حکمت سلام نمازگزار

یکی از عرفای بزرگ اسلام سخنی دارد که در کتاب سرّ الصلاه امام خمینی (ره) هم آمده است. وی می‌گوید: کسی که در نماز حواسش پیش غیر خدا و متوجه زندگی است چگونه به خود اجازه می‌دهد در پایان نماز بگوید:«السلام علیکم و رحمه الله»؟ چون پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود:«المصلی یناجی ربّه» نمازگزار مشغول مناجات با خداست. پس با مردم و در جمع دیگران نیست. وقتی نمازش تمام شد و مناجاتش با خدای سبحان به پایان رسید از حضور خدا برمی‌گردد و در بین مردم قرار می‌گیرد و چون وارد جمع دیگران می‌شود می‌گوید: «السلام علیکم…» افرادی که در مجمع و مجلس در کنار یکدیگر نشسته اند هیچ کدام به یکدیگر سلام نمی‌کنند زیرا در حضور یکدیگرند. کسی که در آن جمع نیست و از جای دیگر وارد می‌شود سلام می‌کند.
سلام آخر نماز نه دعاست و نه ذکر، بلکه تحیّت است. لذا اگر در وسط نماز کسی عمدا بگوید: «السلام علیکم» نمازش باطل است. و اگر اشتباها گفت دو سجده سهو دارد. سلام آخر نماز به عنوان تحیت و درود است چون نمازگزار با خدایش مناجات می‌کند و در بین مردم نیست وقتی نمازش تمام شد و از مناجات با خدا برگشت و زمینی شد و به جمع مردم پیوست به مردم سلام می‌کند. فقها نیز گفته اند در نماز جماعت هنگام گفتن «السلام علیکم» امام به کدام قسمت نگاه کند مأمومین به کدام قسمت رو کنند.
آن بزرگ عارف می‌گوید: من در تعجبم کسی که حواسش پیش زندگی است و اصلا با خدا مناجات نکرده و از مردم جدا نشده چگونه به خود اجازه می‌دهد که بگوید «السلام علیکم و …»

حکمت عبادات ص ۱۰۸

احکام سلام نماز

۱ بعد از تشهد رکعت آخر نماز مستحب است در حالى که نشسته و بدن آرام است بگوید: «السلام علیک ایها النبى و رحمه الله و برکاته‏» و بعد از آن باید بگوید: «السلام علیکم‏» و احوط استحبابى آن است که «و رحمه الله و برکاته‏» را اضافه نماید یا بگوید: «السلام علینا و على عباد الله الصالحین‏».

۲ اگر سلام نماز را فراموش کند و موقعى یادش بیاید که صورت نماز به هم نخورده و کارى هم که عمدى و سهوى آن نماز را باطل مى‏کند مثل پشت به قبله کردن انجام نداده باید سلام را بگوید و نمازش صحیح است.

۳ اگر سلام نماز را فراموش کند و موقعى یادش بیاید که صورت نماز به هم خورده است چنانچه پیش از آن که صورت نماز به هم بخورد کارى که عمدى و سهوى آن نماز را باطل مى‏کند مثل پشت به قبله کردن انجام نداده باشد نمازش صحیح است ‏و اگر پیش از آن که صورت نماز به هم بخورد کارى که عمدى و سهوى آن نماز را باطل مى‏ کند انجام داده باشد بنابر احتیاط نمازش باطل است گرچه صحیح بودن آن خالى از قوت نیست.

منبع:دپارتمان قرآن