اعتقادات ۵۶

در مقوله ای که ما بررسی می کنیم، دارای دو نوع مرجعیت هستیم:

 

۱_ مرجعیت در حکومت:

در حکومت دینی دارای مرجعی هستیم که در مسائل حکومتی و مملکتی تابع نظر و دستوراتش هستیم. همونطور که قبلا گفتیم، هر مرجعی در هر زمینه ای، باید دارای شرایط مرجعیت باشه. ما اینجا فرصت و امکان اینو نداریم که بخایم شرایط مرجع حکومتی و نحوهٔ تعیین یا حدود اختیاراتش رو بیان کنیم. ولی قدر مسلم اینو میدونیم که در دوره غیبت امام معصوم علیه السلام، حکومت جامعه اسلامی باید دارای مرجعی باشه تا امورات حکومتی رو رتق و فتق کنه. لذا در حکومتی که رهبر اون حکومت دارای شرایط مرجعیت حکومتی باشه، اطاعت از دستورات حکومتی اون مرجع واجبه.

مثلا فرض کنیم شهرداری میخاد یه خیابون بسازه که مشکلات ترافیکی شهر رو برطرف کنه ولی مالکین بعضی از املاکی که سر راه این خیابون قرار دارند، در مورد فروش عادلانه و واگذاری املاکشون به شهرداری، همکاری نمی کنند و لذا پروژه معطل مونده. در حالت کلی در چنبن وضعیتی مرجع حکومتی میتونه حکم به پرداخت بهای عادلانهٔ اون املاک به مالکینشون و تخریب اونها (بدون کسب رضایت مالک) بده (چون خراب نکردن اون املاک، مانع از رفع مشکل اجتماعی مردم شهر شده) همینطور بر کارگذاران حکومت و مردمی که مرتبط با این موضوع هستند هم واجبه تا با این حکم مرجع حکومتی همکاری کنند.

و یا مثلا دادن حکم جهاد هم با رهبر مسلمینه (مرجع حکومت).

با توجه به اینکه مرجع حکومتی ، رهبر جامعه مسلمینه، لذا تا زمانیکه شرایط رهبری رو داشته باشه، امام امت بوده و واجب الاطاعه هست . اما در مورد احکام شرعی، اطاعت کردن از مرجع حکومتی نداریم (مگر اینکه شخص رهبر، همون مرجع تقلید ما هم باشه).

اعتقادات ۵۵

مبحث مرجعیت:

 

مرجعیت و اعتقاد به اون، از مباحث مهم در تمام شئونات زندگی انسانهاست.

مرجع یعنی محل رجوع. یعنی محل مراجعه و بازگشت. یعنی چیزی یا کسی که میزان و ملاک بوده و برای سنجش یا تنظیم درستی افکار و دانسته ها و اعمال خودمون، باید به سمت اون بازگشت کرده و صحت مطلب رو با اون سنجید یا از اون استخراج کرد.

به عنوان مثال، در موضوعات مختلف، کتابهای مرجعی وجود دارد که معتبر ترین اطلاعاتی که تا حالا در اون موضوع خاص بدست اومده، در این کتاب مرجع ثبت شده و افراد میتونند با مراجعه به این کتاب، معتبرتربن و جدیدترین اطلاعات رو استخراج کنند (مثل کتاب مرجع داروهای پزشکی). یا مثلا در احکام دینی افرادی هستند که به عنوان مرجع تقلید معرفی شدند و عوامِ مردم میتونند با مراجعه به اینها، صحیح ترین و به روزترین احکام دینی رو کسب کنند.

البته مسلمه که هر مرجعی (کتاب یا شخص یا هر چیز مرجع دیگه ای)، باید شرایط و ویژگیهای خاصی داشته باشه تا مرجع معتبری محسوب بشه.

 

قدر مسلم، به غیر از چهارده معصوم علیهم السلام که دارای عصمت کاملی از جهل و خطا و فراموشی و … هستند، مابقی انسانها در تمام زمینه ها و شئونات زندگیشون دارای علم و آگاهی و مهارت کاملی نیستند. لذا اینکه انسانهای غیر معصوم بدونند فقط با اتکاء به آگاهیها و امکانات خودشون، نمی تونند در همه زمینه ها موفق باشند و اینکه معتقد باشند باید در مسائلی که صاحب نظر یا صاحب توانائی نیستند، برای خودشون مرجع مناسب و معتبری داشته باشند، از مهمترین مسائل زندگی اونهاست.

اکثر انسانها در جنبه های مادی و غیر مذهبیِ زندگی، دارای مرجع (یا مرجع تقلید) هستند. مثلا هر حرفی پزشک یا مکانیک خودرو یا استاد موسیقی یا مربی ورزشی یا فرمانده نظامی و … به اونها بگه، حرفشو قبول کرده، بهش عمل می کنند یا از اون تقلید می کنند. در واقع خودشونو در اون زمینه ها، در اختیار مرجعشون قرار دادند. ولی وقتی نوبت به مسائل دینی میرسه، متاسفانه اکثرشون، بدون اینکه علم کافی و شرایط مناسبی داشته باشند و بدون اینکه خودشون مرجع مناسبی باشند، خودشونو صاحبِ نظر و توانائی دونسته و اعتقادی ندارند به داشتن مرجع دینی.

 

با این مقدمه، میخایم دربارهٔ موضوع اعتقادی مرجعیت، کمی صحبت کنیم.