زشتی نسبت ناروا دادن به انبیاء

«وَ لَقَدْ هَمَّتْ بِهِ وَ هَمَّ بِها لَوْ لا أَنْ رَأى‏ بُرْهانَ رَبِّهِ کَذلِکَ لِنَصْرِفَ عَنْهُ السُّوءَ وَ الْفَحْشاءَ إِنَّهُ مِنْ عِبادِنَا الْمُخْلَصِینَ» /یوسف،۲۴

تفسیر آیه «وَ لَقَدْ هَمَّتْ بِهِ وَ هَمَّ بِها» دربیان امام رضا(علیه السلام):
عیون أخبار الرضا علیه السلام / ج۱، باب۱۴ (مجلس دیگر آن حضرت در حضور مأمون با علماى ملل و فرق و جواب آن حضرت به علىّ بن محمّد بن جهم در باره عصمت انبیاء(علیهم السلام):

علىّ بن محمّد بن جهم برخاست و گفت: یا ابن رسول اللَّه! آیا شما قائل به عصمت انبیاء هستید؟ حضرت فرمودند: بله قائلم. وى گفت: پس در مورد این آیات چه می‏کنید(چه میگوئید): …و در باره حضرت یوسف: «وَ لَقَدْ هَمَّتْ بِهِ وَ هَمَّ بِها» (زلیخا قصد یوسف کرد و یوسف نیز قصد او– سوره یوسف آیه۲۴)
امام فرمودند: از خدا بترس و زشتی ‏ها را به انبیاء خدا نسبت نده! و کتاب خدا را با رأى خودت تأویل و تفسیر نکن، خداوند فرموده است: «وَ ما یَعْلَمُ تَأْوِیلَهُ إِلَّا اللَّهُ وَ الرَّاسِخُونَ فِی الْعِلْمِ‏» (تأویل آن را، جز خدا و راسخون در علم نمیدانند– آل عمران:۷)
…و اما آیه درباره حضرت یوسف: «لَقَدْ هَمَّتْ بِهِ وَ هَمَّ بِها» زلیخا قصد گناه کرد، و یوسف از ناراحتى تصمیم گرفت که اگر زلیخا او را مجبور کند او را بکشد، این بود که خداوند او را از قتل و نیز عمل منافى عفّت دور کرد، و این آیه: «کَذلِکَ لِنَصْرِفَ عَنْهُ السُّوءَ وَ الْفَحْشاءَ» (این چنین عمل کردیم تا سوء و فحشاء را از او دور کنیم– یوسف: ۲۴) اشاره به همین مطلب دارد و سوء یعنى‏ قتل و فحشاء یعنى زنا.

پس مراد از “هم بها” این است که حضرت یوسف(علیه السلام) قصد داشتند زلیخا را به قتل برساند نه اینکه با او زنا کنند.

اعتقادات ۴۸

مرتبه ششم نزول:

مرحله ششم نزول قرآن، همین تفاسیری است که علما و فقها از آیات قرآن بیان می کنند و برای مردم دسته بندی می کنند.

طبق روایاتِ معصومین علیهم السلام، تفسیر قرآن امری توقیفی است. یعنی اینکه فقط و فقط معصومین علیهم السلام اجازهٔ تفسیر کردنِ آیات قرآن را دارند ولا غیر. یعنی حتی اگر شخص دیگه ای غیر از چهارده معصوم علیهم السلام، تفسیری از قرآن بیان کنه که طبق نظر و استدلال خودش باشه، حتی اگر اون تفسیر کاملا درست و مطابق با تفسیری که معصوم ارائه کرده، باشه، باز هم چون تفسیر به رأیِ خودش کرده، عملی حرام انجام داده.

امام صادق علیه السلام فرمودند: کسیکه حتی آیه ای از کتاب خدا را تفسیر کند، کافر است (تفسیر عیاشی جلد ۱ صفحه ۱۷ و بحار الانوار جلد ۹۲ صفحه ۱۱۱).

و یا فرمودند: کسیکه درباره حقایق و معارف و معانی قرآن سخن به رأی خود بگوید، اگر درست هم گفته باشد، خطا کرده است (منیه المرید).

و رسول اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند که خدای تعالی فرموده است: ایمان به من نیاورده کسیکه به رأی خود، کلام مرا تفسیر کند (عیون اخبار الرضا (علیه السلام) جلد ۱ صفحه ۱۱۶ و جامع احادیث شیعه، جلد ۱ صفحه ۲۷۲).

و امام باقر علیه السلام هم فرمودند: چیزی دورتر از تفسیر قرآن، از عقول مردم نیست ( جامع احادیث شیعه، جلد ۱ صفحه ۱۶۲).

لذا با توجه به اهمیت تفسیر قرآن، با توقیفی کردنِ تفسیر قرآن، خواستند تا جلوی هرگونه اشتباه یا غفلت و یا سوء استفاده های بعدی گرفته بشه.

لذا علماء و فقها و مراجع دین با آگاهی از توقیفی بودن تفسیر قرآن و با رعایت این اصل، برای ارائه تفسیر قرآن، از نظر و رأی خودشون چیزی نمی گند و بلکه تفاسیری که معصومین علیهم السلام در احادیث و در مقاطع زمانی یا مکانی مختلف در مورد آیات قرآن فرموده اند را جمع آوری کرده (با ارائه سند معتبر) و به عنوان تفسیر یا توضیح آیات قرآن منتشر می کنند.

 

لذا با این شرح، توضیح المسائل (رسالهٔ عملیه) هم جزء نزول ششم قرآن در بخش احکام محسوب میشه. چون احکامش در واقع نوعی تفسیر آیات قرآن بر اساس نظر و احادیث معصومین (علیهم السلام) هست.

حدیث روز

بازی‌گوشی کودکان

پیامبر خدا صلى الله علیه و آله :

 عَرامَهُ الصَّبیِ فی صِغَرِهِ زِیادَهٌ فی عَقلِهِ فی کِبَرِهِ؛

بازى گوشى (شیطنت) بچّه در کودکى، مایه فزونى خِرد او در بزرگ سالى است.

کنز العمّال : ج ۱۱ ص ۹۱ ح ۳۰۷۴۷ / حکمت نامه کودک ص ۲۵۸