زیارت مشترک کاظمین(علیهم السلام)

بخش اوّل:

آنکه براى هر کدام جداگانه باید خواند.شیخ جلیل جعفر بن محمّد قولویه در کتاب«کامل الزیارات»از حضرت‏ هادى علیه السّلام روایت کرده:در زیارت هر یک از آن دو امام بگو:
السَّلامُ عَلَیْکَ یَا وَلِیَّ اللَّهِ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا حُجَّهَ اللَّهِ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا نُورَ اللَّهِ فِی ظُلُمَاتِ الْأَرْضِ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا مَنْ بَدَا لِلَّهِ فِی شَأْنِهِ أَتَیْتُکَ زَائِرا عَارِفا بِحَقِّکَ مُعَادِیا لِأَعْدَائِکَ مُوَالِیا لِأَوْلِیَائِکَ فَاشْفَعْ [اشْفَعْ‏] لِی عِنْدَ رَبِّکَ یَا مَوْلایَ.
سلام بر تو اى ولىّ خدا،سلام بر تو اى حجّت خدا،سلام بر تو اى نور خدا در تاریکیهاى زمین،سلام بر تو اى آن‏که اراده خدا درباره‏اش تغییر کرد،زائر به حضورت آمدم،عارف به حقّت‏ دشمن با دشمنانت،دوست با دوستانت،اى مولاى من نزد پروردگارت براى من شفاعت کن.
این زیارت در نهایت اعتبار است و شیخ صدوق و شیخ کلینى و شیخ طوسى هم با اختلاف کمى آن را ذکر کرده‏اند. بخش دوم:زیارتى است که به قرائتش،آن دو امام دو امام علیهما السّلام زیارت مى‏شوند،و آن‏چنان است که شیخ مفید و شهید و محمّد بن مشهدى ذکر کرده‏اند،که در زیارت آن بزرگواران،همین که نزد ضریح ایستادى مى‏گویى:
السَّلامُ عَلَیْکُمَا یَا وَلِیَّیِ اللَّهِ السَّلامُ عَلَیْکُمَا یَا حُجَّتَیِ اللَّهِ السَّلامُ عَلَیْکُمَا یَا نُورَیِ اللَّهِ فِی ظُلُمَاتِ الْأَرْضِ أَشْهَدُ أَنَّکُمَا قَدْ بَلَّغْتُمَا عَنِ اللَّهِ مَا حَمَّلَکُمَا وَ حَفِظْتُمَا مَا اسْتُودِعْتُمَا وَ حَلَّلْتُمَا حَلالَ اللَّهِ وَ حَرَّمْتُمَا حَرَامَ اللَّهِ وَ أَقَمْتُمَا حُدُودَ اللَّهِ وَ تَلَوْتُمَا کِتَابَ اللَّهِ وَ صَبَرْتُمَا عَلَى الْأَذَى فِی جَنْبِ اللَّهِ مُحْتَسِبَیْنِ حَتَّى أَتَاکُمَا الْیَقِینُ أَبْرَأُ إِلَى اللَّهِ مِنْ أَعْدَائِکُمَا وَ أَتَقَرَّبُ إِلَى اللَّهِ بِوِلایَتِکُمَا أَتَیْتُکُمَا زَائِرا عَارِفا بِحَقِّکُمَا مُوَالِیا لِأَوْلِیَائِکُمَا مُعَادِیا لِأَعْدَائِکُمَا مُسْتَبْصِرا بِالْهُدَى الَّذِی أَنْتُمَا عَلَیْهِ عَارِفا بِضَلالَهِ مَنْ خَالَفَکُمَا فَاشْفَعَا لِی عِنْدَ رَبِّکُمَا فَإِنَّ لَکُمَا عِنْدَ اللَّهِ جَاها عَظِیما وَ مَقَاما مَحْمُودا.
سلام بر شما اى دو نماینده خدا،سلام بر شما اى دو حجّت خدا،سلام بر شما اى دو نور خدا در تاریکیهاى زمین.گواهى مى‏دهم که شما از سوى خدا آنچه را بر عهده هر دو وجود شریفتان گذاشته شده بود رسانیدید،و آنچه بر آنچه سپرده شده بود حفظ کردید،حلال نمودید حلال خدا را،و حرام کردید حرام خدا را،و بپا نمودید حدود خدا را،و تلاوت کردید کتاب خدا را،و در راه او بر آزار مردم شکیبایى ورزیدید،و به حساب خدا گذاشتید تا مرگ شما را دررسید،از دشمنانتان به خدا بیزارى مى‏جویم،و به‏ دوستى شما متقرّب به خدا مى‏شوم،زائر به حضورتان آمدم،عارف به حقّتان،دوستدار دوستانتان،دشمن‏ دشمنانتان،بینا به هدایتى که بر آن هستید،آگاه به گمراهى کسى‏که با شما مخالفت ورزید،پس نزد شما نزد پروردگارتان براى من شفاعت کنید،که براى شما پیش خدا آبرویى بس عظیم و مقامى بس ستوده است.
آنگاه تربت شریف آنجا را ببوس و سمت راست صورت خویش را بر آن بگذار،سپس به جانب سر مقدس آن بزرگواران برو و بگو:
السَّلامُ عَلَیْکُمَا یَا حُجَّتَیِ اللَّهِ فِی أَرْضِهِ وَ سَمَائِهِ عَبْدُکُمَا وَ وَلِیُّکُمَا زَائِرُکُمَا مُتَقَرِّبا إِلَى اللَّهِ بِزِیَارَتِکُمَا اللَّهُمَّ اجْعَلْ لِی لِسَانَ صِدْقٍ فِی أَوْلِیَائِکَ الْمُصْطَفَیْنَ وَ حَبِّبْ إِلَیَّ مَشَاهِدَهُمْ وَ اجْعَلْنِی مَعَهُمْ فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَهِ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.
سلام بر شما دو تن،اى‏ دو حجّت خدا در زمین و آسمان،بنده و دوست شمایم،زیارت کننده شما دو امامم،به زیارتتان به سوى خدا تقرّب مى‏جویم،خدایا براى من در میان اولیاى برگزیده‏ات،زبان راستى قرار بده،و زیارتگاه‏هاى آنان را محبوبم گردان،و در دنیا و آخرت با آنان همراهم کن،اى مهربان‏ترین مهربانان.
آنگاه براى هر یک دو رکعت نماز بجا آر،و خدا را به آنچه مى‏خواهى بخوان. مؤلّف گوید:چون در گذشته تقیّه بسیار شدید بود،براى زیارت این دو امام همام علیهما السّلام زیارتهاى مختصر و کوتاه تعلیم مى‏دادند براى اینکه شیعیان از آسیب طاغوتیان محفوظ باشند،و اگر زائرى خواهان زیارت مفصّل و بلند باشد زیارت جامعه را بخواند که براى ایشان بهترین زیارت است،به ویژه یکى از زیارات جامعه که از روایتش ظاهر مى‏شود اختصاص بیشترى به‏ حضرت موسى بن جعفر علیه السّلام دارد،و آن زیارت،پس از این در آغاز زیارات جامعه خواهد آمد. چون زائر قصد خروج از شهر را کرد آن دو بزرگوار را وداع کند،با دعاهاى وداعى که از جمله آنها دعایى است که شیخ طوسى علیه الرّحمه در کتاب«تهذیب» ذکر فرموده:که چون خواستى حضرت موسى بن جعفر علیهما السّلام را وداع گویى نزد قبر بایست و بگو:
السَّلامُ عَلَیْکَ یَا مَوْلایَ یَا أَبَا الْحَسَنِ وَ رَحْمَهُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ أَسْتَوْدِعُکَ اللَّهَ وَ أَقْرَأُ عَلَیْکَ السَّلامَ آمَنَّا بِاللَّهِ وَ بِالرَّسُولِ وَ بِمَا جِئْتَ بِهِ وَ دَلَلْتَ عَلَیْهِ اللَّهُمَّ اکْتُبْنَا مَعَ الشَّاهِدِینَ.
سلام بر تو اى مولایم‏ اى ابا الحسن،و رحمت و برکات خدا بر تو باد،به خدا مى‏سپارمت،و بر تو سلام مى‏فرستم،به خدا و رسول‏ و به آنچه تو آورده‏اى،و بر آن نشانه نهادى ایمان آوردیم.خدایا ما را در شمار گواهان بنویس.
همچنین در وداع حضرت جواد علیه السّلام مى‏گویى:
السَّلامُ عَلَیْکَ یَا مَوْلایَ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ وَ رَحْمَهُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ أَسْتَوْدِعُکَ اللَّهَ وَ أَقْرَأُ عَلَیْکَ السَّلامَ آمَنَّا بِاللَّهِ وَ بِرَسُولِهِ وَ بِمَا جِئْتَ بِهِ وَ دَلَلْتَ عَلَیْهِ اللَّهُمَّ اکْتُبْنَا مَعَ الشَّاهِدِینَ.
سلام بر تو اى مولایم اى ابا الحسن،و رحمت و برکات خدا بر تو،به خدا مى‏سپارمت و بر تو سلام مى‏فرستم،به خدا و رسول و آنچه تو آورده‏اى‏ و بر آن نشانه نهادى ایمان آوردیم.خدایا ما را در شمار گواهان بنویس.
آنگاه از خدا بخواه،که این آخرین‏ زیارت تو نباشد و دوباره توفیق بازگشتن به دست آورید،و قبر را ببوس و دو سمت صورتت را بر قبر بگذار.

زمان‌شناسی، ویژگی اصلی مؤمن است

مؤمن در هر زمان و در هر شرایط باید ویژگی اصلی‌اش را حفظ کند

فرد مؤمن فردی است که اولا به مبدا، معاد، کتاب و رسولش اعتقاد داشته باشد و خود را همواره در محضر خدا دانسته و بداند که تمام اعمال و رفتارهایش ثبت می‌شود و باید نسبت به آن اعمال پاسخگو باشد. همچنین مؤمن اگر مسوولیتی دارد باید دایره مسوولیت‌اش را برای خودش تعریف کند، نه اینکه با خود فکر کند اختیار انجام دادن هر کاری را دارد و یا اینکه با خیال خود پاسخگوی تمام سوالات باشد. فرد مؤمن در هر کاری شعاع کار خود را به درستی می‌شناسد و پاسخگوی همان میزان شعاع کاری‌اش است.

مؤمن باید طبق برنامه در زندگی‌اش عمل کند و براساس یکسری از ابزارهایی که به آ‌نها اعتقاد دارد برنامه‌ریزی کند نه اینکه زندگی خود را براساس ذهن و یک سری مسائل روتین بچیند فرد مؤمن حتما در حیطه اندیشه و عقیده‌اش برنامه‌ریزی می‌کند.

فرد مؤمن باید آسیب‌شناس باشد و بداند به گونه‌ای حرف و سخن بگوید که هیچگاه مورد سوء استفاده قرار نگیرد بهانه به دست دیگران ندهد، یعنی هرگاه سخن می‌گوید سخنی صحیح و نتیجه‌بخش بزند.

مؤمن حقیقی کسی است که زمان‌شناس باشد، در تمامی مسائل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و خانوادگی حرفی را بزند و چیزی را امضا کند که بداند از پس آن کار بر می‌آید و زمان و مکان خود را به درستی بشناسد.

حجت‌الاسلام والمسلمین سیدرضا اکرمی