سقیفه و غدیر – سوال سی و دوم

یکی از شبهاتی که اهل سنت بر ضد شیعیان مطرح می کنند و آنرا بهانه و دستاویزی برای توهین و تهمت به آنان قرار داده اند، بحث تبرک به صالحین و برگزیدگان، اماکن و مشاهد مقدسه و آثار وابسته به آنان است که آن را از مصادیق شرک شمرده اند و با کسانی که قصد تبرک جستن به آثار انبیا و اولیاء را داشته باشند به شدت مقابله و مبارزه می نمایند. لطفا در این مورد توضیح بفرمایید؟

✍️پاسخ:

البته تبرک در لغت به معنای طلب برکت و به معنای زیادت و رشد یا سعادت است. تبرک به چیزی؛ یعنی طلب برکت از طریق آن شی ء. و در اصطلاح به معنای طلب برکت از طریق چیزها یا حقیقت هایی است که خداوند متعال برای آن ها امتیاز و مقام های خاصی قرار داده است.
و اما برای پاسخ به این سوال کافی است به بررسی تاریخ و سیره پیامبر اکرم صلی الله علیه حتی از طریق کتب مورد وثوق خودتان بپردازید. در ادامه به نمونه هایی اشاره خواهیم کرد که به روشنی ناحق بودن این شبهه را اثبات می کند.

۱) مسلم در صحیح خود روایت می کند که: «رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم به منا آمد و پس از رمی جمرات و قربانی کردن، سر خود را تراشید و موی سر را به مردمان داد.»
و در روایت دیگری گوید: «آن حضرت سرتراش را فرا خواند و پس از تراشیدن موها، آن ها را به اباطلحه داد. راوی گوید: او نیز آن ها را میان مردم تقسیم کرد.» (صحیح مسلم، کتاب الحج حدیث ۳۲۳ و ۳۲۶٫ سنن ابوداوود، کتاب المناسک حدیث ۱۹۸۱٫)

۲) از انس بن مالک روایت شده که گفت: «رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم را دیدم که سر می تراشید و صحابه آن حضرت دور او را گرفته بودند تا هر مویی که فرو افتد در دست یکی از آنان قرار گیرد.» (صحیح مسلم، کتاب الفضائل حدیث ۷۴ ص۱۸۱۲)

۳) در صحیح مسلم گوید: «این جبه رسول خدا صلی الله علیه و آله است. سپس جبه ای بلند بیرون آورد که جادکمه ها و چاک های آن از حریر و دیباج بود و گفت: این جبه نزد عایشه بود تا از دنیا رفت و پس از او به من رسید. پیامبر آن را می پوشید و ما آن را می بوئیم و بیماران به وسیله ی آن بهبود می یابند.» (صحیح مسلم، جلد ۳ ص۱۶۱، کتاب اللباس و الزینه باب تحریم استعمال اناء الذهب و الفضه حدیث ۲۰۶۹)

۴) صفیه می گوید: «هر گاه عمر بر ما وارد می شد دستور می داد تا کاسه ای که از رسول خدا صلی الله علیه و آله نزد ما بود به او بدهیم، سپس آن را از آب زمزم پر می نمود و از آن می آشامید و به قصد تبرک بر صورتش می پاشید.» (الاصابه، ترجمه فراس ج۳ صفحه ۲۰۲ اسدالغابه جلد ۴ صفحه ۳۵۲)
نیز نقل شده که: «ابن عمر را دیدم که دستش را بر جایگاه پیامبر در منبر کشیده و به صورت خود می مالید.» (طبقات ابن سعد، جلد ۱، صفحه ۲۵۴)

۵) عبداللَّه بن احمد بن حنبل می گوید:«پدرم را دیدم که تارمویی از موهای رسول خدا را گرفته و بر لب های خود می گذارد و می بوسد، و گمان می کنم که آن را بر چشم خود می گذاشت و نیز در آبی می شست و آن را می آشامید و به واسطه ی آن استشفا می جست. و نیز دیدم که کاسه ی پیامبر را گرفته و در آب فرو برده و از آن می آشامید… وقتی عبداللَّه بن احمد از پدرش درباره کسی که برآمدگی منبر رسول الله و نیز حجره حضرت را مس می کند، سؤال کرد. او در جواب گفت: من به این عمل اشکالی نمی بینم.» سیر اعلام النبلاء، جلد ۱۱، صفحه ۲۱۲)

این ها تنها نمونه هایی از مصادیق تبرک در سیره صحابه بود که برای بطلان شبهه مطرح شده کافی است.