شرایط دریافت کمک مالى

روزى عثمان در آستانه مسجد نشسته بود. شخص فقیرى به نزدش آمد و از او کمک مالى خواست . عثمان دستور داد. پنج درهم به او بخشیدند. فقیر گفت : این مبلغ برایم کافى نیست . مرا به کسى راهنمایى کن که مبلغ بیشترى به من کمک کند.
عثمان گفت : برو پیش آن جوانان که مى بینى و با دست خود اشاره به گوشه اى از مسجد کرد که حضرت امام حسن و امام حسین علیهماالسلام و عبدالله بن جعفر در آنجا نشسته بودند.
مرد فقیر پیش آنها رفت . سلام داد و اظهار حاجت نمود.
امام حسن علیه السلام به خاطر اینکه از رحمتهاى اسلام سوء استفاده نشود، پیش از آنکه به او کمک کند فرمود:
– اى مرد! از دیگران درخواست کمک مالى فقط در سه مورد جایز است :
۱- دیه اى که انسان بر ذمه دارد و از پرداخت آن عاجز است .
۲- بدهى کمرشکن داشته باشد و از پرداخت آن ناتوان باشد.
۳- مسکین و درمانده گردد و دستش به جایى نرسد.
کدام یک از این سه مورد براى تو پیش آمده است ؟
فقیر گفت : اتفاقا گرفتارى من در یکى از این سه مورد است امام حسن علیه السلام پنجاه دینار و امام حسین علیه السلام چهل و نه دینار و عبداله بن جعفر چهل و هشت دینار به او دادند.
مرد فقیر برگشت و از کنار عثمان خواست بگذرد. عثمان پرسید:
– چه کردى ؟
فقیر پاسخ داد: پیش تو آمدم و پول خواستم . تو هم مبلغى به من دادى و از من نپرسیدى این پولها را براى چه مى‌خواهى ؟ ولى نزد آن سه نفر که رفتم وقتى کمک خواستم ، یکى از آنان (امام حسن ) پرسید: براى چه منظورى پول درخواست مى کنى ؟ و فرمود: تنها در سه مورد مى توان از دیگران کمک مالى درخواست نمود. (دیه عاجز کننده ، بدهى کمرشکن و فقر زمین گیر کننده ). من هم گفتم گرفتاریم یکى از آن سه مورد است . آن گاه یکى پنجاه دینار و دومى چهل و نه دینار و سومى چهل و هشت دینار به من دادند. عثمان گفت : هرگز نظیر این جوانان را نخواهى یافت ! آنان کانون دانش و حکمت و سرچشمه کرامت و فضیلتند