تعداد نماز و روزه قضا را نمی دانم تکلیف چیست؟

اگر دقیقا نمی دانید چه مقدار قضا دارید باید مقداری را که یقین دارید که از شما فوت شده، محاسبه نموده و آن را انجام دهید. قضای مقداری که یقین به آن ندارید بر شما لازم نیست.

مثلا اگر شک داشته باشید که ۱۰۰ روز نماز قضا بر عهده شما است یا ۱۳۰ روز، بنا را بر کمتر، یعنی ۱۰۰ روز بگذارید.
و مقداری از آن را که یقین دارید در مسافرت قضا شده به صورت شکسته به جا آورید .

همچنین اگر شک دارید ۳۰ روزه دارید یا ۴۰ روز، همان ۳۰ روز را قضا نمایید، کفایت می کند.

نکته :‌ آیات عظام مکارم شیرازی و فاضل لنکرانی: اگر قبلاً شماره آنها را می دانسته، ولی بواسطه سهل انگاری فراموش کرده، احتیاط واجب آن است که مقدار بیشتر را بخواند.

توضیح المسائل مراجع مسئله ۱۳۸۳

ازدواج ، سدی محکم در برابر گناه

پیامبر اکرم فرمود : «ای گروه جوان! کسی از شما توانایی بر ازدواج داشته باشد، ازدواج کند؛ زیرا ازدواج باعث می شود که انسان از نوامیس مردم چشم فرو بندد و دامان خویش را از آلودگی به بی عفتی خفظ کند و کسی که توانایی بر ازدواج ندارد ، روزه بگیرد » .

فضیلت عفت و پاکدامنی

عفت نقطه مقابل (شکم پرستی و شهوت پرستی) است که از مهمترین فضایل انسانی محسوب می شود .

              عفت به گفته راغب در المفردات به معنای پدید آمدن حالتی در نفس است که آدمی را از غلبه بر شهوت باز می دارد و عفیف به کسی گفته می شود که دارای این وصف و حالت باشد .

  آنچه از آیات قرآن و روایات اهل بیت علیه السلام بدست می آید ، این است که : اسلام اهتمام فوق العاده به مسأله پرهیزکاری در برابر شهوت شکم و بی بند و باری جنسی دارد تا جایی که آنرا نشانه شخصیت ، غیرت ، ایمان و پیروی از مکتب اهل بیت علیه السلام معرفی می کند .

   تاریخ نیز سرچشمه بسیاری از گزفتاریها انسان را همین دو امر شهوت شکم و شهوت جنسی می داند . زیرا شهوت شکم ، به انسان اجازه تفکر مشروع را نمی دهد تا بوسیله آن، حقوق انسانها را رعایت کند و در مسیر عدالت گام بردارد . به همین علت انسان را به ارتکاب انواع گناهان وا می دارد .

  علاوه بر اینها شهوت شکم ، سرچشمه بسیاری از بیماریهای جسمانی و اخلاقی است تا آنجا که گاهی شکم به بت خطر ناکی مبدل شده و انیان را به پرستش و اطاعت خویش در همه زمینه ها وا دار می سازد .

  پیامبر در باره مردم آخر الزمان می فرماید :

   «زمانی بر مردم فرا می رسد که شکمهای آنان بتهای آنان است و زنهای آنان قبله آنان است و دینارهایشان  دینشان و شرفشان متاعشان است .در آن زمان از ایمان جز نامی و از اسلام جز رسمی و از قرآن ، جزء درسی باقی نمی ماند . مساجدشان از نظر ساختمان ، آباد و دلشهایشان از نظر هدایت خراب است » .

در ذیل این حدیث آمده است : «خداوند در چنان شرایطی ، آنان را به چهار بلا مبتلا می کند ، جور سلطان قحطی زمان ظلم والیان و حاکمان» .

پیامبر اکرم علیه السلام نیز فرمود:

      «هر کس از سر شکم و زبان و آلت جنسی خود در امان بماند ، از همه بدیها محفوظ مانده است » .

راههای کنترل شهوت جنسی و شهوت شکم

  برای کنترل شهوات مخصوصا” شهوت جنسی و شهوت شکم ، راههای بسیاری وجود دارد که بخشی از آنها جنبه کلی و عمومی دارد . یعنی در تمام مفاسد اخلاقی ، ساری و جاری است ؛ مانند پاک بودن محیط ، نقش معاشران ودوستان ، تربیت خانوادگی ، علم و آگاهی به پیامدهای رذایل اخلاقی ، مسائل فرهنگی و مانند آن .

بخش دیگر ، جنبه خصوصی دارد ، یعنی مربوط به عفت در مسائل جنسی و سایر خواستهای نفسانی است که امور زیر را می توان عمده ترین راه کنترل در این خصوص ذکر کرد .

• حجاب و ترک آرایش در انظار عمومی

بی شک ، یکی از اموری که به شهوت جنسی دامن مزند « برهنگی و خود آرایی زنان و مردان» برای یکدیگر است که تأثیر آن ، به خصوص در میان جوانان مجرد، قابل انکار نیست ، به گونه ای که می توان گفت: آلودگی به بی عفتی ، رابطه مستقیمی با بی حجابی ، برهنگی و خود آرایی در انتظار عموم دارد؛حتی طبق بعضی از آمارها مستند ، هر قدر این مسأله تشدید شود ، به همان نسبت آلودگی به بی عفتی بیشتر می شود ، مثلا” در تابستان که به خاطر گرمی هوا ، بی حجابی بیشتر می شود ، همان نسبت مزاحمتهای جنسی افزایش می یابد و به عکس ، در زمستان که زنان ، پوشش بیشتر دارند ، این گونه مزاحمتها کمتر کی شود .

به همین دلیل ، دستور حجاب یکی از مؤکدترین دستور های اسلام است . قرآن مجید در آیات متعددی از جمله : آیات ۳۱ و ۶۰ از سوره نور و آیات ۳۳ ، ۳۵ و ۵۹ از سوره احزاب بر مسأله حجاب تأکید کرده است .

ترجمه سوره مبارکه نور آیه ۳۱ :

   ای رسول زنان مؤمن را بگو تا چشمها (از نگاه ناروا بپوشند) و فروج و اندامشان (از عمل زشت) محفوظ دارند و زینت و آرایش خود جز آنچه قهرا” ظاهر می شود بر بیگانه آشکار نسازند و باید سینه و بر و دوش خود را به مقنعه بپوشانند و زینت و جمال خود را آشکار نسازند جز برای شوهران خود و پدران و پدران شوهر و پسران خود و پسران شوهر و برادران خود و پسران برادر و خواهران خود و زنان خود

(یعنی زنان مسلمه ) و کنیزان ملکی خویش و اتباع (خانواده که رغب بزنان ندارند ) از مرد یا طفلی که هنوز بر عورت و محارم زنان آگاه نیستند (و از غیر این اشخاص مذکور احتجاب و احتراز کنند) و آنطور پای بزمین نزنند که خلخال و زیور پنهان پاهایشان معلوم شود و ای اهل ایمان همه بدرگاه خدا توبه کنید باشد که رستگار شوید .

سوره مبارکه احزاب آیه ۳۳ :

و در خانه هایتان بنشینید و آرام گیرید (و بی حجاب و ضرورت از منزل بیرون نروید ) و مانند دوره جاهلیت پیشین آرایش و خود آرائی مکنید ونماز بپادارید و زکات مال به فقیران بدهید و از امر خدا و رسول اطاعت کنید خدا چنین می خواهد که رجس هر آلایش را از شما خانواده نبوت ببرد و شما را از هر عیب پاک و منزه گرداند .

گاهی زنان با ایمان را مخاطب قرار می دهد ، گاهی همسران پیامبر را و گاهی با استثناء کردن زنان پیر و از کار افتاده، تکلیف بقیه را روشن می سازند، به این ترتیب با عبارات مختلف ، اهمیت این وظیفه اسلامی را بازگو می کند .

بدیهی است که برداشتن حجاب ، مقدمه برهنگی ، آزادی جنسی و بی بند و باری است که مشکلات و مفاسد ناشی از آن ، در عصر و زمان ما بر کسی پوشیده نیست . بی حجابی سبب می شود که گروهی از زنان ، در یک مسابقه بی پایان ، در نشان دادن اندام خود و تحریک مردان هوسباز شرکت کنند . این امر در عصر و زمان ما که به خاطر گرفتاریهای تحصیلی و اقتصادی ، سن ازدواج بالا رفته و قشر عظیمی از جامعه را جوانان مجرد تشکیل می دهند ، آثار بسیار زیانباری دارد .

بی حجابی علاوه بر این که از نظر اخلاقی ، سبب نا امنی خانواده ها و بروز جنایات می شود ، ضمنا” سبب ایجاد هیجانهای مستمر عصبی و حتی بیماریهای روانی نیز می گردد که ثمره آن سستی پیوند خانواده ها و کاهش ارزش شخصیت زن در جامعه است .

• عدم اختلاط زن ومرد

بی شک در جامعه مخلوط فعلی نمی توان زندگی زن و مرد نامحرم را بطور کامل از هم جدا کرد ؛ ولی در مواردی که ضرورت نداشته باشد ؛ چنان که از اختلاط پرهیز شود ، به یقین اصوا عفت و پارسایی ، بهتر حفظ خواهد شد . دلیل آن هم مفاسد بسیار وحشتناک و شرم آوری است که از اختلاط پسران و دختران در کشورهای غربی دیده می شود.

• مطبوعات و رسانه های تصویری

  مطبوعات و رسانه های تصویری نقش بسیار مؤثری در تحریک مسائل جنسی، مخصوصا” در میان قشر جوان دارد . افراد سودجو و گروه هایی که از این راه به در آمدهای هنگفت نامشروعی می رسند ، دست به انتشار مفتضح ترین فیلمهای ، عکسها رمانهای و داستان های عشقی کثیف می زنند .

و در شرایطی که امواج رسانه ها به آسانی از یک گوشه جهان به گوشه دیگر منتقل می شود . کنترل آنها کار آسانی نیست ؛ ولی در هر حال اگر این امر بطور کامل ، امکان پذیر نباشد ، به طور ناقص امکان پذیر است که غفلت از آن ، موجب گرفتاریهای فراوان اخلاقی و اجتماعی است.

روایاتی چند پیرامون عفت و پاکدامنی

• امام علی علیه السلام فرمود:

                                 (برترین عبادت ، عفت است)

• امام باقر علیه السلام فرمود:

                          (عبادتی در پیشگاه خداوند برتر از عفت در برابر شکم و مسائل جنسی نیست )

• امام علی علیه السلام فرمود:

                    (هنگامی که خداوند خیر و خوبی برای بنده اش بخواهد ، به او توفیق می دهد که در برابر شکم و شهوت پرستی ، عفت پیدا کند) .

• امام صادق علیه السلام فرمود:

                  (پیروان واقعی جعفربن محمد کسانی هستند که در برابر شکم پرستی و بی بند و باری جنسی ، عفت و در راه بندگی خدا تلاش و کوشش فراوان دارند ، به ثواب او امید وارند و عقاب او بیمناک به همین دلیل پیوسته ، در راه خق حرکت می کنند . هرگاه کسی را با این صفات ببینی ، آنان پیروان و شیعیان جعفربن محمد می باشند ) .

• امام علی علیه اسلام فرمود:

                   (ارزش هر کس به اندازه همت او و صداقت هر کس به اندازه شخصیت او و شجاعت هر کس به اندازه زهد و بی اعتنایی او به ارزشهای مادی و عفت هر کس به اندازه غیرت اوست) .

تأثیر هوسرانی مادر ، در پستی و رذالت فرزند

حجاج بن یوسف یک فرد غیر طبیعی و در عین حال خطرناک بود، جرایم و جنایات او تا آنجا که در تاریخ آمده وحشتناک است .

قطعا” عوامل متعددی در ساختمان این مرد منحرف مؤثر بوده است که او را تا این حد بی باک و خطر ناک بار آورد . می توان گفت : روح سرکش و متجاوز مادرش در این امر سهمی داشته است .

فارغه، قبل از اینکه با یوسف سقفی پدر حجاج ازدواج کند ، زن مغیره بن شعبه بود . شبی عمر در کوچه های مدینه عبور می کرد، شنید زنی در خانه خود زمزمه می کند واین شعر را می خواند:

«آیا هست که باده ای بدست آورم و بنوشم ، یا آنکه راهی هست به وصل نصربن حجاج برسم؟»

عمر از شنیدن این شعر ناراحت شد چرا که دید در مرکز حکومتش ، زنی در حریم خانواده خود – که باید کانون پاکی باشد – به عشق جوان بیگانه ای ترنم می کند!

نصربن حجاج را – که جوان زیبایی بود- احضارکرد، موی سرش را تراشید و به بصره تبعیدش نمود.

زنی که با داشتن شوهر ، فکر مرد اجنبی در سر می پرورد و آرزوی میگساری و وصل نصربن حجاج می کند، اگر چه از نطفه شوهر قانونی خود باردار شود ، باز افکار پلید و متجاوزش در کودکش اثر خواهد گذارد .

زنی که مقررات الهی و مرزهای قانونی در فکرش احترامی ندارد ، عجیب نیست اگر فرزند قانون شکنی چون حجاج بزاید که جان و مال مردم نزد او احترامی نداشته باشد .

یکی از خوشبختیها و سعادت انسان ، پاکدلی و عفت اخلاق مادر است .

امام صادق علیه السلام فرمود:

     (خوشا به حال کسی که مادرش دارای گوهر عفت و طهارت (فکر) باشد !) .

خلاصه آنجا که هواپرستی است نه پای دین است و نه پای عقل ، در آنجا چیزی جز بدبختی و رنج و بلانیست . در آنجا جز بیچارگی ، شقاوت و فساد نخواهد بود .

افرادی را می بینیم که چوب یک ساعت هوا پرستی را تا آخر عمر می خورند ! جوانانی را سراغ داریم که بر اثر پیروی از هوا چنان در دام اعتیاد خطرناک و انحرافات جنسی و اخلاقی گرفتار شده اند که تبدیل به موجودی زبون ، ناتوان و بی ارزش گردیده و تمام نیروها و سرمایه خویش را از کف داده اند .

در تاریخ به نام  کسانی برخورد می کنیم که بخاطر هوا پرستی شان هزاران و گاه میلیونها انسان بی گناه را به خاک و خون کشیده اند و نام ننگشان تا ابد به زشتی برده می شود .

چرا برخی از انسانها از چهارپایان گمراهترند؟

گرچه گمراه بودن برخی از انسانها اجمالا” روشن است ؛ ولی مفسران با بحثهای جالبی که روی آن کرده اند می توان چنین گفت:

• اگر چهار پایان چیزی نمی فهمند و گوش شنوا و چشم بینا یی ندارند ، دلیلش عدم استعداد آنهاست ؛ اما از آنها بیچاره تر انسانی است که خمیر مایه همه سعادتها در وجود او نهفته و آنقدر خئا به او استعداد داده که می تواند نماینده و خلیفه وی در زمین گردد ؛ ولی کارش بجایی می رسد که تا سر حد یک چهارپا سقوط می کند . تمام شایستگیهای خود را هدر داده و از اوج مسجود بودن فرشتگان ، به حضیض نکبت بار شیاطین سقوط می کند . به راستی که این دردناک و گمراهی آشکار است .
• چهارپایان حساب و کتابی ندارند و مشمول مجازاتهای الهی نیستند ، در حالی که آدمیان گمراه ، باید بار تمام خود را بر دوش کشند و کیفر اعمال خویش را بی کم وکاست بینند .
• چهار پایان برای انشانها خدمات بسیاری دارند و کارهای مختلفی انجام می دهند ؛ اما انسانهای طاغی و یاغی ، نه تنها خدمتی نمی کنند بلکه هزاران بلا و مصیبت نیز می آفرینند .
• چهار پایان ، خطری برای کسی ندارند و اگر هم داشته باشند ، خطرشان محدود است اما داد و فریاد از انسان بی ایمان مستکبر هوا پرست که گاه آتش جنگی را روشن می کند که میلیون ها نفر در آن خاکستر می شوند .
• چهار پایان اگر قانون و برنامه ای ندارند ؛ و لی مسیری را که آفرینش در شکل ((غرایز)) برای آنها تعیین کرده است پیروی می کنند و در همان خط حرکت می نماید ؛ اما انسان قلدر و سرکش ، نه قوانین تکوین را به رسمیت می شناسد و نه قوانین تشریع را و هوا و هوسهای خود را حاکم بر همه چیز می شمرد .
• چهار پایان ، هرگز برای کارهای خود توجیه گری ندارند ، اگر خلافی کنند خلاف است و اگر راه خود را بروند که می روند، همان است که هست ؛ اما یک انسان خودخواه ، خونخوار و هوا پرست بارها پیش آمده که تمام جنایات خود را آنچنان توجیه می کند که گویا مشغول انجام وظایف الهی و انسانی خویش بوده است .

به این ترتیب هیچ موجودی خطر ناک تر و زیانبار تر از یک انسان هواپرست بی ایمان و سرکش نیست و به همین دلیل در آیه ۲۲ سوره انفال عنوان (شرُالدواب ) ، (بدترین جنبندگان) به او داده شده است .

منابع

مراجع:تفسیر مراغی ج۲۲ ، ص۱۰

بحار،ج۲ ،ص ۴۵۳

اصول کافی ج۲ ، ص ۷۹

وسائل ج۱۱ ، ص ۱۹۹

نهج البلاغه ، فیض السلام، حکمت ۴۷

بحار الانوار ج۳۱ ،ص ۲۱ (چاپ بیروت)

گفتار فلسفی ، کودک ، ج۱ ،ص ۱۵۶ ، به نقل از لغتنامه دهخدا

بحار، ج۵ ،ص ۲۸۵  (چاپ بیروت)

مردان علم در میدان عمل، ص۲۴۰

فرقان آیه ۴۴