ماه رمضان و آموزش دعا

«السّلام علیک من شهْرٍ قُربتْ فیه الآمال و نشرتْ فیه الأعمال»

سلام ما بر تو ای ماهی که آرزوها در این ماه نزدیک شد و ما فهمیدیم که چه بخواهیم.

لذا آرزوهای طولانی نمی‌طلبیم ماهی که در آن برآمدن آرزوهای مشروع نزدیک شد.

در دعای سحر ماه مبارک رمضان نیز از امام سجاد علیه السلام رسیده است که: خدایا آنها که تو را نمی‌شناسند و عبادت نمی‌کنند، روزی می‌دهی، مارو و عقرب‌ها روزی خور خدا هستند، پس حیف است که انسان تمام حاجتها را در محور ماده و مادیات خلاصه کند. خداوند همه کفار و منافقین را در عالم تأمین می‌کند پس آیا صحیح است انسان تلاش و کوشش خود را بر این صرف کند که از خدا طبیعت و دنیا بطلبد؟ از این روست که امام می‌فرماید: سلام بر ماهی که فهمیدیم در آن از خدا چه بخواهیم. آرزوهای طولانی نداشته باشیم، بلکه چیزی بخواهیم که برای ما بماند.

هنگامی که مسلمانان عازم مهاجرت به مدینه بودند کفار مکه به آنان اجازه ندادند اموالشان را هم منتقل کنند یا بفروشند. می‌گفتند اگر می‌خواهید به مکه بروید باید دست خالی سفر کنید. آنگاه این آیه نازل شد:« و کَأیّن مِن دابّهٍ لا تحْمل رزقها اللهُ یَرْزقها و إیّاکم» چه بسا جاندارانی که نمی‌توانند متحمل روزی خود شوند. خداست که آنها و شما را روزی می‌دهد.

مسلمین از مکه به مدینه هجرت کردند و گفتند: ما روزی خود را با خود حمل نمی‌کنیم بالاخره خدای مکه خدای مدینه هم هست. آن کسی که ما را در مکه اداره می‌کرد در مدینه هم اداره می‌کند. دست خالی به سوی مدینه حرکت کرده و مهاجر نامیده شدند، خدا هم آنان را تأمین کرد. این چنین نیست که اگر انسان روح بلند نداشته باشد به او خوش بگذرد و یا اگر روح بلند و عظیم داشت در جهان تلخ کام باشد.

فرمود: ما در این ماه فهمیدیم که از خدا چه بخواهیم، جلو آرزوهایمان را گرفتیم و به عبادت پرداختیم.

۱. سوره عنکبوت/آیه ۶۰

۲. حکمت عبادات/ ۱۷۱،۱۷۲

حاملان قرآن

حاملان قرآن را بر چند معنی اطلاق می‌کنند:

اول: لفظ قرآن را درست یاد بگیرد، و این از اولین مراتب حاملان قرآن است. در این مرتبه تفاضل به زیادتی علم قرائت و دانستن آداب و مُحَسّنات قرائت می‌باشد و به زیادتی حفظ کردن و در خاطر داشتن سوره و آیات قرآن.

دوم: دانستن معانی قرآن است. در زمان‌های گذشته چنین مقرر بوده است که قاریان قرآن معانی آن را نیز تعلیم می‌نموده‌اند. این مرتبه از دانستن لفظ بالاتر است تفاضل در این مرتبه به زیادتی و نقصان فهم معانی قرآن از ظاهر و باطن می‌باشد.

سوم: عمل نمودن به احکام قرآن و متخلّق شدن به اخلاقی است که قرآن بر مدح آنها دلالت دارد و نیز خالی شدن از صفاتی است که بر مذمت آنها دلالت دارد.

پس حاملان حقیقی قرآن کسی است که حامل الفاظ و معانی آن باشد و خود را به صفات حسنه آن آراسته باشد.

عین الحیاه/ ۵۷۸