اعتقادات ۲۴

 

وقتیکه انسانی میمیره و روحش قبض میشه، وارد عالم بعدی میشه. یعنی عالم برزخ. عالم برزخ هم مثل عوالم قبلی، یه عالم موقتیه و در واقع در حُکم یه عالم انتظاره. مثل سالن انتظاری که توی ترمینالها یا فرودگاه ها هست تا همه مسافرا یکی یکی بیاند و جمع بشند و بعد سر ساعت مشخصی، همه با هم سوار وسیله نقلیه بشند. همهٔ ارواح بشری هم یکی یکی و به نوبت از عالم ذر میاند توی دنیا و بعد هم به نوبت میمیرند و وارد عالم برزخ میشند و اونجا میمونند تا همه بیاند و وقت برپایی عالم قیامت بشه تا بعدش همگی باهم وارد عالم قیامت بشند.

ولی همه انسانها توی عالم برزخ، شرایط یکسانی ندارند.

توی عالم برزخ افراد چند دسته می شند و هرکی جایگاه و شرایطِ مناسب خودشو داره.

یک دسته اونهایی هستند که در این دنیا، علاوه بر اینکه دارای اعتقادات خوب و کاملی بودند، طبق بیان قرآن، در زمرهٔ یکی از پنج دستهٔ زیر هم قرار داشتند:

وَمَن یُطِعِ اللَّهَ وَالرَّسُولَ فَأُولَٰئِکَ مَعَ الَّذِینَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَیْهِم مِّنَ النَّبِیِّینَ وَالصِّدِّیقِینَ وَالشُّهَدَاءِ وَالصَّالِحِینَ… (النساء، ۶۹). و کسی که خدا و رسولش را اطاعت کند، پس آنها با کسانی هستند که خدا به آنها نعمت داده است، از قبیل پیامبران و صدّیقین و شهدا و صالحین …

در واقع ویژگی و امتیاز مشترک همه این پنج دسته از افراد اینه که در زمرهٔ افراد تزکیهٔ نفس کرده قرار دارند. افراد تزکیهٔ نفس کرده افرادی هستند که هم ظاهرِ اعمال اونها اعمالی پاک و صالحه، و هم روح و باطن پاک و بدون صفت رذیله و بدون ضعفی دارند.

این پنج دسته از افراد، به محض مردن و بدون هیچ معطلی، وارد بهشتی که توی عالم برزخه میشند. طبیعیه که بهشت جای ارواح پاک و بدون رذیله و ضعفه. مسلما بهشت جای افرادی که مثلا حسودند یا سوء ظن دارند یا وسواس دارند و غیره، نیست. این بهشت، یه بهشت موقتیه و تا وقتی اونجا هستند که قیامت برپا بشه و برند توی بهشت خُلد (دائمی). بهشتِ عالم برزخ توی آسمون چهارمه. در روایات متعددی اشاره به آسمون چهارم شده. مثلا روایت مربوط به عروج پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و ملاقات ایشان با ادریس پیامبر در آسمان چهارم.

خوش به حال این افراد. اینها رستگاران عالم هستند. اگر مقام اینها رو درک کنیم و آرزوی قلبیمون بودنِ با اینها باشه، ما هم میتونیم با اینها باشیم. فقط شرطش داشتن عزم و غیرت دینیه.

در عالم برزخ برای مومنین چه کارهایی انجام می دهند؟

در عالم برزخ نه تنها ولایت انسان را کامل مى کنند و افراد ناقص و اولاد مؤمنانى که سقط شده یا در سن کودکى از دنیا رفته اند به تکامل مى رسانند (که در قیامت نقصى و عیبى نداشته باشند).

بلکه در روایات وارد شده است: در عالم قبر و برزخ پاره اى از کمبودهاى تعلیم و تربیت افراد مؤمن جبران مى شود.

درست است که آن جا، جاى انجام دادن عمل صالح نیست و انجام آن فقط در دنیاست، ولى چه مانع دارد که معرفت انسان در آن جا بیشتر و آگاهى افزون تر باشد؟

از امام موسى بن جعفر علیه السلام وارد شده است که به مردى مى فرمود: آیا ماندن در دنیا را دوست دارى؟ عرض کرد: بلى، فرمود: براى چه؟ عرض کرد: براى خواندن ((قل هو الله احد)) امام کاظم علیه السلام سکوت فرمود و پس از آن به حفص فرمود:

اى حفص! هر که از دوستان و شیعیان ما بمیرد و قرآن را خوب یاد نگرفته باشد فرشتگان آن را در قبر به او یاد مى دهند و او را در خواندن قرآن کامل مى گردانند.

چون خداوند مى خواهد بدان وسیله درجات شیعیان را بالا ببرد؛ چون درجات بهشت برابر با آیات قرآن است.
در قیامت به انسان گفته مى شود: قرآن بخوان و بالا رو، پس او مى خواند و از درجات بهشت بالا مى رود

اصول کافى، ج ۴، باب حامل القرآن، ص ۴۰۸، حدیث ۱۰