اعتقادات ۵۷

مطلب بعدی مربوط میشه به مرجعیت در احکام.

انجام صحیح تکالیف و واجبات دینی بر عهدهٔ همهٔ افرادِ مسلمان و به سن تکلیف رسیده است. در زمینه تشخیص صحیح احکام عملی دینی و عمل به اونها، طبق فتوای مراجع و فقهای دین، یا باید خودمون مجتهد باشیم و یا از فقیه و مجتهد جامع الشرایطی در زمینهٔ احکام دین به عنوان مرجعی مطمئن تقلید کنیم.

امام حسن عسکرى(علیه السلام) فرمودند:

«فامّا من کان من الفقهاء صائناً لنفسه حافظاً لدینه مخالفاً لهواه مطیعاً لأمر مولاه، فللعوام أن یقلّدوه.»

«هر فقیهى که نگهدارنده نفس ـ از انحرافات و لغزشها ـ و حفظ کننده دین و مخالف با هواهاى نفسانى و مطیع امر مولاى خویش باشد، بر عامّه مردم است که تقلید کنندهٔ او باشند»

احتجاج طبرسی، ج۲، ص۲۶۳

 انجام صحیح واجبات دینی و ترک کارهای حرام، اولین مرحلهٔ تقواست. لذا کسیکه خودش مجتهد نیست و مرجع تقلید مناسبی در احکام دینی نداره، احتمالش خیلی کمه که بتونه همه احکام دینی رو درست عمل کنه و لذا نباید انتظار داشته باشه تا در مسیر تقوا حرکت کنه.

 

نکته باقیمونده و قابل ذکر اینه که غیر از «اطاعت» کردنِ از امامِ امت، و «تقلید» کردنِ از مرجع احکام دینی، لازمه در نظر داشته باشیم که برای رشد روحی و رسیدنِ به کمال، «تبعیت» کردنِ از راهنمایی الهی و محل رجوعی مطمئن، اجتناب ناپذیره.

 

خدای متعال در قرآن نمونه ای واضح و کامل از این مطلب رو بیان کرده.

الکهف، ۶۶:

قَالَ لَهُ مُوسَىٰ هَلْ «أَتَّبِعُکَ» عَلَىٰ أَن تُعَلِّمَنِ مِمَّا عُلِّمْتَ «رُشْدًا».

موسی به او گفت: آیا ممکن است من از تو «پیروی» کنم تا آنکه از آنچه می دانی که مایه «رشد» است، به من تعلیم دهی؟

یعنی حضرت موسی (علی نبینا و آله و علیه السلام) برای «رشدِ» بیشتر، «تبعیتِ» از اون راهنمای الهی که خدا براش تعیین کرده بود رو سرلوحهٔ خودش قرار داده بود.

 

و نکتهٔ آخر اینکه راهِ کسب و فهمِ اصول و اعتقاداتِ حقهٔ دینی، اطاعت یا تقلید و یا تبعیت کردنِ از دیگری نیست (رجوع شود به رسالهٔ عملیهٔ مراجع تقلید، بخش احکام تقلید). بلکه علاوه بر بهره گیری از ثقلین، تفکر و تعقل در آیات و نشانه های آفاق و انفُس و پی بردنِ توأم با دلیل به حقایقِ نهفته شده در این آیات است . خدا هم جهت اصلاح اعتقادات و افکار ما، در آیات زیادی از قرآن کریم، با عباراتی همچون «لَعَلَکُم تَعقِلوُن» و «لَعَلَکُم تَتَفَکَّرُون»، انسان رو به تفکر و تعقل دعوت کرده. و یا در آیهٔ ۲۱۹ سوره بقره می فرماید:

… کَذلِکَ یُبَیِّنُ اللَّهُ لَکُمُ الْآیاتِ لَعَلَّکُمْ تَتَفَکَّرُونَ.

خدا این چنین نشانه های خود را برای شما بیان می کند، شاید فکرتان را بکار بیندازید.

حدیث روز

برترین مردم

عیسى بن مریم علیه السلام: 

مَن کانَ مَنطِقُهُ ذِکراً، وصَمتُه فِکراً، ونَظَرهُ عِبرَهً؛

[برترینِ مردم] کسى است که سخنش ذکر خدا باشد و سکوتش اندیشیدن و نگاهش عبرت آموختن.

تنبیه الخواطر: ج ۱ ص ۲۵۰ / حکمت‌نامه عیسی بن مریم علیهما السلام، ص۲۶