اعمال روز عاشورا

مى دانیم روز عاشورا که روز شهادت امام حسین(علیه السلام) و یاران باوفاى اوست، روز اندوه و غم و مصیبت ائمّه اطهار(علیهم السلام) و شیعیان آنها مى باشد، و بر انجام اعمال و رعایت امورى در این روز تأکید شده است، مانند:

۱ـ شایسته است شیعیان در این روز دست از کسب و کار بکشند و نیازهاى خانه را امروز تهیّه و ذخیره نکنند و به عزادارى و نوحه سرایى بپردازند و همچون کسانى که عزیزترین افراد خویش را از دست داده اند، غم زده و اندوهگین باشند.
امام على بن موسى الرّضا(علیه السلام) فرمود: هر کس در روز عاشورا، دست از تلاش براى دنیا بردارد، خداوند حاجت هاى دنیوى و اخروى او را برآورده مى سازد، و هر کس که روز عاشورا، روز اندوه و غم و گریه اش باشد، خداوند روز قیامت را روز سرور و شادى او قرار دهد و در بهشت با دیدار ما، چشمش روشن مى شود، و هر کس که روز عاشورا را براى خود روز برکت بداند و در آن روز براى منزل خویش اموالى را ذخیره سازد، آن اموال براى او برکتى نخواهد داشت.(البته کسانى که با مسائل بسیار ضرورى مردم سر و کار دارند مانند اطباى کشیک و امثال آنها از این امر مستثنا هستند).
در روایت دیگرى ابن عبّاس مى گوید: در منطقه «ذیقار» خدمت امیر مؤمنان(علیه السلام) رسیدم، صحیفه و نوشته اى را بیرون آورد که به خط مبارک او و املاى رسول خدا(صلى الله علیه وآله) بود. امام(علیه السلام) آن صحیفه را بر من خواند که در آن نوشته بود، امام حسین(علیه السلام)چگونه شهید مى شود و چه کسى او را مى کشد و چه کسانى وى را یارى مى کنند و چه کسانى با وى به شهادت مى رسند، امام(علیه السلام)وقتى آن را خواند گریه شدیدى نمود و من هم گریان شدم.
همچنین در این روز از لعن و بیزارى جستن از قاتلان آن حضرت غافل نشوند و بر این امر تأکید کنند.

۲ـ امام باقر(علیه السلام) فرمود: شیعیان در این روز به یکدیگر تسلیت بگویند و چه بهتر که با این جمله ها باشد:

عَظَّمَ اللّهُ أُجُورَنا بِمُصابِنا بِالْحُسَیْنِ عَلَیْهِ السَّلامُ، وَ جَعَلَنا وَ إِیّاکُمْ مِنَ الطّالِبِینَ بِثارِهِ، مَعَ وَلِیِّهِ الاِْمامِ الْمَهْدِىِّ مِنْ آلِ مُحَمَّد عَلَیْهِمُ السَّلامُ.
بزرگ گرداند خدا پاداش ما را در سوگواریمان بر حسین(ع) و قرار دهد خداوند ما و شما را از خون خواهانش به همراه ولیش امام مهدى از خاندان محمّد(ع).

۳ـ مرحوم «ابن قولویه»(رحمه الله) مطابق روایتى مى گوید: کسى که در روز عاشورا کنار قبر امام حسین(علیه السلام) باشد و زائران را (کمک کند و) آب دهد، مانند کسى است که لشکر آن حضرت را سیراب کرده باشد و گویا با آن حضرت در کربلا حاضر بوده است.

۴ـ هزار مرتبه بر قاتلان آن حضرت لعنت کند و بگوید: اَللّهُمَّ الْعَنْ قَتَلَهَ الْحُسَیْنِ(علیه السلام).

۵ـ خواندن هزار مرتبه سوره «توحید» در این روز فضیلت فراوانى دارد.
امام صادق(علیه السلام) فرموده است: هر کس در روز عاشورا هزار مرتبه سوره «توحید» را بخواند، خداوندِ رحمان به وى نظر (رحمت) افکند و هر کس را که خداوندِ رحمان (با دیده رحمت) نظر کند، وى را مجازات نخواهد کرد.

۶ـ در روز عاشورا شایسته است که از خوردن و آشامیدن – بدون قصد روزه – خوددارى نمایند تا این که وقت عصر فرا رسد و از غذا و آب مختصرى (که مصیبت زدگان استفاده مى کنند)، تناول نمایند.
مرحوم «علاّمه مجلسى» در کتاب «زاد المعاد» گفته است که بهتر است روز نهم و دهم ماه محرّم را روزه نگیرند، زیرا بنى امیّه این دو روز را براى برکت و شکر بر قتل امام حسین(علیه السلام) (به عنوان ظاهرسازى) روزه مى گرفتند; از طریق اهل بیت(علیهم السلام) احادیث فراوانى در مذمّت روزه این دو روز، مخصوصاً روزه روز عاشورا نقل شده است.
همچنین در این روز، از مزاح و خنده و دیگر سرگرمى هاى مسرّت بخش دنیوى خوددارى نمایند.

۷ـ سزاوار است هنگام غروب روز عاشورا، به یاد مصائب فرزندان و اطفال و زنان حرم امام حسین(علیه السلام) باشند، زیرا آن هنگام از سخت ترین لحظات حرم آل پیامبر(صلى الله علیه وآله) بود. دشمنان سرمست از باده پیروزى، و اجساد شهیدان روى خاک کربلا، و زنان و کودکان نالان و گریان و پریشان بودند; در همان زمان دستور غارت و آتش زدن خیمه ها صادر شد. اطفال یتیم، زنان بى سرپرست و کودکان تشنه، هر کدام به سویى مى دویدند و در آن میان، زینب و زین العابدین و امّ کلثوم(علیهم السلام) پناهگاه این مصیبت دیدگان بودند و همه غم ها را به دل و جان مى خریدند وهمه دشوارى ها را بر خویش هموار مى ساختند، تا دیگران را آرام کنند.
در آن غروب، مصائبى بر خاندان رسول اللّه(صلى الله علیه وآله) رفت که قابل تصوّر نیست و اندوهى بر آنان فرود آمد که قابل بیان کردن نمى باشد; مصائبى که اشک ها را از دیده ها سرازیر مى سازد و اعماق روح و جان را آزار مى دهد.

۸ـ سزاوار است عاشقان و علاقه مندان مکتب سالار شهیدان امام حسین(علیه السلام) در روز عاشورا برخیزند و بر رسول خدا و علىّ مرتضى و فاطمه زهرا و حسن مجتبى و سایر امامان از ذریّه آن حضرت(علیهم السلام) سلام کنند و آنان را در این مصیبت هاى بزرگ، با دلى سوزان و اشکى روان تسلیت گویند و این زیارت را بخوانند:
اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا وارِثَ ادَمَ صَفْوَهِ اللهِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا وارِثَ نُوح نَبِىِّ
سلام بر تو اى وارث حضرت آدم برگزیده خدا سلام بر تو اى وارث حضرت نوح پیامبر
اللهِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا وارِثَ اِبْراهیمَ خَلیلِ اللهِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا وارِثَ
خدا سلام بر تو اى وارث ابراهیم خلیل خدا سلام بر تو اى وارث
مُوسى کَلیمِ اللهِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا وارِثَ عیسى رُوحِ اللهِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ
موسى هم گفتار خدا سلام بر تو اى وارث حضرت عیسى روح خدا سلام بر تو
یا وارِثَ مُحَمَّد حَبیبِ اللهِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا وارِثَ عَلِىٍّ اَمیرِ الْمُؤْمِنینَ،
اى وارث حضرت محمّد حبیب خدا سلام بر تو اى وارث على امیر مؤمنان
اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا وارِثَ الْحَسَنِ الشَّهیدِ سِبْطِ رَسُولِ اللهِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ
سلام بر تو اى وارث حسن آن امام شهید و نوه رسول خدا سلام بر تو
یَابْنَ رَسُولِ اللهِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یَابْنَ الْبَشیرِ النَّذیرِ، وَابْنَ سَیِّدِ الْوَصِیّینَ،
اى فرزند رسول خدا سلام بر تو اى فرزند مژده دهنده و ترساننده و پسر آقاى اوصیا
اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یَابْنَ فاطِمَهَ سَیِّدَهِ نِسآءِ الْعالَمینَ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا اَبا
سلام بر تو اى فرزند فاطمه بانوى زنان جهانیان سلام بر تو اى
عَبْدِاللهِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا خِیَرَهَ اللهِ وَابْنَ خِیَرَتِهِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا ثارَ اللهِ
اباعبدالله سلام بر تو اى برگزیده خدا و فرزند برگزیده او سلام بر تو اى خون خدا
وَابْنَ ثارِهِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ اَیُّهَا الْوِتْرُ الْمَوْتُورُ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ اَیُّهَا الاِْمامُ
و فرزند خون خدا سلام بر تو اى کشته مظلومى که انتقام خونت گرفته نشد سلام بر تو اى امام
الْهادِى الزَّکِىُّ، وَعَلَى الاَْرْواحِ الَّتی حَلَّتْ بِفِنآئِکَ، وَ اَقامَتْ فى جِوارِکَ،
راهنماى پاک و بر آن ارواحى که به آستان تو فرود آمدند و در جوارت رحل اقامت افکندند
وَ وَفَدَتْ مَعَ زُوّارِکَ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ مِنِّى ما بَقیتُ وَ بَقِىَ اللَّیْلُ وَ النَّهارُ،
و با زائرانت ورود کردند سلام من بر تو تا زنده ام من و برپاست شب و روز
فَلَقَدْ عَظُمَتْ بِکَ الرَّزِیَّهُ، وَ جَلَّ الْمُصابُ فِى الْمُؤْمِنینَ وَ الْمُسْلِمینَ،
که براستى بزرگ شد به تو مصیبت و گران شد سوگوارى در میان مؤمنان و مسلمانان و
وَفى اَهْلِ السَّمواتِ اَجْمَعینَ، وَ فى سُکّـانِ الاَْرَضینَ، فَاِنّا للهِِ وَاِنّا اِلَیْهِ
در میان ساکنین آسمانها همگى و در میان ساکنین زمینها «انا لله و انا الیه
راجِعُونَ، وَ صَلَواتُ اللهِ وَ بَرَکاتُهُ وَ تَحِیّاتُهُ عَلَیْکَ وَ عَلى ابآئِکَ
راجعون» درودهاى خدا و برکاتش و تحیتهایش بر تو و بر پدران
الطّاهِرینَ الطَّیِّبینَ الْمُنْتَجَبینَ، وَ عَلى ذَراریهِمُ الْهُداهِ الْمَهْدِیّینَ، اَلسَّلامُ
پاک و پاکیزه و برگزیده ات و بر فرزندان راهنماى راه یافته شان باد سلام
عَلَیْکَ یا مَوْلاىَ وَ عَلَیْهِمْ، وَ عَلى رُوحِکَ وَ عَلى اَرْواحِهِمْ، وَ عَلى
بر تو اى سرور من و بر ایشان و بر ارواح ایشان و بر
تُرْبَتِکَ وَ عَلى تُرْبَتِهِمْ، اَللّـهُمَّ لَقِّهِمْ رَحْمَهً وَ رِضْواناً وَ رَوْحاً وَ رَیْحاناً،
تربت تو و بر تربت ایشان خدایا ببار بر ایشان رحمت و خشنودى و روح و ریحانى
اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا مَوْلاىَ یا اَبا عَبْدِاللهِ، یَا بْنَ خاتَمِ النَّبِیّینَ، وَ یَا بْنَ سَیِّدِ
سلام بر تو اى سرور من اى ابا عبدالله اى فرزند خاتم پیمبران و اى فرزند آقاى
الْوَصِیّینَ، وَ یَا بْنَ سَیِّدَهِ نِسآءِ الْعالَمینَ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا شَهیدُ یَا بْنَ
اوصیا و فرزند بانوى زنان جهانیان سلام بر تو اى شهید (راه حق) و اى پسر
الشَّهیدِ، یا اَخَ الشَّهیدِ، یا اَبَا الشُّهَدآءِ، اَللّـهُمَّ بَلِّغْهُ عَنّى فى هذِهِ السّاعَهِ
شهید و اى برادر شهید و اى پدر شهیدان خدایا برسان به او از جانب من در این ساعت
وَ فى هذَا الْیَوْمِ، وَ فى هذَا الْوَقْتِ وَ فى کُلِّ وَقْت، تَحِیَّهً کَثیرَهً وَسَلاماً،
و در این روز و در این وقت و در هر وقت تحیتى زیاد و سلامى بسیار
سَلامُ اللهِ عَلَیْکَ وَ رَحْمَهُ اللهِ وَ بَرَکاتُهُ یَا بْنَ سَیِّدِ الْعالَمینَ، وَ عَلـَى
سلام خدا بر تو و رحمت خدا و برکاتش اى فرزند آقاى جهانیان و نیز بر
الْمُسْتَشْهَدینَ مَعَکَ سَلاماً مُتَّصِلاً مَا اتَّصَلَ اللَّیْلُ وَ النَّهارُ، اَلسَّلامُ عَلَى
شهید شدگان با تو سلامى پیوسته به پیوستگى شب و روز سلام بر
الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِىٍّ الشَّهیدِ، اَلسَّلامُ عَلى عَلِىِّ بْنِ الْحُسَیْنِ الشَّهیدِ، اَلسَّلامُ
حسین بن على شهید (راه حق) سلام بر على بن الحسین آن شهید (عالى قدر) سلام
عَلـَى الْعَبّاسِ بْنِ اَمیرِ الْمُؤْمِنینَ الشَّهیدِ، السَّلامُ عَلَى الشُّهَدآءِ مِنْ وُلْدِ
بر عباس فرزند امیرمؤمنان آن شهید (والا مقام) سلام بر فرزندان شهید
اَمِیرِ الْمُؤْمِنینَ، اَلسَّلامُ عَلَى الشُّهَدآءِ مِنْ وُلْدِ الْحَسَنِ، اَلسَّلامُ عَلَى
امیرمؤمنان سلام بر فرزندان شهید حسن سلام بر
الشُّهَدآءِ مِنْ وُلْدِ الْحُسَیْنِ، اَلسَّلامُ عَلَى الشُّهَدآءِ مِنْ وُلْدِ جَعْفَر وَ عَقیل،
شهیدان از فرزندان حسین سلام بر شهیدان از فرزندان جعفر و عقیل
اَلسَّلامُ عَلى کُلِّ مُسْتَشْهَد مَعَهُمْ مِنَ الْمُؤْمِنینَ، اَللّـهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّد
سلام بر هر شهیدى که با ایشان بود از مؤمنان خدایا درود فرست بر محمّد و
وَآلِ مُحَمَّد، وَ بَلِّغْهُمْ عَنّى تَحِیَّهً کَثیرَهً وَ سَلاماً، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا رَسُولَ
آل محمّد و برسان به ایشان از جانب من تحیتى زیاد و سلامى بسیار سلام بر تو اى رسول
اللهِ، اَحْسَنَ اللهُ لَکَ الْعَزآءَ فى وَلَدِکِ الْحُسَیْنِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکِ یا فاطِمَهُ،
خدا نیکو کند خداوند صبر تو را در سوگوارى فرزندت حسین سلام بر تو اى فاطمه
اَحْسَنَ اللهُ لَکِ الْعَزآءَ فى وَلَدِکِ الْحُسَیْنِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا اَمیرَ
نیکو کند خداوند صبر تو را در سوگوارى فرزندت حسین سلام بر تو اى امیر
الْمُؤْمِنینَ، اَحْسَنَ اللهُ لَکَ الْعَزآءَ فِى وَلَدِکَ الْحُسَیْنِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا اَبا
مؤمنان نیکو کند خدا صبر تو را در مصیبت فرزندت حسین سلام بر تو اى ابا
مُحَمَّد الْحَسَنَ، اَحْسَنَ اللهُ لَکَ الْعَزآءَ فى اَخیکَ الْحُسَیْنِ، یا مَوْلاىَ یا اَبا
محمّد حسن (مجتبى) نیکو گرداند خدا صبر تو را در مصیبت برادرت حسین اى مولاى من اى ابا
عَبْدِاللهِ، اَنـَا ضَیْفُ اللهِ وَضَیْفُکَ، وَجارُ اللهِ وَجارُکَ، وَلِکُلِّ ضَیْف وَجار
عبدالله من میهمان خدا و میهمان توام و در پناه خدا و پناه توام و براى هر میهمان و پناهنده اى
قِرىً، وَقِراىَ فى هذَا الْوَقْتِ اَنْ تَسْئَلَ اللهَ سُبْحانَهُ وَتَعالى، اَنْ یَرْزُقَنى
حق پذیرایى است و پذیرایى من در این وقت این است که از خداى سبحان بخواهى که روزیم گرداند
فَکاکَ رَقَبَتى مِنَ النّارِ، اِنَّهُ سَمیـعُ الدُّعـآءِ، قَریبٌ مُجیبٌ.
آزادى از آتش دوزخ را که براستى او شنواى دعا و نزدیک و اجابت کننده است.

۹ـ خواندن زیارت امام حسین(علیه السلام) معروف به «زیارت عاشورا» در این روز ثواب فراوانى دارد.
این زیارت را مى توان از راه دور یا نزدیک خواند و بسیار بافضیلت و یکى از کیمیاهاى سعادت است و در بخش زیارات تحت عنوان «زیارت عاشورا» گذشت

اعمال آخر روز عاشورا

پس برخیز به رسول خدا و على مرتضى و فاطمه زهرا و امام مجتبى و سایر امامان از ذریّه سیّد الشهداء علیهم السّلام سلام کن، و ایشان را بر این مصائب جانکاه با دل سوخته و چشم گریان تعزیت بگو،و این زیارت را بخوان:
السَّلامُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ آدَمَ صَفْوَهِ اللَّهِ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ نُوحٍ نَبِیِّ اللَّهِ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ إِبْرَاهِیمَ خَلِیلِ اللَّهِ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ مُوسَى کَلِیمِ اللَّهِ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ عِیسَى رُوحِ اللَّهِ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ مُحَمَّدٍ حَبِیبِ اللَّهِ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ عَلِیٍّ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ وَلِیِّ اللَّهِ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ الْحَسَنِ الشَّهِیدِ سِبْطِ رَسُولِ اللَّهِ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ الْبَشِیرِ النَّذِیرِ وَ ابْنَ سَیِّدِ الْوَصِیِّینَ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ فَاطِمَهَ سَیِّدَهِ نِسَاءِ الْعَالَمِینَ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا خِیَرَهَ اللَّهِ وَ ابْنَ خِیَرَتِهِ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا ثَارَ اللَّهِ وَ ابْنَ ثَارِهِ السَّلامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْوِتْرُ الْمَوْتُورُ السَّلامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْإِمَامُ الْهَادِی الزَّکِیُّ
سلام بر تو اى وارث آدم،برگزیده خدا،سلام بر تو اى وارث نوح پیامبر خدا،سلام‏ بر تو اى وارث ابراهیم دوست خدا،سلام بر تو اى وارث موسى همسخن خدا،سلام بر تو اى وارث عیسى روح خدا،سلام بر تو اى وارث محمّد محبوب خدا،سلام‏ بر تو اى وارث على امیر مؤمنان ولىّ خدا،سلام بر تو اى وارث حسن شهید نواده رسول خدا،سلام بر تو اى فرزند رسول خدا،سلام بر تو اى فرزند بشارت‏دهنده و بیم‏دهنده‏ و فرزند آقاى جانشینان،سلام بر تو اى فرزند فاطمه بانوى بانوان جهانیان،سلام بر تو اى ابا عبد اللّه،سلام بر تو اى برگزیده خدا و فرزند برگزیده خدا،سلام بر تو اى خون خدا و فرزند خون خدا،سلام بر تو اى تنهایى که انتقام خونت گرفته نشد،سلام بر تو اى امام راهنما و پاک،
وَ عَلَى أَرْوَاحٍ حَلَّتْ بِفِنَائِکَ وَ أَقَامَتْ فِی جِوَارِکَ وَ وَفَدَتْ مَعَ زُوَّارِکَ السَّلامُ عَلَیْکَ مِنِّی مَا بَقِیتُ وَ بَقِیَ اللَّیْلُ وَ النَّهَارُ فَلَقَدْ عَظُمَتْ بِکَ الرَّزِیَّهُ وَ جَلَّ الْمُصَابُ فِی الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُسْلِمِینَ وَ فِی أَهْلِ السَّمَاوَاتِ أَجْمَعِینَ وَ فِی سُکَّانِ الْأَرَضِینَ فَإِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ رَاجِعُونَ وَ صَلَوَاتُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ وَ تَحِیَّاتُهُ عَلَیْکَ وَ عَلَى آبَائِکَ الطَّاهِرِینَ الطَّیِّبِینَ الْمُنْتَجَبِینَ وَ عَلَى ذَرَارِیِّهِمُ الْهُدَاهِ الْمَهْدِیِّینَ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا مَوْلایَ وَ عَلَیْهِمْ وَ عَلَى رُوحِکَ وَ عَلَى أَرْوَاحِهِمْ وَ عَلَى تُرْبَتِکَ وَ عَلَى تُرْبَتِهِمْ اللَّهُمَّ لَقِّهِمْ رَحْمَهً وَ رِضْوَانا وَ رَوْحا وَ رَیْحَانا السَّلامُ عَلَیْکَ یَا مَوْلایَ یَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ یَا ابْنَ خَاتَمِ النَّبِیِّینَ،
و بر ارواحى که به آستانت فرود آمدند،و در جوارت اقامت گزیدند،و همراه زائرانت وارد شدند،از من بر تو سلام‏ تا زنده‏ام،و تا شب‏وروز برپاست،همانا عزاى تو بزرگ شد،و سوگوارى در میان مؤمنان و مسلمانان و در همگى اهل آسمانها و ساکنان زمین عظیم گشت،همه ما از خدا بیم و به‏ سوى او باز مى‏گردیم،درودها و برکات و تحیّات خدا بر تو،و بر پدران پاک‏ و پاکیزه و نجیبت،و بر فرزندان راهنماى رهیافته آنان،سلام بر تو اى مولایم،و بر ایشان‏ و بر روح تو و روح آنان،و بر خاکت و بر خاکشان.خدایا رحمت و خشنودى‏ روح و ریحان بر آنان بیفکن،سلام بر تو،اى مولایم اى ابا عبد اللّه،اى فرزند خاتم انبیاء
وَ یَا ابْنَ سَیِّدِ الْوَصِیِّینَ وَ یَا ابْنَ سَیِّدَهِ نِسَاءِ الْعَالَمِینَ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا شَهِیدُ یَا ابْنَ الشَّهِیدِ یَا أَخَ الشَّهِیدِ یَا أَبَا الشُّهَدَاءِ اللَّهُمَّ بَلِّغْهُ عَنِّی فِی هَذِهِ السَّاعَهِ وَ فِی هَذَا الْیَوْمِ وَ فِی هَذَا الْوَقْتِ وَ فِی کُلِّ وَقْتٍ تَحِیَّهً کَثِیرَهً وَ سَلاما سَلامُ اللَّهِ عَلَیْکَ وَ رَحْمَهُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ یَا ابْنَ سَیِّدِ الْعَالَمِینَ وَ عَلَى الْمُسْتَشْهَدِینَ مَعَکَ سَلاما مُتَّصِلا مَا اتَّصَلَ اللَّیْلُ وَ النَّهَارُ السَّلامُ عَلَى الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ الشَّهِیدِ السَّلامُ عَلَى عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ الشَّهِیدِ السَّلامُ عَلَى الْعَبَّاسِ بْنِ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ الشَّهِیدِ السَّلامُ عَلَى الشُّهَدَاءِ مِنْ وُلْدِ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ السَّلامُ عَلَى الشُّهَدَاءِ مِنْ وُلْدِ الْحَسَنِ السَّلامُ عَلَى الشُّهَدَاءِ مِنْ وُلْدِ الْحُسَیْنِ السَّلامُ عَلَى الشُّهَدَاءِ مِنْ وُلْدِ جَعْفَرٍ وَ عَقِیلٍ السَّلامُ عَلَى کُلِّ مُسْتَشْهَدٍ مَعَهُمْ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ.
و اى فرزند آقاى جانشینان،و اى فرزند بانوى بانوان جهانیان،سلام بر تو اى شهید،اى فرزند شهید، اى برادر شهید،اى پدر شهیدان،خدایا از جانب من به حضرت او برسان،در این ساعت،و در این روز، و در این وقت،و در همه وقت،تحیّت بسیار و سلام،سلام و رحمت و برکات خدا بر تو، اى فرزند آقاى جهانیان و بر شهید شدگان با تو،سلامى پیوسته،به پیوستگى شب و روز،سلام بر حسین فرزند علىّ شهید،سلام بر على فرزند حسین شهید، سلام بر عبّاس فرزند امیر مؤمنان شهید،سلام بر شهیدان از فرزندان امیر مؤمنان،سلام بر شهیدان از فرزندان حسن،سلام بر شهیدان از فرزندان‏ حسین،سلام بر شهیدان از فرزندان جعفر و عقیل،سلام بر همه شهیدان‏ همراه آنان از مؤمنان.
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ بَلِّغْهُمْ عَنِّی تَحِیَّهً کَثِیرَهً وَ سَلاما السَّلامُ عَلَیْکَ یَا رَسُولَ اللَّهِ أَحْسَنَ اللَّهُ لَکَ الْعَزَاءَ فِی وَلَدِکَ الْحُسَیْنِ السَّلامُ عَلَیْکِ یَا فَاطِمَهُ أَحْسَنَ اللَّهُ لَکِ الْعَزَاءَ فِی وَلَدِکِ الْحُسَیْنِ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ أَحْسَنَ اللَّهُ لَکَ الْعَزَاءَ فِی وَلَدِکَ الْحُسَیْنِ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا أَبَا مُحَمَّدٍ الْحَسَنَ أَحْسَنَ اللَّهُ لَکَ الْعَزَاءَ فِی أَخِیکَ الْحُسَیْنِ یَا مَوْلایَ یَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ أَنَا ضَیْفُ اللَّهِ وَ ضَیْفُکَ وَ جَارُ اللَّهِ وَ جَارُکَ وَ لِکُلِّ ضَیْفٍ وَ جَارٍ قِرًى وَ قِرَایَ فِی هَذَا الْوَقْتِ أَنْ تَسْأَلَ اللَّهَ سُبْحَانَهُ وَ تَعَالَى أَنْ یَرْزُقَنِی فَکَاکَ رَقَبَتِی مِنَ النَّارِ إِنَّهُ سَمِیعُ الدُّعَاءِ قَرِیبٌ مُجِیبٌ .
خدایا بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست،و از جانب من تحیّت بسیار و سلام فراوان به ایشان برسان‏ سلام بر تو اى رسول خدا،خدا شکیبایى‏ات را در مصیبت فرزندت حسین نیکو گرداند،سلام بر تو اى فاطمه،خدا شکیبایى‏ات‏ را در مصیبت فرزندت حسین نیکو گرداند،سلام بر تو اى امیر مؤمنان،خدا شکیبایى‏ات را در مصیبت فرزندت حسین نیکو گرداند، سلام بر تو اى ابا محمّد اى حسن مجتبى،خدا شکیبایى‏ات را در مصیبت برادرت حسین نیکو گرداند،اى مولاى من اى ابا عبد اللّه‏ من مهمان خدا و مهمان تو،و پناهنده به خدا،و پناهنده به توام،براى هر مهمان و پناهنده‏اى پذیرایى‏ست،پذیرایى من در این وقت این است،که از خداى منزّه برتز بخواهى،که آزادى از آتش دوزخ را نصیبم کند،همانا او شنواى دعا و نزدیک و اجابت‏کننده است.
روز بیست‏وپنجم:به گفته جمعى از علما در سال نودوچهار،یا روز دوازدهم سال نودوپنج که آن سال را سنه الفقها [سال فقهان]مى‏گفتند،حضرت زین العابدین علیه السّلام از دنیا رحلت کرد.

در مجهول بودن دعایی که مشتمل است بر فضیلت روز عاشورا

چهارم:دعا و طلب حوائح را در این روز را به عنوان روزى مبارک مستحبّ دانسته‏اند،و براى این کار در این روز،با جعل و وضع،و افترا،مناقب و فضائلى ساخته ‏اند،و دعاهایى چند تلفیق کرده،تعلیم عاصیان نمودند،تا امر ملتبس،و کار مشتبه‏ شود،چنان‏که در خطبه‏اى که در این روز در شهرهاى خود مى‏خوانند،براى هر پیامبر وسیله و شرفى در این روز یاد مى‏کنند مانند خاموش‏ شدن آتش نمرود،استقرا سفینه نوح،غرق شدن لشگریان فرعون،و نجات یافتن عیسى از دار یهودیان،چنان‏که جبله مکیّه نقل کرده است که از میثم تمّار شنیدم که فرمود:و اللّه امّت پسر پیامبر خود را در محرّم در روز دهم به قتل مى‏رسانند،و هرآینه دشمنان حق این روز را روز برکت قرار مى‏دهند،و همانا این کار شدنى است،و در علم خداى تعالى گذشته،و من آن را مى‏دانم به عهدى که از مولایم امیر المومنین علیه السّلام به من رسیده.جبّله مى‏گوید:گفتم: چگونه مردم روز شهادت حسین علیه السّلام را روز برکت قرار مى‏دهند؟میثم گریست و فرمود:حدیثى جعل مى‏کنند که روز عاشورا روزى‏ است که خداى تعالى توبه آدم را در آن قبول کرد،با اینکه خدا توبه آدم را در ذو الحجه پذیرفت،و گمان مى‏کنند که عاشورا روزى است که خدا یونس را از شکم ماهى بیرون آورد،درحالى‏که خدا در ذو القعده یونس را از شکم ماهى بیرون آورد، و گمان مى‏کنند این روز،روزى است که کشتى نوح بر کوه جودى قرار گرفت،با اینکه این واقعه در روز هیجدهم ذو الحجّه‏ رخ داده،و گمان مى‏کنند روزى است که خدا دریا را براى موسى شکافت،درحالى‏که این حادثه در ربیع الاول بوده است‏ در هر صروت با این همه تصریح و تأکید که در خبر میثم آمده است و در حقیقت از نشانه‏هاى نبوّت و امامت،و دلیل بر حقّانیت طریقه شیعه است،که اینگونه اخبار یقینى را در اختیار گذاشته،و مضمون آن مطابق با واقع‏ محسوس است. از عجایب است که دعایى بر طبق این اکاذیب،تلفیق شده،و در کتابهاى بعضى از بیخبران که غافل بوده‏اند ذکرش به میان آمده و به دست عوام داده شده،و البته خواندن آن دعا بدعت و حرام است و آن دعا این است:
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ سُبْحَانَ اللَّهِ مِلْ‏ءَ الْمِیزَانِ وَ مُنْتَهَى الْعِلْمِ وَ مَبْلَغَ الرِّضَا وَ زِنَهَ الْعَرْشِ.
به نام خدا که رحمتش بسیار و مهربانى‏اش همیشگى است،منزّه است خدا به پرى ترازو،و نهایت دانش،و سر حدّ خشنودى و وزن‏ عرش.
پس از دو سه سطر چنین دارد:ده مرتبه صلوات فرستد و بگوید:
یَا قَابِلَ تَوْبَهِ آدَمَ یَوْمَ عَاشُورَاءَ یَا رَافِعَ إِدْرِیسَ إِلَى السَّمَاءِ یَوْمَ عَاشُورَاءَ یَا مُسَکِّنَ سَفِینَهِ نُوحٍ عَلَى الْجُودِیِّ یَوْمَ عَاشُورَاءَ یَا غِیَاثَ إِبْرَاهِیمَ مِنَ النَّارِ یَوْمَ عَاشُورَاءَ …
اى پذیرنده توبه آدم در روز عاشورا،اى بالا برنده ادریس به آسمان در روز عاشورا،اى آرام‏دهنده کشتى نوح بر جودى در روز عاشورا،اى فریادرس ابراهیم از آتش در روز عاشورا…
شک نیست که این دعا را یکى از ناصبیهاى مدینه،یا خوارج مسقط یا امثال اینها جعل کرده و با این جعل کردن ظلم بنى امیه را به کمال‏ رسانده،پایان تلخیص کلام صاحب کتاب شفاء الصدور در هر صورت در پایان روز عاشورا سزاوار است یاد کردن حال اهل حضرت‏ سید الشهدا علیه السّلام و دختران و اطفال آن حضرت که در این وقت،در سرزمین کربلا اسیر دشمنان گشته،و به حزن و گریه مشغول بودند و مصائبى‏ بر ایشان گذشت،که در خاطر هیچ آفریده‏اى خطور نکند،و قلم را تاب نوشتن آن نباشد.و چه نیکو سروده هرکه سروده:

فاجِعَهٌ اِنْ اَرَدْتُ اَکْتُبُها        مُجْمَلَهً ذِکْرَهً لِمُدِّکِرٍ

فاجعه‏اى است اگر بخواهم آن را بنویسم       به صورت اجمال براى یادآورى یادآوران

جَرَتْ دُمُوعى فَحالَ حائِلُها        ما بَیْنَ لَحْظِ الْجُفُونِ وَالزُّبُرِ

اشکم روان شود،پس پرده گردد       میان نگاه چشمها و صفحات کتاب

وَقالَ قَلْبى بُقْیا عَلَىَّ فَلا        وَاللّهِ ما قَدْ طُبِعْتُ مِنْ حَجَرٍ

دلم گوید بر من رحمى که       سوگند به خدا من از سنگ سرشته نشدم

بَکَتْلَهَاالاْرْضُوَالسَّماَّءُوَما         بَیْنَهُما فى مَدامِعٍ حُمُرٍ

بر آن مصیبت زمین و آسمان گریست       و هرچه ما بین آن دو مى‏باشد گریه‏اى خونبار

من از تحریر این غم ناتوانم       که تصویرش زده آتش بجانم

ترا طاقت نباشد از شنیدن       شنیدن کى بود مانند دیدن

وجوه تبرک بنی امیه به روز عاشورا

مؤلف گوید:از کلام این بزرگوار معلوم مى‏شود،که احادیثى که در فضیلت روز عاشوراست همه جعلى است،و به دروغ‏ به حضرت رسول صلى اللّه علیه و آله نسبت داده ‏اند.

صاحب کتاب«شفاء الصدور در شرح این قسمت از زیارت عاشورا(اللّهم انّ‏ هذا یوم تبرکت به بنو امیّه سخن را در این مقام بسط داده،خلاصه‏اش آنکه،تبّرک بنى‏امیّه به این روز نامیمون بر چند وجه‏ است:اوّل:ذخیره کردن غذا و آذوقه را در این روز مستحبّ شمردند،و آن آذوقه را تا سال دیگر مایه سعادت و وسعت‏ رزق،و رفاه زندگى دانستند،چنان‏که در اخبار اهل بیت علیهم السّلام،از باب تعریض به ایشان،از این مطلب نهى مکرّر وارد شده‏ دوم:اقامه مراسم عید است،از توسعه رزق بر عیال،و نو کردن لباس،و کوتاه کردن شارب،و گرفتن ناخن،و مصافحه،و رسوم دیگر عید،که راه و روش بنى امیّه و پیروان ایشان بر آن‏جارى است. سوم:التزام به روزه این روز،که اخبار بسیارى در فضیلت آن جعل کرده‏اند.

بیان آنکه روز عاشورا روز شوم است

و در این روز سزاوار است شیعیان مشغول کارى از کارهاى دنیا نگردند،و براى خانی خود چیزى ذخیره نکنند،و مشغول گریه و نوحه و مصیبت‏ باشند،و عزادارى حضرت امام حسین علیه السّلام را بر پا کنند و اشتغال به ماتم داشته باشند به صورتى که در ماتم عزیزترین اولاد و اقوام خود اشتغال مى‏ورزند،و آن حضرت را به زیارت عاشورا که پس از این در باب زیارات‏ بیاید،زیارت کنند. و در نفرین و لعن بر قاتلان آن حضرت سعى نمایند. و یکدیگر را در مصیبت آن وجود مقدّس به این جملات تعزیت گویند:
أَعْظَمَ اللَّهُ أُجُورَنَا بِمُصَابِنَا بِالْحُسَیْنِ عَلَیْهِ السَّلامُ وَ جَعَلَنَا وَ إِیَّاکُمْ مِنَ الطَّالِبِینَ بِثَارِهِ مَعَ وَلِیِّهِ الْإِمَامِ الْمَهْدِیِّ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ عَلَیْهِمُ [عَلَیْهِ‏] السَّلامُ.
خدا مزدهاى ما را به خاطر سوگوارى‏مان براى حسین(درود بر او باد)بزرگ گرداند،و قرار دهد ما و شما را از خونخواهانش به همراه‏ ولى‏اش امام مهدى از خاندان محمّد(درود بر ایشان باد).
و سزاوار است در این روز مقتل[کتابهایى‏ که پیرامون واقعه کبربلا نگاشته شده است]بخوانند،و یکدیگر را بگریانند.روایت شده که چون حضرت موسى به ملاقات حضر و فرا گرفتن بعضى از حقایق از آن جناب مأمور شد.اول چیزى که در هنگام ملاقات بین ایشان مذاکره شد،این بود که‏ خضر براى حضرت موسى مصائب و بلاهایى را که بر آل محمّد علیهم السّلام وارد مى‏شود ذکر نمود و هر دو گریستند،و گریستن ایشان شدّت گرفت.از ابن عباس روایت شده است:در ذى قار خدمت امیر المؤمنین علیه السّلام رسیدم،صحیفه‏اى به خط خود و املاء پیامبر صلى اللّه علیه و آله بیرون آورد،و از آن صحیفه براى من خواند،در آن صحیفه مقتل امام حسین علیه السّلام بود،و اینکه چگونه شهید مى‏شود،و چه کسى او را به شهادت مى‏رساند،و چه کسى او را یارى مى‏کند،و چه کسى با او شهید مى‏شود،پس آن حضرت گریه کرد و گریه‏اى سخت‏ و مرا به گریه انداخت.فقیر گوید:اگر مقام را گنجایش بود،مختصر مقتلى در اینجا ذکر مى‏کردم،امّا محل را گنجایش آن نیست‏ هرکه بخواهد به کتابهاى ما در زمینه مقتل رجوع کند.در هر صورت اگر کسى در این روز نزد قبر مطّهر آن حضرت باشد،و مردم را آب دهد،مانند کسى است که لشگر آن جناب را آب داده باشد،و با آن حضرت در کربلا حاضر بوده،و خواندن هزار مرتبه‏ سوره توحید در این روز فضیلت بسیار دارد،و روایت شده:خداى رحمان به سوى او نظر رحمت کند،و سیّد براى این‏ روز دعاى ینقل کرده شبیه به دعاى عشرات،بلکه موافق بعضى روایات،ظاهرا خود آن دعا باشد. شیخ طوسى از عبد اللّه بن سنان از امام صادق علیه السّلام چهار رکعت نماز و دعایى نقل کرده است که باید د راین روز در وقت‏ چاشت بجا آورد،ما به خاطر اختصار ذکر نکردین،هرکه طالب است به زاد المعارد رجوع کند و نیز شایسته است که شیعیان در این روز بى‏آنکه قصد روزه کنند،از خوردن و آشامیدن امساک نمایند.و در آخر روز،پس از عصر افتار کنند به غذایى که‏ اهل مصیبت مى‏خورند،ماند ماست یا شیر و امثال آنها،نه مثل غذاهاى لذیذ،و جاه‏هاى پاکیزه بپوشند،و به هیئت‏ صاحبان مصیبحت دگمه‏ها را بگشایند،و آستینها را بالا بزنند،و علاّمه مجلس در زاد المعاد فرموده:بهتر آن است که روز نهم و دهم را روزه نگیرد،زیرا بنى‏امیّه این دو روز را براى برکت و شماتت بر قتل آن حضرت روزه مى‏داشتند،و به‏ دروغ،احادیث بسیار در فضیلت این دو روز،و روزه آنها را به حضرت رسول صلى اللّه علیه و آله نسبت داده‏اند،و از طریق اهل بیت علیهم السّلام‏ احادیث بسیارى در مذمّت روزه این دو روز به ویژه روز عاشورا وارد شده.و نیز بنى امیّه علیهم اللعنه براى برکت، آذوقه سال را در روز عاشورا ذخیره مى‏نمودند!به این خاطر از حضرت رضا علیه السّلام روایت شده: هرکه کوشیدن در حوائج خود را در روز عاشورا ترک کند،و به دنبال کارى نرود،حق تعالى حوائج دنیا و آخرت او را برآورد و هرکه روز عاشورا،روز مصیبت و اندوه و گریه او باشد،حق تعالى روز قیامت را روز شادى و سرور و خوشحالى او گرداند،و دیده‏اش در بهشت به ما روشن شود،هرکه روز عاشورا را روز برکت نامد،و در آن روز براى منزل خود چیزى ذخیره نماید خدا آن ذخیره را براى او مبارک نکند،و روز قیامت با یزید و عبید اللّه بن زیاد،و عمر بن سعید علیهم اللعنه محشور گردد.بنابر این انسان باید در روز عاشورا مشغول کارى از کارهاى دنیا نگردد،بلکه در گریه و نوحه و مصیبت باشد،و اهل خانه خود را دستور دهد که عزاى آن حضرت را بپا دارند،و مشغول ماتم و سوگوارى باشند،چنان‏که در سوگ عزیزترین اولاد و اقوام‏ خود مشغول مى‏شوند،و در آن روز بى‏آنکه قصد روزه کنند،از خوردن و آشامیدن امساک ورزند،و در آخر روز پس از عصر افطار کنند گرچه به جرعه آبى باشد،و روزه کامل نگیرند،مگر آنکه در خصوص آن روز روزه واجب داشته باشد،که به‏ نذر یا مثل آن بر او واجب شده باشد،و در آن روز در خانه خود آذوقه ذخیره نکند،و لب به خنده نگاشید،و به لهو و لعب‏ نپردازد،و هزار مرتبه قاتلان آن حضرت را لعنت کند و بگوید:
اللَّهُمَّ الْعَنْ قَتَلَهَ الْحُسَیْنِ عَلَیْهِ السَّلامُ
خداوند بر قاتلان حسین(درود بر او باد)لعنت فرست‏