عقبه بن سمعان

نوشته شده توسط موذن    بدون دیدگاه |

عقبه بن سمعان غلام رباب، دختر امرؤ القیس کلبی، همسر امام حسین علیه السلام بـود و هـمـراه کـاروان حـسینی از مدینه به مکّه و سپس به عراق آمد. طبری گوید: عمر بن سعد، عـقـبـه بن سمعان غلام رباب، دختر امرؤ القیس کلبی و مادر سکینه، دختر حسین علیه السلام، را دستگیر کرد و گفت: چه کاره ای؟ گفت: بنده ای مملوکم، پس رهایش ‍ کرد.
شـیـخ عـبـاس قـمـی نـیـز ایـن مـطـلب را در نـفـس المـهـمـوم بـه نـقـل از طـبـری و جـزری آورده اسـت. مـامـقـانـی در تـنـقـیـح المـقـال گـوید: طبری و دیگر مورخان واقعه از او نام برده اند؛ و از آنچه گفته اند، دانسته می شـود کـه عـقـبه غلام رباب، همسر امام حسین علیه السلام، بود و خدمتکاری و رکابداری اسب هایش را بر عـهـده داشـت. چـون حـسـیـن علیه السلام بـه شـهـادت رسـیـد، بـر اسـبی نشست و گریخت. کوفیان او را گرفتند. پس از آن که مدعی شد غلام رباب، دختر امرؤ القیس کلبی، همسر امام حسین علیه السلام، است رهـایـش کردند. وی به نقل رویدادها همان طور که اتفاق افتاده بود پرداخت و اخبار کربلا از او گرفته شده است.
امـا بـرخـی از عـلمـای مـا بـه اسـتـنـاد سـلامـی کـه در زیـارت حـسـیـن علیه السلام (روز و شـب اول رجب و شب نیمه شعبان) بر عقبه وارد شده است، بر این باورند که او نیز در زمـره شـهـیـدان کـربـلاسـت. از جـمـله ایـن عـالمـان سـیـد ابـوالقـاسـم خـویـی، در مـعـجـم رجـال الحـدیـث است. آن جا که می گوید: از یاران حسین علیه السلام… در حضور آن حضرت به شهادت رسـیـد و سـلام بـر او در زیارت رجبیه آمده است و به گفته برخی مورخان عامه، وی از معرکه گـریـخـت و نـجـات یـافـت.دیـگـر، شیخ علی نمازی است که در مستدرکات علم رجـال الحـدیـث گـوید: عقبه بن سمعان… از یاران امام حسین علیه السلام است و در کربلا با آن حضرت هـمراه بود؛ و همان طوری که سید در زیارت رجبیه، وی را در شمار شهیدان آورده است، او همراه سیدالشهدا در روز عاشورا به شهادت رسید.
عقبه بن سمعان در روایتگری وقایع عاشورا نقش مهمی داشته است. «ابومخنف» خبر فرود سالار شایستگان در کربلا و نامه ی «ابن زیاد» به «حر» را با یک واسطه از او روایت می کند.
همچنین نامبرده جریان حرکت سالار شهیدان از مدینه، دیدارش با عبدالله بن مطیع، فرودش در مکه، دو سخن «ابن عباس و «ابن زبیر» به آن حضرت به هنگام حرکت از مکه، خبر فرستاده ی فرماندار آن روز مکه، برای بازگرداندن پیشوای آزادمردان به مکه، سخن مشهور حضرت علی‌اکبر علیه السلام به آن حضرت در «قصر بنی مقاتل»، فرود کاروان نور در کربلا، رسیدن نامه ابن زیاد به حر، آمدن عمر سعد به کربلا و سخنان و پیشنهادهای امام حسین علیه السلام به «ابن سعد» فرمانده سپاه اموی را، روایت می کند.
لازم به یادآوری است که این مرد همه ی این رویدادها را از «حارث بن کعب» آورده است. نام او در زیارت رجبیه آمده است: السلام علی عقبه بن سمعان…
ابن اثیر در الکامل ضمن شرح کربلا و عاشورا از عقبه بن سمعان نقل می کند که می گوید: من با امام حسین علیه السلام از مدینه تا مکه و از مکه تا کربلا بودم و همه خطابه ها و کلماتش را شنیدم نه در آن اظهار عجز بود و نه تحمل ذلت یا بیعت با یزید.
فقط می فرمود: دعونی لاذهب فی هذه الارض العریضه تنظر بما یسیر امر الناس؛ بگذارید که من در این وسعت پهناور زمین بروم تا ببینم کار به کجا می کشد. و می فرمود: به خدا قسم نه چون ذلیلان به شما تسلیم می شوم و نه چون بردگان فرار می کنم.
منابع:
۱- تاریخ الطبری
۲- الکامل فی التاریخ
۳- نفس المهموم،
۴- مستدرکات علم رجال الحدیث،
۵- بحارالانوار