باجاهلیت مدرن مبارزه کنیم

تمام شما تا به حال پیام‌هایی با مفهوم دینی – مذهبی دریافت کرده‌اید که در آن تاکید شده که اگر این پیامک را به ۱۰ نفر ارسال نکنید، واقعه ناگواری برای شما اتفاق می‌افتد.

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) منطقه خراسان، باید با برخی پیامک‌ها که در جامعه رواج یافته و از احساسات مذهبی و انسانی مردم سوءاستفاده کرده برخورد جدی شود، در حقیقت این‌ها نسخه‌های الکترونیکی و مدرن همان جهل نوشته‌های قدیمی هستند، همان نوشته‌هایی که بارها و بارها مراکز و متولیان دینی و عقلای قوم به باطل بودن ادعاها، خواب‌ها، نقل قول‌ها و تهدیدهای آن‌ها گواهی داده و صراحتاً اعلام کرده‌اند که نباید به آن‌ها اعتنائی کرد.

به تاریخ و مستندات روایی که مراجعه می‌کنیم، تمام ائمه اطهار(ع) را امامان رئوف و سفیران ایثار و محبت می‌یابیم. این در حالی است که بعضی افراد بی‌اطلاع، چنان در این پیامک پروردگار را (شاید ناخواسته) نشان می‌دهند که گویی العیاذ بالله خداوند کریم نیازی به چنین پیامک‌هایی دارد.

در این خصوص پای صحبت چند دانشجو نشستیم؛ مهدیه دانشجوی رشته معماری در این خصوص اظهار می‌کند: تا به حال بارها از این نوع پیام‌ها با این عنوان که ۸ ختم قرآن، سهم شما صفحه ۳۵۰ شد. یک صفحه اضافه کنید و به ۸ نفر ارسال کنید. در صورت عدم امکان به شماره زیر اطلاع دهید. نفر آخر ختم به شماره فلان خبر دهد. (قرآن عثمان طه)، آمده است که گاهی حتی نمی‌دانم باید چکار کنم، بفرستم یا حذف‌شان کنم. ولی اگر چنین اقداماتی درگیر خرافه‌گرایی نشود بسیار عالی است.

سینا دانشجوی دیگر، با بیان این‌که از زمانی که گوشی همراه دارم تا کنون بیش از صد مدل از این نوع پیام‌ها به دستم رسیده است، ادامه می‌دهد: یکی از این پیام‌ها این بود که، “بنا به فرمایش معصوم(ع) هرکس که دعای زیر را بخواند همه دعاهایش مستجاب شده و مشکلاتش رفع می‌شود. “تنبلی نکن، به دوستانت بفرست و بگذار دیگران هم بهره ببرند. اگر نفرستادی منتظر اتفاقات بدی در زندگیت طی یک هفته آتی باش” و من بلافاصله این پیام‌ها رو پاک می‌کنم.

منشا خرافات، ناآگاهی افراد استدر ادامه عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، می‌گوید: علت اصلی شکل‌گیری خرافات ناآگاهی افراد است.حسین اکبری با بیان مطلب بالا افزود: خرافات در مسایل دینی که وارد می‌شود شدت بیشتری پیدا می‌کند، چرا که مردم ارزش‌های دینی را قبول داشته و کمتر در مورد آن شک می‌کنند.وی تصریح می‌کند: مردم در مورد شایعاتی که دارای صبغه دینی است کمتر به خود تردید راه می‌دهند و راحت‌تر آن را می‌پذیرند و انتقال می‌دهند، چرا که نوعی نگرانی از پیامدهای انجام ندادن آن وجود دارد.اکبری اظهار می‌کند: به عنوان مثال پیامک‌هایی که با این گونه مضامین به دست افراد می‌رسد، آسیب‌های زیادی را به همراه دارد، چرا که اگر آن مساله‌ مورد انتظار واقع نشود ممکن است مسایل دینی را زیر سوال ببرد و در بلندمدت می‌تواند به کاهش اعتقادات دینی افراد منجر شود.وی خاطرنشان می‌کند: ارسال و عدم ارسال این پیام‌ها از جانب افراد آسیب‌زاست و چون با مسایل دینی مخلوط شده است افراد به دلیل پیامدهای منفی‌ای که ممکن است به همراه داشته باشد پیام را ارسال می‌کنند و کمتر به دنبال پیامد مثبت آن هستند.عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد ادامه می‌دهد: عدم شناخت افراد از آینده و علاقه به دانستن اتفافات آینده، باعث گرایش برخی به پیشگویی و رمالی می‌شود.وی عنوان می‌کند: رواج خرافات در فرهنگ هر کشور متفاوت است و در جامعه ما با توجه به ویژگی‌های تاریخی که دارد، خرافات جایگاه خاصی پیدا کرده است.اکبری تصریح می‌کند: در جامعه ما خرافات به سرعت تولید و منتشر شده و افراد زمانی که خبری را می‌شنوند میل زیاد به انتقال آن به دیگران دارند و این جزو فرهنگ و شخصیت افراد شده است.وی خاطرنشان می‌کند: خرافات در مکان‌هایی رشد می‌یابد که آگاهی کمتر است و عموما افرادی به این سمت گرایش پیدا می‌کنند که نگاه عامیانه‌تری دارند، لذا بهترین راهکار برای کاهش آن، گاهی‌دهی به این افراد از طریق رسانه‌های عمومی مانند تلویزیون است.وی عنوان می‌کند: در شرع مقدس اسلام عقلانیت جایگاه خاصی دارد، بنابراین آموزش و روشنگری در مورد این گونه مسایل، بهترین راهکار است.وی بیان می‌کند: مردم وقتی بیشتر مستعد پذیرش خرافات و شایعات هستند که نمی‌توانند اطلاعات معتبری درباره آن مطلب کسب کنند، در این صورت ممکن است مردم به کانال‌های غیر رسمی که بعضا با مقاصد خاصی اقدام به ایجاد و انتشار شایعات می‌کنند، روی ‌آورند که عواقب زیادی را به همراه دارد، بنابراین افزایش اعتماد افراد به کانال‌های رسمی باعث می‌شود که افراد از منابع و کانال‌های رسمی اطلاعات خود را کسب کنند، هم‌چنین آموزش افراد از دوران کودکی که اطلاعات خود را از چه منابعی بگیرند می‌تواند تا حد زیادی جلوی انتشار این گونه شایعات و خرافات را بگیرد.

ترویج خرافات مذهبی، وهن مذهب استمعاون فرهنگی سازمان تبلیغات اسلامی خراسان رضوی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، می‌گوید: ترویج خرافات مذهبی در قالب پیامک، وهن مذهب است.حجت الاسلام محمدمهدی جودکی می‌افزاید: هیچ مبنای شرعی در پشت چنین پیام‌هایی نیست و خود این پیام‌ها کارهای بی‌اساسی است.وی تصریح می‌کند: انتشار این پیام‌ها خلاف شرع است و افرادی که این پیام‌ها را اشاعه می‌دهند متوجه می‌شوند که هیچ تاثیری در زندگی آن‌ها نخواهد داشت.جودکی اظهار می‌کند: این خرافات که در قالب پیام ارسال می‌شود، بعضا چیزهایی است که خود فرد به ذهنش رسیده است، لذا نباید نه ترویج کرد و نه ترتیب اثر داد.معاون فرهنگی سازمان تبلیغات اسلامی خراسان رضوی بیان می‌کند: توصیه‌ای که به افراد می‌شود این است که به محض رسیدن پیام‌هایی با این مضامین فورا آن‌ها را پاک کنند و اعتنایی به آن‌ها نکنند، چرا که تماما خرافات است و از لحاظ عقلی و شرعی ارسال آن درست نیست.وقتی با این پیام‌ها مواجه می‌شوید، سوء استفاده و بهره‌برداری از اعتقادات مخاطبان، طرح‌های هرمی (یک به چند) که می‌تواند به سرعت یک پیام را تبدیل به میلیون‌ها عدد کند، همراه نبودن با هیچ سند و مدرکی دال بر معتبر بودن ادعاهای مطروحه در آن‌ها و تعارض ادعاهای بسیاری از آن‌ها با متون معتبر دینی، عقل سلیم و منطق، نکات مشترک همه این متن‌ها و بسیاری از متن‌های مشابه هستند.

اما در عین حال این باورهای نادرست دینی در این قالب مدرن دارای چند خصوصیت منحصر و جدید هم هستند و آن هم ارسال آن‌ها به سادگی فشردن چند کلید است، بنابراین در صورت همراهی دریافت کنندگان کم توجه با انتشار دهندگان اولیه آن‌ها، با سرعتی حیرت‌آور در سطح جامعه منتشر می‌شوند، و روز به روز بیشتر به محتوا و لایه‌های تمسخر و توهین‌آمیزشان که با ظرافت در بطن متن پنهان شده‌اند، افزوده می‌شود.

کمی تامل و توجه به منابع و درخواست سندیت پیامک از طرف دریافت کننده آن، شاید یکی از راهکارهای کاربردی عدم ترویج این باورهای نادرست در جامعه باشد.

گزارش از خبرنگار اجتماعی ایسنا – منطقه خراسان: زهره فرازی