پنج روش ناپسند از دیدگاه حضرت علی عایه السلام – روش پنجم

۵- علاقه به دنیا:

علاقه به دنیا برای ذخیره‌ی آخرت کاری است با ارزش و پسندیده اما علاقه به دنیا برای افزودن بر آن کاری ناشایسته است و کمترین ضرری که دارد سلب آسایش در اثر حرص، آرزو و سرانجام غصه‌های فراوان است. خدا نسبت به اینگونه افراد که ثروت را از آنان می گیرد و می گویند: خدا به ما اهانت کرده می فرماید:

اشتباه می کنید شما به یتیمان کمک نمی کردید، به غذای فقیر عنایتی نداشتید میراث را بدون ملاحظه‌ی حقوق دیگران می خورید و نسبت به مال دنیا خیلی علاقه‌مندید…^۱

 

نهج البلاغه – سید رضی – مصطفی زمانی، ص ۲۰۹

 

---

^{وَأَمَّا إِذَا مَا ابْتَلَاهُ فَقَدَرَ عَلَیْهِ رِزْقَهُ فَیَقُولُ رَبِّی أَهَانَنِ کَلَّا ۖ بَلْ لَا تُکْرِمُونَ الْیَتِیمَ وَلَا تَحَاضُّونَ عَلَىٰ طَعَامِ الْمِسْکِینِ وَتَأْکُلُونَ التُّرَاثَ أَکْلًا لَمًّا وَتُحِبُّونَ الْمَالَ حُبًّا جَمًّا – سوره فجر آیات ۱۶ و ۱۷ و ۱۸ و ۱۹ و ۲۰}

پنج روش ناپسند از دیدگاه حضرت علی عایه السلام – روش چهارم

۴- قرائت قرآن:

تلاوت قرآن یکی از مستحبات اسلام است. هدف از تلاوت قرآن دقت در مطالب قرآن و پند گرفتن از آن است. وقتی قرآن بخوانیم و به دستوراتش عمل نکنیم آن را عملاً مسخره کرده‌ایم و در قیامت این گونه قاریان قرآن در آتش خواهند بود.

از آنجا که نوای قرآن و تلاوت آن از شخص شایسته قابل توجه است خدا می فرماید:

وَإِذَا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ جَعَلْنَا بَیْنَکَ وَبَیْنَ الَّذِینَ لَا یُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَهِ حِجَابًا مَسْتُورًا وَجَعَلْنَا عَلَىٰ قُلُوبِهِمْ أَکِنَّهً أَنْ یَفْقَهُوهُ وَفِی آذَانِهِمْ وَقْرًا ۚ وَإِذَا ذَکَرْتَ رَبَّکَ فِی الْقُرْآنِ وَحْدَهُ وَلَّوْا عَلَىٰ أَدْبَارِهِمْ نُفُورًا

وقتی فرآن می خوانی ما میان تو و کسانی که ایمان نیاورده اند حجابی قرار می دهیم و بر قلب های آنان سرپوش قرار می دهیم و گوش های آنان را سنگین می کنیم… تا از قرآن بهره‌مند نگردند.

سوره اسراء آیه ۴۵ و ۴۶

 

نهج البلاغه – سید رضی – مصطفی زمانی، ص ۲۰۹

پنج روش ناپسند از دیدگاه حضرت علی عایه السلام – روش سوم

۳- احترام برای ثروتمند:

احترام برای افراد هرگاه به منظور تشویق کردن از خدمات اجتماعی باشد عملی شایسته است و ثواب دارد ولی آن گاه که احترام از ثروتمند نتیجه‌ای برای جامعه و یا فرد ندارد بلکه او را مغرور می‌سازد احترام گذاشتن به او نتیجه را می دهد که دو مثلث ایمان را نابود می کند. زیرا ایمان که اعتراف به قلب، اقرار به زبان و عمل با بدن است در این احترام دور کن خود را (اقرار به زبان و حرکت بدن) از دست داده است.

ناگفته پیداست که احترام به ثروتمندی که مشرک و یا ستمگر است گناه بیشتری دارد. زیرا او را به ستمگری و بی دینی تشویق می کند. به همین جهت سرلوحه برنامه انبیاء مخالفت با این گروه بوده است. برای نمونه:

ثُمَّ بَعَثْنَا مِنْ بَعْدِهِمْ مُوسَىٰ بِآیَاتِنَا إِلَىٰ فِرْعَوْنَ وَمَلَئِهِ فَظَلَمُوا بِهَا ۖ فَانْظُرْ کَیْفَ کَانَ عَاقِبَهُ الْمُفْسِدِینَ

ما موسی را به سوی فرعون و ملت او اعزام داشتیم اما دستورات ما را نادیده گرفتند ببین که سرانجام اخلالگران چه شد؟

سوره اعراف آیه ۱۰۳

 

نهج البلاغه – سید رضی – مصطفی زمانی، ص ۲۰۹

پنج روش ناپسند از دیدگاه حضرت علی عایه السلام – روش دوم

۲- بی تابی در مصیبت:

علامت عاقل، ناراحت شدن، از حوادث شخصی و اجتماعی است، اما آنگاه  که ناراحتی به گلایه و شکایت از روزگار و بی تابی رسید نتیجه‌ی آن شکایت از خداست، زیرا خدا مصیبت را می داند و مقدمات آن را شخصاً به وجود آورده است و مؤمن واقعی کسی است که در حوادث جهان خود را نبازد و خدا را فراموش نکند.

خواه حوادث دنیا نعمت و آسایش باشد و یا مصیبت، زیرا وقتی لطف خدا شامل حال انسان گردید انسان را به مصیبت یا شادی گرفتار می‌کند تا انسان به خدا توجه کند.^۲

 

نهج البلاغه – سید رضی – مصطفی زمانی، ص ۲۰۸

 

---

^{۲. وَبَلَوْنَاهُمْ بِالْحَسَنَاتِ وَالسَّیِّئَاتِ لَعَلَّهُمْ یَرْجِعُونَ – سوره اعراف آیه ۱۶۸}

پنج روش ناپسند از دیدگاه حضرت علی عایه السلام – روش اول

۱- اندوه برای از دست رفته:

وقتی مسلمان خدا را حاکم علی‌الاطلاق بداند؛ رزق بدهد، حوادث را به وجود آورد، عزت و ذلت بدهد و … هیچگاه در امور شخصی نسبت به خدا و کارهای او چون و چرا نمی‌کند، زیرا می‌داند که قرآن صریحاً می‌گوید:

وَ إِذا قَضى‌ أَمْراً فَإِنَّما یَقُولُ لَهُ کُنْ فَیَکُونُ‌

وقتی خدا نسبت به امری تصمیم گرفت می‌گوید به وجود بیا به وجود می‌آید

و چون و چرا کردن دلیل براظهار عصبانیت نسبت به خداست.

سوره بقره آیه ۱۱۷

 

نهج البلاغه – سید رضی – مصطفی زمانی، ص ۲۰۸