شب تعیین مقدّرات

امام صادق سلام الله علیه:

اَلتَّقدیرُ فی لَیلَهِ تِسعَ عَشرَهَ وَالإِبرامُ فی لَیلَهِ إحدى و عِشرینَ وَالإِمضاءُ فی لَیلَهِ ثَلاثٍ و عِشرینَ؛

تعیین مقدّرات در شب نوزدهم، تأیید آن در شب بیست و یکم و امضاى آن در شب بیست و سومِ [ماه رمضان] انجام مى‏شود.

رد شدن دعای چهار گروه در شب قدر

در روایت آمده است که:« خداوند متعال دعای هیچ کسی را در شب قدر رد نمی‌کند، مگر چهار گروه:

اول کسی که پدر و مادرش او را عاق کرده و در حق او نفرین کرده‌اند.

دوم کسی که از خویشان خود بریده و قطع پیوند خویشاوندی کرده است.

سوم کسی که شرابخوار است.

چهارم کسی که در دل خود کینه و دشمنی مؤمنی را دارد.

اهمیت صدقه و تسبیح و نماز در شب قدر

در کتاب «اقبال سید بن طاووس» از «کنز الیواقیت» آورده است که:

«پیامبر خدا(ص) فرمودند: حضرت موسی(ع) به درگاه خداوند عرض کرد: خداوندا من قرب و نزدیکی به تو را می‌خواهم.»

خداوند فرمود: «قرب و نزدیکی من برای کسی است که در شب قدر بیدار مانده و شب زنده‌داری کند.»

حضرت موسی(ع) عرض کرد: «خداوندا ! من طالب رحمت تو هستم.»

خداوند فرمود: «رحمت من برای کسی است که در شب قدر به افراد بیچاره و درمانده رحم کند.»

حضرت موسی(ع) فرمود:« خداوندا ! من می‌خواهم که از پل صراط بگذرم.»

خداوند فرمود:« گذشتن از صراط برای کسی است که در شب قدر صدقه بدهد.»

حضرت موسی(ع) عرض کرد:« خداوندا ! من آرزوی درختان بهشتی را دارم.»

خداوند فرمود: «درختان بهشتی از آنِ کسی است که در شب قدر تسبیح بگوید.»

حضرت موسی(ع) عرض کرد: «خداوندا ! من خواستار رضا و خشنودی تو هستم.»

خداوند فرمود:« رضا و خشنودی من از آن کسی است که در شب قدر، دو رکعت نماز بخواند.»

فضیلت نماز در شب قدر

در کتاب «اقبال سید بن طاووس» از پیامبر خدا(ص) روایت شده است که حضرت فرمودند:« در شب قدر درهای آسمان‌ها باز می‌شوند، هر بنده‌ای در این شب نماز بخواند خداوند متعال در ازای هر سجده‌ای که می‌کند درختی در بهشت برای او می‌کارد؛ درختی که اگر سواری به اندازه صد سال در زیر آن حرکت کند به انتهایش نرسد و به ازای هر یک رکعت نماز خانه‌ای از درّ و یاقوت و زبرجد و لؤلؤ در بهشت به او می‌بخشد و به ازای هر آیه‌ای تاجی از تاج‌های بهشت و به ازای هر تسبیحی یک پرنده بهشتی و به ازای هر نشستنی درجه‌ای بهشتی و به ازای هر تشهدی اتاقی بهشتی و به ازای هر سلامی لباسی بهشتی به او عطا می‌کند و آنگاه که سپیده صبح سر بزند، خداوند دختران نورس و کنیزان خوش اخلاق و غلامان مطیع و گل‌های خوشبو و نهر‌های جاری و نعمت‌های بی‌حد و اندازه و هدایا و خلعت‌ها و کرامت‌ها و آن چیزهایی که نفس مایل به آنها است و چشم از دیدنشان لذت می‌برد به او می‌بخشد، و این چنین کسان، در بهشت و در این نعمت‌های زیاد جاودانه زندگی خواهند کرد.»

مراتب شب قدر

از بعضی اخبار و احادیث اینگونه بدست می‌آید که شب قدر، مراتبی دارد و آن شب قدری که در قرآن بدان اشاره گردیده، همان شب قدری است که آخرین مراحل تقدیر و مشیت الهی در آن نقش می‌بندد و این مشیت‌ها و تقدیرات، قابل تغییر و تبدیل نیستند.

از احادیث این مطلب نیز به دست می‌آید که شب قدر:  شب نیمه ماه شعبان، و شب نوزدهم و شب بیست و یکم و شب بیست و سوم ماه رمضان است و از میان این چهار شب، شب بیست و سوم ماه رمضان از همه برتر و والاتر است که به این شب «لیله الجُهَنی» نیز گفته می‌شود و در این شب هر چه تقدیر شود قابل تغییر نیست. به احتمال زیاد شب بیست و هفتم ماه رمضان هم جزو شب‌های قدر است اما محکم‌ترین روایات، حاکی از اینند که شب قدر همان شب بیست و سوم است اما اگر کسی بخواهد احتیاط کند باید تمام این پنج شب را احیا گرفته و اعمال شب قدر را در آنها انجام دهد.