احکام نذر

نذر پیمانی است بین بندگان خدا با پروردگار خویش که با شرایطی عمل به آن واجب می‌شود.

پرسش: در صیغه نذر اگر بگوید:«خدایا اگر حاجتم برآورده شد فلان کار را می‌کنم» یا «نذر کرده‌ام که چنین کنم» آیا در انعقاد نذر کافی است یا اینکه حتما باید «لله علی ان کان کذا فعلی کذا» و الفاظ مرادف آن باشد؟

پاسخ: کافی نیست و باید صیغه مخصوص خوانده شود.(۱)

پرسش: شخصی نذر سفره حضرت ابوالفضل علیه السلام دارد ولی به علت کمی جا در محل سکونت نمی‌تواند نذر خویش را ادا نماید بنابراین آیا می‌تواند وجه آنرا به مصرف دیگر برساند؟

پاسخ: اگر صیغه مخصوص نذر را نخوانده باشد وفا به نذر واجب نیست و اگر صیغه نذر را خوانده باید بر طبق آن عمل کند مگر آنکه قدرت بر وفا نداشته باشد.(۲)

پرسش: شخصی برای امام حسین علیه السلام نذری نموده و اکنون امکان عمل به نذر را ندارد تکلیف چیست؟

پاسخ: چنانچه نذر با صیغه مخصوص بوده صبر کند تا امکان وفا حاصل شود.(۳)

پرسش: فروختن نذورات جنسی همچون قند و شکر و چای و صرف در مایحتاج مسجد و حسینیه چه حکمی دارد؟

پاسخ: اگر نذر دهندگان مطلق نذر کرده‌اند مانعی ندارد.(۴)

پرسش: آیا نذورات مردم از قبیل برنج و گوشت و روغن که زائد بر مصرف است می‌توان فروخت و پول آن را صرف کار خیر دیگری نمود؟

پاسخ: اگر برای خرج روز عاشورا باشد نمی‌توان آنرا صرف چیز دیگری نمود مگر در مسیر عزاداری.(۵)

پرسش: باقی مانده اموالی که به عنوان هزینه‌های مراسم عاشورای امام حسین علیه السلام جمع آوری می‌شود در چه مواری باید خرج شود؟

پاسخ: می‌توان اموال باقیمانده را با کسب اجازه اهدا کنندگان در امور خیریه مصرف کرد و یا آنها را برای مصرف در مجالس عزاداری آینده نگه داشت.(۶)

پرسش: آیا جایز است از پولی که در ماه محرم برای خرج عزاداری جمع‌آوری می‌گردد برای برگزاری کلاس‌های قرآن و جلسات مذهبی مصرف شود؟

پاسخ: اگر برای عزاداری باشد نمی‌شود برای کار دیگری مصرف شود ولی اگر برای هزینه‌های مسجد باشد مانعی ندارد.(۷)

نذرهای بی اساس

بسیاری از نذرها اساس درستی ندارد مانند نذر بدون صیغه، نذرهای چشم و هم چشمی، نذر دیگران برای انسان، نذر در خواب و نذر زن بدون اذن شوهر.

پرسش: آیا اگر زن کارمند و حقوق بگیر باشد می‌تواند از مال خودش در صورتی که با حق شوهرش منافات نداشته باشد نذر نماید یا باز هم باید نذرش با رضایت شوهر باشد؟

پاسخ: در این صورت هم نذر بدون اذن شوهر باطل است.(۸)

پرسش: بدون اذن شوهرم نذر کرده‌ام ولی بعد ایشان راضی شدند آیا نذر من صحیح است؟

پاسخ: نذر بدون اذن شوهر باطل است و اجازه بعدی آن را تصحیح نمی‌کند. (۹)

منابع:

۱. استفتائات امام خمینی ره ج۲ ص۴۶۰ س۸

۲. استفتائات امام خمینی ره ج۲ ص۴۷۷ س ۵۴

۳. همان ص۴۷۲ س۴۲

۴. جامع المسائل فاضل ج۱ ص ۳۷۲

۵. هزار و یک مسئله نوری همدانی ص۲۵ س۷۵۴

۶. اجوبه الاستفتائات ص۱۳۱ ص ۳۲۵

۷. استفتائات جدید مکارم ج۱ ص ۵۲۱

۸. استفتائات امام خمینی ره ج۲ ص۴۶۱

۹. همان