تفسیر «ایمان» در احادیث

? در احادیث، واژۀ «ایمان» در چند مفهوم به کار رفته است:

 

 

 

? باور قلبی همراه با اقرار زبانی و عمل :

 

پیامبر اکرم : الإیمَانُ مَعرِفَهٌ بِالقَلبِ وَ إقرارٌ بِاللِّسَانِ وَ عَمَلٌ بِالأرکَان.

ایمان، شناخت با دل است و اظهار [آن باور] به زبان و به کار بستن آن با اندام‌ها.

سنن ابن ماجه، ج ۱ ص ۲۶

بر اساس این تفسیر، مفهوم ایمان بر سه رکن استوار است: باور قلبی، اقرار زبانی و عمل با اعضا و جوارح.

 

? اقرار زبانی و عمل جوارحی :

▫️امام_صادق_علیه_السلام  : الإیمانُ إقرارٌ بِالقَولِ وَ عَمَلٌ بِالجَوارِحِ.

ایمان، اقرار با گفتار و عمل با اندام‌هاست.

? تاریخ بغداد ج ۱۱ ص ۵۲

 

✍? پافشاری ائمّه علیهم السلام بر پایبندی عملی به دستورهای دینی، به خاطر رواج اندیشه‌های باطل در میان مسلمانان است .

گروهی از مسلمانان به خاطر حفظ مصالح سیاسی، با زبان به اسلام اعتراف دارند و خود را مسلمان می‌دانند؛ ولی در مقام عمل، به قوانین و رفتارهای اسلامی، تقیّدی ندارند.

❗این افراد برای توجیه رفتارهای خود، اندیشۀ ایمانِ بدون عمل را در جامعۀ اسلامی گسترش دادند که به طرفداران آن، مُرجئه گفته می‌شود. بر اساس این اندیشه، مسلمان می‌تواند با حفظ باورها و عقاید خود، بی ‌آن که به ایمان او خدشه‌ای وارد شود، به هر جنایتی دست بزند.

ممکن است ایمانِ به حق تبدیل به ایمانِ به کفر شود!

 

اگر کار به باطل بکشد، آن کسی که مومن به باطل و طاغوت شده است دیگر حرف حریفش نمی شود.

نباید گفت هر کسی که گنه کار شده یعنی از روز اول آدم نبوده است! خیر این اشتباه است. آن روز راست می گفت، الآن هم راست می گوید، ذات وجودش این شده است. ممکن است ایمانِ به حق تبدیل به ایمانِ به کفر شود. اگر کار به باطل بکشد، آن کسی که مومن به باطل و طاغوت شده است دیگر حرف حریفش نمی شود.

آنکه مومن به طاغوت شده در مقابل آنکه مومن به حق و ولی الله است قرار می گیرد و تا کشتن نیز پیش می رود!

عزمتان را جزم کنید. مراقب باشید. کار به همان جایی می رسد که الان وهابیت مشغول آن هستند، این ایمان به کفر است و اگر ایمان به کفر پیش بیاید دیگر هیچ چاره ای نیست یا باید بکشی یا کشته شوی!

سخنرانی حجت الاسلام صفاری در هیئت رایه العباس (ع) – فروردین ۹۳

لبیک به ندای آسمانی

رَّبَّنَا إِنَّنَا سَمِعْنَا مُنَادِیًا یُنَادِى لِلْایمَنِ أَنْ ءَامِنُواْ بِرَبِّکُمْ فََامَنَّا  رَبَّنَا فَاغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَ کَفِّرْ عَنَّا سَیَِّاتِنَا وَ تَوَفَّنَا مَعَ الْأَبْرَارِ(۱۹۳)
رَبَّنَا وَ ءَاتِنَا مَا وَعَدتَّنَا عَلىَ‏ رُسُلِکَ وَ لَا تخُْزِنَا یَوْمَ الْقِیَامَهِ  إِنَّکَ لَا تخُْلِفُ المِْیعَادَ(۱۹۴)

اى پروردگار ما، شنیدیم که منادیى به ایمان فرا مى‏ خواند که به پروردگارتان ایمان بیاورید. و ما ایمان آوردیم. پس، اى پروردگار ما، گناهان ما را بیامرز و بدیهاى ما را از ما بزداى و ما را با نیکان بمیران. (۱۹۳)
اى پروردگار ما، عطا کن به ما آنچه را که به زبان پیامبرانت به ما وعده داده‏اى و ما را در روز قیامت رسوا مکن که تو وعده خویش خلاف نمى‏ کنى.( ۱۹۴)

(آل عمران-۱۹۳-۱۹۴)

وعده الهی راست است و رسولان خدا صادق ترین پیام رسانان خدایی اند.ایمان،رحمت و مغفرت را در پی دارد و عصیان کیفر عقوبت را. آنجه به آن میرساند و از این می رهاند، استغاثه بنده و بخشش خداست.

فلسفه برخی احکام الهی

حضرت فاطمه ^{سلام الله علیها} در بخشی از خطبه فدکیه در بیان فلسفه برخی احکام الهی فرمودند:

پس خدای تعالی ایمان را برای تطهیر شما از شرک قرار داد

و نماز را برای پاک کردن شما از تکبر،

زکات را برای پاک کردن جان و روزافزونی رزقتان،

روزه را برای تثبیت اخلاص،

حج را برای استحکام بخشیدن دین

و عدل عمومی را برای تنظیم قلب‌ها

و اطاعت ما را برای نظم یافتن ملت

و امامت را برای در امان ماندن از تفرقه

و جهاد را برای عزت اسلام

و صبر را برای کمک در استحقاق مزد

و امر به معروف را برای مصلحت عامه.

نیکی کردن به پدر و مادر را سنگر و سپر حفظ از خشم

و صله رحم را وسیله ازدیاد عدد

و قصاص را وسیله حفظ خون‌ها

و وفای به نذر را برای در معرض مغفرت قرار گرفتن.