دعای حج و ختم قرآن در ماه رمضان

مؤلّف گوید:این دعا موسوم به دعاى حجّ است،سیّد در«اقبال»خواندن آن را در شبهاى ماه رمضان، پس از مغرب،از امام صادق علیه السّلام روایت کرده،و کفعمى در کتاب«بلد الامین»فرموده:در هر روز از ماه رمضان و در شب اوّل آن،خواندن این دعا مستحبّ است،و شیخ مفید در کتاب«مقنعه»آن را براى خصوص شب اول ماه پس‏ از نماز مغرب روایت کرده،

آگاه باش بهترین اعمال در شبها و رزوهاى ماه مبارک رمضان خواندن قرآن است،و باید آن را بسیار خواند،چه اینکه قرآن در این ماه نازل شده و در آثار اسلامى وارد شده که هرچیزى را بهارى است،و بهار قرآن‏ ماه رمضان است و در ماههاى دیگر یک ختم قرآن مستحبّ است،و کم‏ترینش ختم آن در شش روز است،ولى در ماه رمضان‏ هر سه روز یک ختم مستحبّ است،و اگر بتواند روزى یک ختم قرآن کند بسیار خوب است،علاّمه مجلسى فرموده:در حدیث‏ است که بعضى از امامان علیهم السّلام در این ماه چهل ختم قرآن مى‏نمودند و بلکه زیادتر،و اگر ثواب هر ختم قرآنى را به روح مقدس یکى از چهارده معصوم هدیه کند ثوابش دو چندان گردد.

و از روایتى ظاهر مى‏شود،که اجر چنین کسى آن است که در روز قیامت با ایشان‏ باشد.در این ماه باید دعا و صلوات و استغفار بسیار نمود،و زیاد«لا اله الاّ اللّه»گفت،و روایت شده که امام چهارم علیه السّلام چون‏ ماه رمضان فرا مى‏رسید،زبان نمى‏گشود مگر به دعا و تسبیح و استغفار و تکبیر،و نیز باید به عبادت و انجام نافله‏هاى شب و روز اهتمام بسیار ورزید.

مناجات خمس عشره: راز و نیاز توبه کنندگان

مناجات خمس عشره [یعنى مناجات هاى پانزده ‏گانه] از مولاى ما على بن الحسین علیهما السلام است،علاّمه مجلسى رحمه اللّه علیه در کتاب بحار الانوار فرموده است: من این مناجات را به روایت از آن حضرت در کتابهاى بعضى از علما (رضوان اللّه علیهم) یافتم.

المناجاه الاولى:مناجاه التائبین

مناجات اوّل: راز و نیاز توبه‏ کنندگان

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
به نام خدا که رحمتش بسیار و مهربانى‏اش همیشگى است

إِلَهِی أَلْبَسَتْنِی الْخَطَایَا ثَوْبَ مَذَلَّتِی وَ جَلَّلَنِی التَّبَاعُدُ مِنْکَ لِبَاسَ مَسْکَنَتِی وَ أَمَاتَ قَلْبِی عَظِیمُ جِنَایَتِی فَأَحْیِهِ بِتَوْبَهٍ مِنْکَ یَا أَمَلِی وَ بُغْیَتِی وَ یَا سُؤْلِی وَ مُنْیَتِی فَوَعِزَّتِکَ مَا أَجِدُ لِذُنُوبِی سِوَاکَ غَافِرا وَ لا أَرَى لِکَسْرِی غَیْرَکَ جَابِرا وَ قَدْ خَضَعْتُ بِالْإِنَابَهِ إِلَیْکَ وَ عَنَوْتُ بِالاسْتِکَانَهِ لَدَیْکَ فَإِنْ طَرَدْتَنِی مِنْ بَابِکَ فَبِمَنْ أَلُوذُ وَ إِنْ رَدَدْتَنِی عَنْ جَنَابِکَ فَبِمَنْ أَعُوذُ فَوَا أَسَفَاهْ مِنْ خَجْلَتِی وَ افْتِضَاحِی وَ وَا لَهْفَاهْ مِنْ سُوءِ عَمَلِی وَ اجْتِرَاحِی أَسْأَلُکَ یَا غَافِرَ الذَّنْبِ الْکَبِیرِ وَ یَا جَابِرَ الْعَظْمِ الْکَسِیرِ أَنْ تَهَبَ لِی مُوبِقَاتِ الْجَرَائِرِ وَ تَسْتُرَ عَلَیَّ فَاضِحَاتِ السَّرَائِرِ وَ لا تُخْلِنِی فِی مَشْهَدِ الْقِیَامَهِ مِنْ بَرْدِ عَفْوِکَ وَ غَفْرِکَ وَ لا تُعْرِنِی مِنْ جَمِیلِ صَفْحِکَ وَ سَتْرِکَ إِلَهِی ظَلِّلْ عَلَى ذُنُوبِی غَمَامَ رَحْمَتِکَ ،
خدایا!گناهان بر من لباس خوارى پوشانده،و دورى از تو جامه درماندگى بر تنم پیچیده،و بزرگى‏ جنایتم دلم را میرانده،پس آن را با توبه به درگاهت زنده کن،اى آرزویم و مرادم و خواسته‏ام و امیدم،به عزّتت سوگند براى گناهانم آمرزنده‏اى جز تو نمى‏یابم،و براى دل‏شکستگى‏ام جبران‏کننده‏اى جز تو نمى‏بینم،به پیشگاهت با توبه و انابه فروتنى‏ نمودم،و با ذلّت و خوارى،به درگاهت تسلیم شدم،اگر مرا از درگاهت برانى به که روى آورم؟و اگر از آستانت‏ بازگردانى به که پناه برم؟در این حال افسوس از شرمندگى و رسوایى‏ام،و دریغ از زشتى کردار و فراهم آوردن گناهانم،اى آمرزنده گناهان بزرگ،و اى جبران کننده استخوان شکسته،از تو درخواست‏ مى‏کنم که گناهان تباه‏کننده‏ام را بر من ببخشایى،و بر من بپوشانى پنهانکاریهاى رسواکننده‏ام را،و مرا در عرصه قیامت از نسیم گذشت و آمرزشت بى‏بهره مگذارى،و از پوشش زیباى چشم‏پوشى‏ات عریان و بى‏پوشش رها نسازى،خدایا سایه رحمتت را بر گناهانم‏ بینداز،

وَ أَرْسِلْ عَلَى عُیُوبِی سَحَابَ رَأْفَتِکَ إِلَهِی هَلْ یَرْجِعُ الْعَبْدُ الْآبِقُ إِلا إِلَى مَوْلاهُ أَمْ هَلْ یُجِیرُهُ مِنْ سَخَطِهِ أَحَدٌ سِوَاهُ إِلَهِی إِنْ کَانَ النَّدَمُ عَلَى الذَّنْبِ تَوْبَهً فَإِنِّی وَ عِزَّتِکَ مِنَ النَّادِمِینَ وَ إِنْ کَانَ الاسْتِغْفَارُ مِنَ الْخَطِیئَهِ حِطَّهً فَإِنِّی لَکَ مِنَ الْمُسْتَغْفِرِینَ لَکَ الْعُتْبَى حَتَّى تَرْضَى إِلَهِی بِقُدْرَتِکَ عَلَیَّ تُبْ عَلَیَّ وَ بِحِلْمِکَ عَنِّی اعْفُ عَنِّی وَ بِعِلْمِکَ بِی ارْفَقْ بِی إِلَهِی أَنْتَ الَّذِی فَتَحْتَ لِعِبَادِکَ بَابا إِلَى عَفْوِکَ سَمَّیْتَهُ التَّوْبَهَ فَقُلْتَ:
و ابر مهربانى‏ات را به سوى عیبهایم گسیل کن،خدایا آیا برده فرارى جز به جانب‏ مولایش باز مى‏گردد؟یا کسى به او از خشم مولایش جز مولایش پناه مى‏دهد؟خدایا اگر پشیمانى از گناه توبه است، پس به عزّتت سوگند که من از پشیمانانم،و اگر آمرزش‏طلبى از خطاکارى سبب فرو ریختن خطاها از پرونده است،من‏ از آمرزش خواهانم،حق رضایت با توست تا راضى شوى،خدایا با قدرتت بر من توبه‏ام را بپذیر،و با بردبارى‏است‏ نسبت به من از من درگذر،و با آگاهى‏ات از حال من با من مدارا فرما،خدایا تویى که به روى بندگانت درى به سوى بخششت گشودى‏ و آن را توبه نامیدى،و خود فرمودى:

تُوبُوا إِلَى اللَّهِ تَوْبَهً نَصُوحا فَمَا عُذْرُ مَنْ أَغْفَلَ دُخُولَ الْبَابِ بَعْدَ فَتْحِهِ إِلَهِی إِنْ کَانَ قَبُحَ الذَّنْبُ مِنْ عَبْدِکَ فَلْیَحْسُنِ الْعَفْوُ مِنْ عِنْدِکَ إِلَهِی مَا أَنَا بِأَوَّلِ مَنْ عَصَاکَ فَتُبْتَ عَلَیْهِ وَ تَعَرَّضَ لِمَعْرُوفِکَ فَجُدْتَ عَلَیْهِ یَا مُجِیبَ الْمُضْطَرِّ یَا کَاشِفَ الضُّرِّ یَا عَظِیمَ الْبِرِّ یَا عَلِیما بِمَا فِی السِّرِّ یَا جَمِیلَ السِّتْرِ [السَّتْرِ] اسْتَشْفَعْتُ بِجُودِکَ وَ کَرَمِکَ إِلَیْکَ وَ تَوَسَّلْتُ بِجَنَابِکَ [بِجِنَانِکَ‏] وَ تَرَحُّمِکَ لَدَیْکَ فَاسْتَجِبْ دُعَائِی وَ لا تُخَیِّبْ فِیکَ رَجَائِی وَ تَقَبَّلْ تَوْبَتِی وَ کَفِّرْ خَطِیئَتِی بِمَنِّکَ وَ رَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ
«بازگردید به جانب خدا،بازگشتى خالصانه»،پس عذر کسى‏که از ورود به این در پس از گشوده شدنش غفلت ورزد چه مى‏تواند باشد؟خدایا اگر نافرمانى و گناه از بنده‏ات زشت بود،پس گذشت از جانب تو زیباست،خدایا نخستین،کسى نیستم که تو را نافرمانى کرده و حضرتت توبه‏پذیرش شدى،و خود را در معرض احسانت قرار داده و تو مرا مورد احسانش‏ قرار دادى،اى پاسخگوى درماندگان،اى برطرف کننده زیان،اى بزرگ نیکى،اى داناى نهان،اى زیبا پرده‏پوش،به جود و کرمت به سوى تو شفاعت مى‏جویم،و توسّل مى‏کنم نزد تو به فضل و رحمتت‏ دعایم را اجابت کن،امیدم را به خود ناامید مساز،و توبه‏ام را بپذیر،و با احسان و مهرت خطاهایم را نادیه گیر،اى مهربان‏ترین مهربانان.