وفات حضرت ابوطالب و خدیجه سلام الله علیها

 

در سال ۶۲۱۳ پس از هبوط حضرت آدم ^{علیه السلام}، وفات ابوطالب و خدیجه ^{رضی الله عنهما} واقع شد.

اما ابوطالب، پس وفاتش در بیست و ششم رجبِ آخر سال دهم بعثت اتفاق افتاد. حضرت رسول ^{صلوات الله علیه و آله} در مصیبت او بگریست! وقتی جنازه‌اش را حمل می‌کردند، آن حضرت از پیش روی جنازه‌ی او می‌رفت و می‌فرمود: «ای عمّ! صله‌ی رحم کردی و در کار من هیچ فرو نگذاشتی؛ خدا تو را جزای خیر دهد!»

بعد از سه روز و به روایتی سی و پنج روز، وفات حضرت خدیجه ^{رضی الله عنها} واقع شد. رسول خدا ^{صلوات الله علیه و آله} او را به دست خویش در حَجون[۱] مکه دفن کرد. بعد از وفات ابوطالب و خدیجه ^{رضی الله عنهما} چندان غمناک بود که از خانه کمتر بیرون شد. از این روی آن سال را عام‌الحزن نام نهاد.

امیرالمؤمنین علیه‌السلام در مرثیه‌ی آن دو بزرگوار فرموده:

 

اَعیْنیَّ جُدا بارَکَ اللهُ فیکُما                عَلی هالکَیْن ماتَری لَهُما مُثْلاً

عُلی سَیِّدِ البَطْحآءِ وَ ابْنِ رَئیسها         وَ سَیّدَهِ النِّسوانِ اَوَّل مَنْ صَلّی

مُصابُهُما أرْجی لِیَ الْجَوَّ وَ الْهَوا           فَبِتُّ اُقاسی مِنْهُما الْهَمَّ وَ الثَّکْلی

لَقَدْ نَصَرا فیِ الله دینَ مُحَمَّدٍ               عَلی مَنْ بغی فیِ الدّینِ قَدرَ عیا اِلّا

 

منتهی الآمال – جلد اول – صفحه ۸۴

 

وصیت حضرت خدیجه ^{سلام الله علیها}

————————————————————–

[۱]حجون موضعی‌ست در مکه که مقبره است.

درخواست قصاص مرد حاضرجواب

ابن شهر آشوب روایت کرده است:

«زنی به خدمت پیامبر گرامی اسلام صلوات الله علیه رسید و از مردی شکایت کرد که مرا بوسید.
آن حضرت او را طلبید و فرمود چرا چنین کردی؟
گفت: اگر بد کرده ام، او هم از من قصاص نماید.
آن جناب تبسم نمود و فرمود: دیگر چنین کار مکن.
گفت: نخواهم کرد.

منتهی الامال – صفحه ۴۷

احکام موسیقی در عزاداری

اقامه عزاداری مصائب اهل بیت علیهم السلام کاری مستحب است اما به کارگیری آهنگ‌هایی که مخصوص مجالس لهو و لعب است حرام است.

مرحوم حاج شیخ عباس قمی رحمه الله علیه در منتهی الآمال می‌فرماید: عزاداران امام حسین علیه السلام بر وجهی سلوک کنند که زبان نواصب دراز نشود و از استعمال محرمات از قبیل غنا و حکایات ضعیفه مظنونه الکذب احتراز نمایند و شیطان را در این عبادت بزرگ راه ندهند. (۱)

مرحوم شیخ انصاری در مکاسب محرمه در پاسخ به کسانی که می‌گویند غنا می‌تواند زمینه گریه کردن را فراهم نماید می‌فرماید: چنین شیوه‌ای نمی‌تواند مقدمه مستحب یا مباح قرار گیرد و باید به عموم ادله حرمت غنا تمسک نمود(۲)

پرسش: در رادیو مدح ائمه طاهرین علیهم السلام یا واقعه کربلا را با وزن و ساز و لحن خوب می‌خوانند آیا استماعش جایز است یا خیر؟

پاسخ: اگر غنا و موسیقی نباشد مانع ندارد (۳)

پرسش: استفاده از آلات لهو و موسیقی در مراسم عزاداری چه حکمی دارد؟

پاسخ: اگر از آلاتی است که به لهو و حرام اختصاص دارد نواختن آن در هر حال جایز نیست ولی اگر از آلات مشترک باشد استفاده از آن در جهت مشروع اشکال ندارد.(۴)

مسئله: به طور کلی نواختن آلات موسیقی در هر حال حرام است. (۵)

پرسش: هیئت‌های نوازنده و کسانی که در مراسم تشییع جنازه شهدا موزیک عزا می‌زنند از لحاظ شرعی چه حکمی دارد؟ و آیا خرید و فروش آن لوازم حرام است یا خیر؟

پاسخ: خرید و فروش آلات لهو حرام است و موسیقی مطرب جایز نیست و صداهای مشکوک مانع ندارد. (۶)

پرسش: آیا زدن طبل و شیپور در تعزیه حضرت سید الشهداء علیه السلام جایز است؟

پاسخ: اگر از آلات لهو و لعب نباشد و وهن بر مذهب هم نشود مانع ندارد. (۷)

پرسش: آیا در عزاداری سید الشهدا استفاده از طبل و دُهُل جایز است؟

پاسخ: استفاده از آلات لهو و لعب حرام است ولی طبل و دهل و امثال آن جزء این آلات نیست.(۸)

پرسش: استفاده از آلات موسیقی مانند اُرگ در مراسم عزاداری چه حکمی دارد؟

پاسخ: مناسب عزاداری سالار شهیدان نیست و شایسته است مراسم عزاداری به همان صورت متعارفی که از قدیم متداول بوده برگزار شود.(۹)

تبریزی: استفاده از آلات موسیقی در عزاداری حرام است.

صافی: جایز نیست.

بهجت: خالی از اشکال نیست. (۱۰)

پرسش: نوارهایی اخیراً رایج شده که نوحه همراه با موسیقی خوانده می‌شود و برخی از آنها بسیار تأثیر گذار است آیا تولید پخش و خرید و فروش و شنیدن چنین نوارهایی جایز است؟

پاسخ: جایز نیست. (۱۱)

منابع:

۱. منتهی الآمال ج۱ ص۴۶۸

۲. مکاسب محرمه شیخ انصاری ص۳۹

۳. استفتائات امام خمینی ره ج۲ ص۱۶ س۳۶

۴. همان س۳، اجوبه الاستفتائات س۱۱۱۶۴

۵. جامع الاحکام ج۱ س۱۰۰۳ و ۱۰۱۵

۶. استفتائات امام خمینی ره ج۲ ص۱۸

۷. جامع الاحکام ج۱ س۹۸۸ ، استفتائات امام خمینی ره ج۳ ص۵۸۳، اجوبه الاستفتائات ج۲ ص۱۲۸

۸. جامع المسائل فاضل ج۱ ص۶۲۳

۹. اجوبه الاستفتائات ج۲ ص۱۳۰

۱۰. مسائل جدید سید محسن محمودی ج۳ ص۴۰

۱۱. استفتائات بهجت ج۴ س۶۳۹۷