فراخواهی در دعا

حکیم متأله ابن سینا در بیانی لطیف می‌گوید: «إستوسِع رحمه الله». مرحوم خواجه نصیرالدین طوسی در مقدمه منطق شرح اشارات می‌گوید: این عبارات به روایت شبیه‌تر است تا عبارات یک کتاب عادی.
ابن سینا می‌گوید: وسیع کن رحمت خدا را، بگذار دیگران زیر پوشش این رحمت واسعه قرار گیرند. جایی که دعا مستجاب است دعاها را بلند ادا کنیم و همه را زیر پوشش دعای خود قرار دهیم.
مردی عصر روز عرفه در سرزمین عرفات از دامنه‌های کوه پایین آمد در حالی که یک چشم او آسیب دیده و چشم دیگرش سالم بود. چشم سالم او هم از بس گریه کرده بود مثل شبکه و کاسه‌ای از خون بود بعضی از دوستانش به او گفتند: چرا این همه رنج و اشک و ناله؟
گفت : در تمام این ناله‌ها چیزی برای خود نخواستم. همه این دعاها و ناله‌ها برای مؤمنان و دوستانم بود. ائمه علیهم السلام اصحابی را که دارای چنین روحیه بلندی هستند تربیت کرده‌اند.
آن دینی که می‌گوید: هنگام سحر در نماز شب عده زیادی را دعا کن همان دین می‌گوید: روز به فکر حل کار چهل مؤمن باش. برای اینکه وقتی می‌گوید: شب برخیز و دیگران را هم دعا کن، یعنی روز هم مواظب کارشان باشد. این دستور درس کرم به انسان می‌آموزد که دیگران مهمان سفره انسان باشند.
امام سجاد علیه السلام در دعای معرف به ابوحمزه ثمالی عرض می‌کند: خدایا بزرگ و کوچک ما زن و مرد و بچه روستایی و شهری دور و نزدیک همه و همه را بیامرز. گاهی به عنوان عمومی و گاهی تک تک این عناوین و اصناف را نام می‌برد. مباد آنکه انسان در دعا فقط به فکر خود و بستگان نزدیکش باشد. از این رو باید دعا در سطح بلند و برای همه باشد.
مردی در حضور رسول خدا صلی الله علیه و آله در مقام دعا عرض کرد: خدایا پیامبر را بیامرز، مرا بیامرز
حضرت فرمود:چرا دور رحمت خدا را سنگ چین کردی؟ چرا فقط من و تو؟ همه مؤمنان را دعا کن:« إذا دعا أحدکم فلیَعمّ فإنَه أوجب للدّعاء» هر گاه دعا می‌کنیم به دعای خود عمومیت دهید که اجابت را حتمی می‌کند.
این دعای امام رضا علیه السلام چقدر کریمانه است:«واغفر لمن فی مشارق الارض و مغاربها من المؤمنین و المؤمنات» خدایا در مشرق و مغرب عالم هر کسی که اهل ایمان است او را بیامرز. معنای لطیف سخت حکیم متأله ابن سینا که می‌فرماید: «إستوسِع رحمه الله» مضمون همین روایات است.

حکمت عبادات ص۲۲۸