأکید دارند که خدا به مقصود خویش آگاه تر است.

اگر این حروف جمع شوند و مکررات آنها حذف شود درست نصف حروف ۲۸ گانه الفبای عربی یعنی ۱۴ حرف خواهند داشت، این حروف را در عبارت «صراط علی حق نمسکه» به معنای «راه علی حق است ما به آن چنگ میزنیم» یا «علی صراط حق نمسکه» یا «علی حق، نمسک صراطه» گردآوری کرده اند.

همچنین بعد از حروف مقطعه معمولاً نام و یادی از کتاب و قرآن و ذکر و وحی و نوشته و … در میان می آید.

از یک ۱۱۴ سوره قرآن ۵۶ سوره مکی و ۲۸ سوره مدنی هستند که از ۵۶ سوره مکی قرآن ۲۶ سوره‌ی آن و از ۲۸ سوره مدنی ۳ سوره‌ی آن ابتدایشان حروف مقطعه آمده است. یعنی غالب سوره های حروف مقطعه دارد و به عبارت دیگر هر سوره ای که در اول آن حروف مقطعه آمده مکی است به جز سوره بقره و آل عمران اما سوره رعد اختلافی است.

ر سوره هایی که با حروف مقطعه شروع شده حروف مقطعه در آیات آن سوره بیشتر از سایر حروف دیده می‌شود