تهمت چیست؟

درتاریخ نیز بسیار خوانده اید که چه تهمت هایی که به انبیاء واولیاء الله وپیامبران نمی زدند ازخود پیامبر گرفته تا همسران واولادشان. به بعضی ها نسبت دیوانگی می دادند ،بعضی ها را زناکار می دانستند وبعضی ها راجاه طلب ودنیا دوست و…

حضرت نوح رادیوانه می دانستند که دربیابانی کشتی می سازد ،به داوود نبی تهمت زنا زدند که با زنا و ریا ارتباط نامشروع داشته و اورابه جنگ فرستاد تا بمیرد وبازنش ازدواج کند…….. وبعضی چون نمرود به زن حضرت ابراهیم خلیل الله چشم طمع داشت وخیال می کرد اوچون زیباست فاسد هم می شود برای همین دست به سویش دراز کرد تا اورا بگیرد ولی دید که خدای ابراهیم دستش راخشک نمود ،تهمت فساد به زن پیامبر آخر زمان حضرت محمد مصطفی صلی الله علیه وآله وسلم زدند چون ازقافله عقب مانده بود وبه خود ایشان به جهت ازدواج های مصلحتی ،و… پس می بینیم که تاریخ پر است ازتهمت به اهل معرفت .چقدر راحت تهمت می زنیم با عقل ناقص خود وبه ظن و گمان های واهی ، خود راآزاد دانسته وهرچه می خواهیم درمورد دیگران می گوییم اما………..

تهمت چیست؟ تهمت عبارت است از اینکه انسان عیبی را به کسی نسبت دهد که در او وجود ندارد. تهمت از گناهان کبیره است و در قرآن مجید به شدت از آن نهی، و عذاب شدیدی برای آن ذکر گردیده است. امام صادق ‌می ‌فرماید : ” ( گناه ) تهمت زدن به بی ‌گناه از کوه‌های عظیم نیز سنگین‌تر است.” ( سفینه البحار ،

افترا و تهمت در حقیقت بدترین نوع دروغ است و چنانچه اتهام شخص در غیاب وی باشد ، غیبت هم بشمار می آید و انسان در واقع مرتکب دو گناه شده است.
روزی یکی از یاران امام صادق (علیه السلام)، در خدمت ایشان رهسپار جایی بود . آن مرد در حالی که خدمتکارش از آنها عقب افتاده بود، او را فراخواند ، ولی خدمتکارش جوابی نداد، بار دوم و سوم نیز، او را صدا کرد، اما پاسخی نشنید . مرد خشمگین شد و دشنامی به غلام داد که در واقع تهمتی به مادر او بود.
راوی می گوید: امام صادق (علیه السلام)، با شنیدن این سخن زشت ، ناراحت شدند و او را متوجه زشتی سخنش کردند ، اما او به جای اینکه بپذیرد که تهمتی زده است ، درصدد توجیه رفتار خود برآمد . امام صادق (علیه السلام) که متوجه شد او نمی خواهد بپذیرد که مرتکب گناه زشت تهمت شده است ، به او فرمودند : دیگر حق نداری با من رفت و آمد کنی وبا ایشان به اندازه ضرورت حرف می زد.

تهمت دو گونه است : گاهی تهمت زننده با علم و آگاهی، گناه یا عیبی را به شخصی نسبت می‌دهد ، یعنی می‌داند که آن شخص دارای این عیب نیست و یا این گناه از او صادر نشده است اما با این وجود ، آن عیب را به او نسبت می‌دهد .

اگر خود شخص مرتکب عمل زشتی می شود و برای نجات خود از گرفتاری و فرار از مجازات ، آن عمل را به دیگری نسبت می‌دهد که در اصطلاح به آن”افتراء” می گویند.
گاهی نیز تهمت زننده از روی ناآگاهی و ظن و گمان، چیزی را به شخصی نسبت می‌دهد که به آن “بهتان” گویند.

ریشه ی تهمت همان سوء ظن و بدبینی نسبت به دیگران است که موجب می‌شود برخی افراد هر کاری که از دیگران صادر شود حمل بر بدی کنند. اکثر تهمت‌ها به سبب ناآگاهی و سوء ظن است، و لذا خداوند در قرآن می‌فرماید:

یا اَیُّهَا الذَّینَ آمَنوُا اجْتَنِبُوا کَثِیْراً مَّنَ الظَّنِّ إنَّ بَعْضَ الظَّنَّ إثْمٌ وَلاتَجَسَّسُوا وَلایَغْتَبْ بَعْضُکُمْ بَعْضَاً ( سوره حجرات ، آیه ۱۲ )

ای کسانی که‌ایمان آورده‌اید! از بسیاری از گمان‌ها دوری کنید؛ زیرا بعضی گمان‌ها گناه است. (و درکار دیگران) تجسس نکنید و بعضی از شما دیگری را غیبت نکند