حرمت غنا

در حرمت غنا میان علمای شیعه خلافی نیست و شیخ طوسی علامه و ابن ادریس رحمهم الله همه بر حرمتش نقل اجماع کرده‌اند. همیشه حرمت غنا، از مذهب شیعه معلوم بوده است، لیکن میان سنیان خلاف است؛ برخی از ایشان بکله اکثرشان حرام می‌دانند و برخی صوفیه و علمای ایشان حلال دانسته‌اند.

احادیث در باب حرمت غنا بسیار است. ظاهر بعضی احادیث آن است که از گناهان کبیره می‌باشد؛ چنان که کلینی به سند صحیح و سند حسن، از حضرت صادق علیه السلام در تفسیر آن آیه‌ای که حق تعالی مدح می‌فرماید جمعی را که نزد قول زور حاضر نمی‌شوند روایت کرده است که یعنی گفتار باطل و مراد غناست.

به سند حسن از امام محمد باقر علیه السلام نقل شده است که:« غنا از جمله گناهانی است که خدا بر آنها وعید آتش فرموده است. سپس این آیه را خواندند:«وَ مِنَ النّاسِ مَنْ یَشْتَری لَهْوَ الحَدیثِ لِیُضِلَّ عَنْ سَبِیلِ اللهِ بِغَیْرِ عِلْمٍ وَ یَتَّخِذَها هُزُوا أُولئِکَ لَهُم عَذابٌ مُهینٌ» یعنی از مردمان کسی است که سخن لهو و باطل و غافل کننده از خدا را می‌خرد تا مردم را از راه خدا گمراه سازد به نادانی و استهزا می‌کند به راه خدا و دین حق. برای آن گروه عذابی خوارکننده مهیا شده است»

در احادیث دیگر وارد شده است گناه کبیره آن است که خدا وعید آتش بر آن کرده باشد؛ پس معلوم می‌شود غنا از گناهان کبیره است.

به سند معتبر از حضرت صادق علیه السلام نقل شده است که فرمود:« غنا داخل است در آنچه فرموده است:« وَ مِنَ النّاسِ مَنْ یَشْتَری لَهْوَ الحَدیثِ لِیُضِلَّ عَنْ سَبِیلِ اللهِ» و به سند صحیح از حضرت صادق علیه السلام نقل شده است:« خانه‌ای که در آن غنا می‌کنند از نزول بلاهای دردناک ایمن نیست و دعا در آن جا مستجاب نمی‌شود و ملک داخل آن خانه نمی‌گردد.»

به سند صحیح روایت شده که:« زیان بن الصلت به امام رضا علیه السلام گفت: هشام بن ابراهیم از شما نقل می‌کند که شما در شنیدن غنا رخصت فرموده‌اید. حضرت فرمود: آن زندیق دروغ می‌گوید. او از من پرسید و من به او گفتم که شخصی از امام محمد باقر علیه السلام در مورد غنا سوال نمود و ایشان فرمود: اگر حق و باطل متمایز شود غنا در کدام طرف خواهد بود. آن شخص گفت در طرف باطل. فرمود:« درست حکم کردی.»

به سند معتبر از امام صادق علیه السلام نقل شده است که فرمود:« مجلس غنا مجلسی است که خدا نظر رحمت به سوی اهل آن مجلس نمی‌کند و غنا داخل است»

علی بن ابراهیم در حدیث طولانی روایت کرده است که حضرت رسول صل الله علیه و آله برای سلمان چیزهای بدی را که در آخرالزمان به هم خواهد رسید و از علامات قیامت است. بیان نمود و از آن جمله فرمود:« تغنّی به قرآن خواهند کرد و به عنوان غنا خواهند خواند.»

 منابع:

1. فروع کافی ۶/۴۳۱ ح ۴،۵،۶،۱۵،۱۶،۲۵
2. سوره لقمان ۶
3. اصول کافی ۲/۲۷۶ ح۱

دعای عشرات

این دعا از دعاهاى بسیار معتبر است و ما بین نسخه‏ هاى آن تفاوت دیده مى‏شود.ما آن را از کتاب مصباح المتهجّد شیخ‏ طوسى نقل مى‏کنیم.خواندن آن در هر صبح و شام مستحب است و بهترین وقت براى خواندن آن بعد از عصر جمعه است.
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
نام خدا که رحمتش بسیار و مهربانى‏اش همیشگى است
سُبْحَانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ وَ اللَّهُ أَکْبَرُ وَ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّهَ إِلا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ سُبْحَانَ اللَّهِ آنَاءَ اللَّیْلِ وَ أَطْرَافَ النَّهَارِ سُبْحَانَ اللَّهِ بِالْغُدُوِّ وَ الْآصَالِ سُبْحَانَ اللَّهِ بِالْعَشِیِّ وَ الْإِبْکَارِ سُبْحَانَ اللَّهِ حِینَ تُمْسُونَ وَ حِینَ تُصْبِحُونَ وَ لَهُ الْحَمْدُ فِی السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ وَ عَشِیّا وَ حِینَ تُظْهِرُونَ یُخْرِجُ الْحَیَّ مِنَ الْمَیِّتِ وَ یُخْرِجُ الْمَیِّتَ مِنَ الْحَیِّ وَ یُحْیِی الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَ کَذَلِکَ تُخْرَجُونَ سُبْحَانَ رَبِّکَ رَبِّ الْعِزَّهِ عَمَّا یَصِفُونَ ،
منزّه است خدا و ستایش خاص خداست،و معبودى جز خدا نیست،و او از هر وصفى برتر،و جنبش و نیرویى نیست جز به مدد خداى والاى‏ بزرگ،پاک و منزّه است خدا شب هنگام و به گاه روز،پاک و منزّه است خدا صبحگاهان و به گاه عصر،پاک و منزّه است‏ خدا در شامگاه و بامداد،پاک و منزّه است خدا آنگاه که به شب درآیید و گاهى که به صبح برآیید،ستایش براى اوست در آسمانها و زمین،و شب هنگام و گاهى که ظهر مى‏کنید،هم او که زنده را از مرده بیرون مى‏آورد،و مرده را از زنده خارج مى‏سازد، و به زمین پس از مرگش زندگى مى‏بخشد،و به همین‏گونه شما هم از قبرها بیرون آورده مى‏شوید،منزّه است پروردگارت پروردگار عزّت،از آنچه او را بدان وصف مى‏کنند
وَ سَلامٌ عَلَى الْمُرْسَلِینَ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ سُبْحَانَ ذِی الْمُلْکِ وَ الْمَلَکُوتِ سُبْحَانَ ذِی الْعِزَّهِ وَ الْجَبَرُوتِ سُبْحَانَ ذِی الْکِبْرِیَاءِ وَ الْعَظَمَهِ الْمَلِکِ الْحَقِّ الْمُهَیْمِنِ [الْمُبِینِ‏] الْقُدُّوسِ سُبْحَانَ اللَّهِ الْمَلِکِ الْحَیِّ الَّذِی لا یَمُوتُ سُبْحَانَ اللَّهِ الْمَلِکِ الْحَیِّ الْقُدُّوسِ سُبْحَانَ الْقَائِمِ الدَّائِمِ سُبْحَانَ الدَّائِمِ الْقَائِمِ سُبْحَانَ رَبِّیَ الْعَظِیمِ سُبْحَانَ رَبِّیَ الْأَعْلَى سُبْحَانَ الْحَیِّ الْقَیُّومِ سُبْحَانَ الْعَلِیِّ الْأَعْلَى سُبْحَانَهُ وَ تَعَالَى سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ ،
کنند و سلام بر رسولان و سپاس خداى را پروردگار جهانیان،منزّه است صاحب فرمانروایى و ملکوت‏ منزّه است صاحب عزّت و اقتدار،منزّه است دارنده بزرگ‏منشى و عظمت،همان فرمانرواى بر حق سیطره‏دار، داراى نهایت پاکى،منزّه است خداى فرمانرواى زنده‏اى که هرگز نمى‏میرد،منزّه است خداى فرمانرواى زنده،داراى نهایت‏ پاکى،منزّه است پاینده پایدار،منزّه است پایدار پاینده،منزّه است پروردگار بزرگم،منزّه است پروردگار برترم، منزّه است آن زنده به خود پاینده،منزّه است آن بلند مرتبه برتر،منزّه است او و بلندمرتبه است از هر زشتى و عیب،پاک و پاکیزه است،

(بیشتر…)

اعمال عصر جمعه

بیست ‏وهفتم:روایت شده:بهترین زمان براى‏ فرستادن صلوات در روز جمعه،پس از عصر است.بنابراین در آن‏وقت صد مرتبه بگو:
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ فَرَجَهُمْ
خدایا!بر محمّد و خاندانش رحمت فرست و ظهورشان را زود گردان
شیخ طوسى فرموده است: روایت شده:مستحّب است صد مرتبه بگویى:
صَلَوَاتُ اللَّهِ وَ مَلائِکَتِهِ وَ أَنْبِیَائِهِ وَ رُسُلِهِ وَ جَمِیعِ خَلْقِهِ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ السَّلامُ عَلَیْهِ وَ عَلَیْهِمْ وَ عَلَى أَرْوَاحِهِمْ وَ أَجْسَادِهِمْ وَ رَحْمَهُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ.
درود خدا و فرشتگان و پیامبران و همه‏ آفریده‏هایش بر محمّد و خاندان محمّد و سلام بر او و بر ایشان و بر روانها و تنهاشان، و رحمت خدا و برکاتش بر آنان باد.

شیخ بزرگوار ابن ادریس در کتاب«سرائر»از جامع«بزنطى»نقل کرده:که ابو بصیر گفت:از امام صادق علیه السّلام شنیدم مى ‏فرمود:صلوات بر محمّد و آل محمّد در بین ظهر و عصر،برابر با هفتاد رکعت نماز است،و کسى‏ که پس از عصر روز جمعه بگوید:
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ الْأَوْصِیَاءِ الْمَرْضِیِّینَ بِأَفْضَلِ صَلَوَاتِکَ وَ بَارِکْ عَلَیْهِمْ بِأَفْضَلِ بَرَکَاتِکَ وَ السَّلامُ عَلَیْهِمْ وَ عَلَى أَرْوَاحِهِمْ وَ أَجْسَادِهِمْ وَ رَحْمَهُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ
خدایا!درود فرست بر محمّد و خاندان محمّد،آن‏جانشینان‏ پسندیده او،برترین درودهایت را،و از بهترین برکاتت به آنان ارزانى کن،و سلام بر ایشان و بر جانها و بدنهاشان و رحمت و برکات خدا بر آنان باد.

براى او همانند پاداش عمل پریان و آدمیان در آن روز خواهد بود.

مؤلف گوید:این صلوات ارزنده در نوشته‏ هاى‏ بزرگان حدیث با سندهاى بسیار معتبر،با فضیلتهاى فراوان روایت شده.و چنانچه ده بار و هفت بار خوانده شود بهتر است‏ زیرا از امام صادق علیه السّلام روایت شده:هرکه پس از نماز عصر روز جمعه،پیش از آنکه از جاى خویش برخیزد،این صلوات‏ را ده بار بخواند،فرشتگان از این جمعه تا جمعه آینده در همین ساعت بر او صلوات مى‏ فرستند،و نیز از آن حضرت روایت شده:هنگامى‏ که نماز عصر روز جمعه را خواندى هفت بار این صلوات را بخوان.و شیخ کلینى در کتاب«کافى»روایت کرده:وقتى‏ که در روز جمعه نماز خود را خواندى بگو:
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ الْأَوْصِیَاءِ الْمَرْضِیِّینَ بِأَفْضَلِ صَلَوَاتِکَ وَ بَارِکْ عَلَیْهِمْ بِأَفْضَلِ بَرَکَاتِکَ وَ السَّلامُ عَلَیْهِ وَ عَلَیْهِمْ وَ رَحْمَهُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ .
خدایا!درود فرست بر محمّد و خاندان محمّد که جانشینان پسندیده اویند بهترین درودهایت را،و بهترین‏ برکاتت را بر آنان ارزانى کن،و سلام و رحمت و برکات خدا بر او و بر ایشان باد.

به یقین هر که این صلوات را،پس از نماز عصر بخواند حق تعالى براى او صد هزار کار نیک ثبت کند،و از او صد هزار گناه را محو نماید،و صد هزار حاجتش را روا کند،و صد هزار بار مقامش را در بهشت بلند گرداند.و نیز شیخ کلینى فرموده‏ روایت شده:هر که این صلوات را هفت بار بخواند براى او به تعداد بندگان کار نیک ثبت کنند و عملش در آن روز مورد قبول واقع شود،و در روز قیامت حاضر مى ‏شود درحالى‏ که بین دو چشم او نور پروفروغى مى‏ درخشد.و در اعمال روز عرفه صلواتى خواهد آمد که هرکس آن را بخواند حضرت محمّد و آل محمّد(صلوات اللّه و سلامه علیهم)را خشنود سازد.

بیست‏ وهشتم:بعد از عصر هفتاد بار بگوید:استغفر اللّه ربّى و اتوب الیه[از خدا،پروردگارم آمرزش مى‏ جویم و به سوى او مى‏ پویم] تا حق تعالى گناهان او را بیامرزد.

بیست ‏ونهم:صد بار سوره«انّا انزلناه»را بخواند.از موسى بن جعفر علیه السّلام روایت شده: براى خدا در روز جمعه هزار نسیم رحمت است که هرچه بنده ‏اش بخواهد از آن نسیم مهرآمیز به او ببخشد،پس هر که بعد از عصر روز جمعه صد بار سوره«انّا انزلناه»را بخواند،حق تعالى آن هزار رحمت را چند برابر گرداند و به او عطا فرماید.

سى ‏ام: دعاى عشرات را که در صفحات بعد خواهد آمد بخواند.

سى ‏ویکم:شیخ طوسى رحمه اللّه فرموده:هنگام اجابت دعا ساعت‏ آخر روز جمعه تا غروب آفتاب است،سزاوار است مؤمن در آن ساعت بسیار دعا کند.و روایت شده:ساعت‏ اجابت دعا،هنگامى است که نیمى از خورشید غروب کرده باشد،و نیمه دیگر آن در مغرب دیده شود.حضرت‏ فاطمه علیها السّلام در آن هنگام دعا مى‏ کرد،بنابراین دعا در آن ساعت مستحب است.و دعایى را که از پیامبر صلى اللّه علیه و آله روایت شده‏ مستحب است در ساعت اجابت دعا بخواند.و آن دعا این است:
سُبْحَانَکَ لا إِلَهَ إِلا أَنْتَ یَا حَنَّانُ یَا مَنَّانُ یَا بَدِیعَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ یَا ذَا الْجَلالِ وَ الْإِکْرَامِ
پاک و منزّهى،پرستیده ‏اى جز تو نیست،اى پرمهر اى بخشایشگر،اى پدیدآوردنده آسمانها و زمین،اى داراى بزرگى‏ و کرم.
و در ساعت آخر روز جمعه دعاى«سمات»را که پس از این خواهد آمد بخواند.

«شیخ الطائفه محمد بن حسن طوسی»

شیخ الطائفه محمد بن حسن طوسی معروف به «شیخ طوسی» سرآمد دانشمندان و فقها و علمای شیعه می‌باشد. او در سال ۴۰۸ هجری از خراسان به بغداد آمده، و در آنجا در محضر «شیخ مفید» و «سید مرتضی» که دو تن از بزرگان علمای شیعه بودند، علوم خویش را کامل نمود، و پس از وفات آنها شخصا به ریاست شیعه و تعلیم و تربیت فضلاء و دانشمندان و تدریس و تألیف و تصنیف علوم متدوال عصر از فقه و اصول و حدیث و تفسیر و کلام و رجال و درایه و غیره پرداخت، و آثار گرانقدر او در همه علوم از هزار سال پیش تاکنون مورد استفاده علماء و دانشمندان جامعه شیعه بوده است.

در عظمت مقام شیخ طوسی همین بس که دو کتاب از کتاب‌های چهارگانه معتبر و موثق شیعه؛ یعنی «تهذیب» و «استبصار» از او می‌باشد. «تبیان در تفسیر» و «خلاف و نهایه» و «جمل العقود» و «مبسوط در فقه» «امالی در حدیث» «عده الاصول در اصول فقه» «تلخیص الشافی» و «غیبت در کلام» و «فهرست» و «رجال» از جمله تألیفات شیخ طوسی می‌باشد.

شیخ طوسی در سال ۴۶۰ در نجف اشرف که خود بنیانگزار حوزه علمی آنجا می‌باشد، بدرود حیات گفت و در همان مکان نیز دفن گردید.