اعتقادات ۲۴

 

وقتیکه انسانی میمیره و روحش قبض میشه، وارد عالم بعدی میشه. یعنی عالم برزخ. عالم برزخ هم مثل عوالم قبلی، یه عالم موقتیه و در واقع در حُکم یه عالم انتظاره. مثل سالن انتظاری که توی ترمینالها یا فرودگاه ها هست تا همه مسافرا یکی یکی بیاند و جمع بشند و بعد سر ساعت مشخصی، همه با هم سوار وسیله نقلیه بشند. همهٔ ارواح بشری هم یکی یکی و به نوبت از عالم ذر میاند توی دنیا و بعد هم به نوبت میمیرند و وارد عالم برزخ میشند و اونجا میمونند تا همه بیاند و وقت برپایی عالم قیامت بشه تا بعدش همگی باهم وارد عالم قیامت بشند.

ولی همه انسانها توی عالم برزخ، شرایط یکسانی ندارند.

توی عالم برزخ افراد چند دسته می شند و هرکی جایگاه و شرایطِ مناسب خودشو داره.

یک دسته اونهایی هستند که در این دنیا، علاوه بر اینکه دارای اعتقادات خوب و کاملی بودند، طبق بیان قرآن، در زمرهٔ یکی از پنج دستهٔ زیر هم قرار داشتند:

وَمَن یُطِعِ اللَّهَ وَالرَّسُولَ فَأُولَٰئِکَ مَعَ الَّذِینَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَیْهِم مِّنَ النَّبِیِّینَ وَالصِّدِّیقِینَ وَالشُّهَدَاءِ وَالصَّالِحِینَ… (النساء، ۶۹). و کسی که خدا و رسولش را اطاعت کند، پس آنها با کسانی هستند که خدا به آنها نعمت داده است، از قبیل پیامبران و صدّیقین و شهدا و صالحین …

در واقع ویژگی و امتیاز مشترک همه این پنج دسته از افراد اینه که در زمرهٔ افراد تزکیهٔ نفس کرده قرار دارند. افراد تزکیهٔ نفس کرده افرادی هستند که هم ظاهرِ اعمال اونها اعمالی پاک و صالحه، و هم روح و باطن پاک و بدون صفت رذیله و بدون ضعفی دارند.

این پنج دسته از افراد، به محض مردن و بدون هیچ معطلی، وارد بهشتی که توی عالم برزخه میشند. طبیعیه که بهشت جای ارواح پاک و بدون رذیله و ضعفه. مسلما بهشت جای افرادی که مثلا حسودند یا سوء ظن دارند یا وسواس دارند و غیره، نیست. این بهشت، یه بهشت موقتیه و تا وقتی اونجا هستند که قیامت برپا بشه و برند توی بهشت خُلد (دائمی). بهشتِ عالم برزخ توی آسمون چهارمه. در روایات متعددی اشاره به آسمون چهارم شده. مثلا روایت مربوط به عروج پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و ملاقات ایشان با ادریس پیامبر در آسمان چهارم.

خوش به حال این افراد. اینها رستگاران عالم هستند. اگر مقام اینها رو درک کنیم و آرزوی قلبیمون بودنِ با اینها باشه، ما هم میتونیم با اینها باشیم. فقط شرطش داشتن عزم و غیرت دینیه.

حدیث روز

زنده کردن حق و از بین بردن باطل

امام علی علیه السلام:

رَحِمَ اللّهُ امرءً أحیا حَقَّا وَ أماتَ باطِلاً وَ أدحَضَ الجَورَ وَ أقامَ العَدلَ؛؛

خداوند رحمت کند آدمی را که حقّى را زنده کند و باطلى را بمیرانَد و ستم را برچیند و عدل را به پا دارد..

غرر الحکم: ح ۵۲۱۷/ گزیده غررالحکم و دررالکلم، ص۵۳

 

اعتقادات ۲۳

 

مرگ حالت نا آشنایی برای ما نیست. خدا توی قرآن میگه ما وقتی که می خوابیم، روح از بدنمون خارج میشه (و بوسیله ملائکه گرفته میشه).

وَهُوَ الَّذِی یَتَوَفَّاکُم بِاللَّیْلِ.. (الانعام، ۶۰). و او کسی است که شبانگاهان روح شما را به وقت خواب می گیرد…

پس تک تک ما به تعداد دفعات خوابیدنمون مرگ رو تجربه کردیم. خوب وقت مردن هم همین حالت دوباره برای ما پیش میاد. تنها فرقش با خواب اینه که بعد از خواب و موقع بیدار شدن، روح دوباره به بدن بر می گرده ولی بعد از مرگ نه.

اللَّهُ یَتَوَفَّى الْأَنفُسَ حِینَ مَوْتِهَا وَالَّتِی لَمْ تَمُتْ فِی مَنَامِهَا فَیُمْسِکُ الَّتِی قَضَىٰ عَلَیْهَا الْمَوْتَ وَیُرْسِلُ الْأُخْرَىٰ إِلَىٰ أَجَلٍ مُّسَمًّى إِنَّ فِی ذَٰلِکَ لَآیَاتٍ لِّقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ (سوره زمر آیه ۴۲).

ﻭ ﺧﺪﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺭﻭﺡ [ ﻣﺮﺩم ] ﺭﺍ ﻫﻨﮕﺎم ﻣﺮﮔﺸﺎﻥ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻛﺎﻣﻞ ﻣﻰ ﮔﻴﺮﺩ ، ﻭ ﺭﻭﺣﻰ ﺭﺍ ﻛﻪ [ ﺻﺎﺣﺒﺶ ] ﻧﻤﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﺧﻮﺍﺑﺶ [ ﻣﻰ ﮔﻴﺮﺩ ] ، ﭘﺲ ﺭﻭﺡ ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﻣﺮﮒ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺍﻭ ﺣﻜﻢ ﻛﺮﺩﻩ ﻧﮕﻪ ﻣﻰ ﺩﺍﺭﺩ ، [ ﻭ ﺑﻪ ﺑﺪﻥ ﺑﺎﺯ ﻧﻤﻰ ﮔﺮﺩﺍﻧﺪ ] ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﺭﻭﺡ ﺭﺍ ﺗﺎ ﺳﺮﺁﻣﺪﻯ ﻣﻌﻴﻦ ﺑﺎﺯ ﻣﻰ ﻓﺮﺳﺘﺪ ؛ ﻣﺴﻠﻤﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ [ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ] ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻛﻪ ﻣﻰ ﺍﻧﺪﻳﺸﻨﺪ ، ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎﻳﻰ [ ﺑﺮ ﻗﺪﺭﺕ ﺧﺪﺍ ]ﺳﺖ.

معمولا هم افراد از وقتِ جدا شدنِ روح از بدن واهمه دارند و فکر می کنند بیرون رفتنِ روح از بدن چیز سختیه. در حالیکه اگر وقتِ خواب رفتنِ خودشونو تجسم کنند، دیگه نیازی نیست از مرگ واهمه داشته باشند. وقت خواب رفتن، درست موقعی که دیگه چشمامون میخاد سنگین بشه، دچار نوعی سستیِ همراه با حالتی مثل نشاط یا از خود بیخود شدن میشیم و لذا متوجه نمیشیم که چه وقت و چطوری خوابمون برده. همین حالت هم برای مرگ وجود داره و تنها فرقش توی بی بازگشت بودن روح به بدنه. به این حالتِ سستی و نشاط، سَکَراتِ مُوت میگند. سُکر یه جور سستی همراه با نشاطه و مسکرات هم به نوشیدنیهایی میگند که همین حالت سستی و از خود بیخود شدن رو ایجاد می کنند. خوب البته ممکنه خدا بخاد کسایی که معاند بودند رو از این نعمت سَکَرات موت محروم کنه و از راههای مختلف مرگ رو بر اونها سخت بگیره که البته اون حالت خاصیه که عمومی نیست.

لذا تصور عجیب یا ناشناخته بودن مرگ، فکر غلطیه.

روح بوسیله مَلِکی که کارش قیض روحه، گرفته میشه و به همراه اون میره به سمت مقصد بعدی. همهٔ این ملائکهٔ قبض روح کننده، زیر نظر یک مَلَک مقرب خدا به نام حضرت عزرائیل در حال فعالیت هستند. برای قبض روحِ اولیای خدا و بزرگان، خودِ حضرت عزرائیل تشریف میبرند.

حدیث روز

نماز، شرط قبولی اعمال

امام باقر علیه السلام:

 إنَّ أوَّلَ ما یُحاسَبُ بِهِ العَبدُ الصَّلاهُ، فَإِن قُبِلَت قُبِلَ ما سِواها؛

نخستین چیزى که به بنده پاداش داده می‌شود، نماز است. پس اگر پذیرفته شد، بقیّه‏[ى اعمال‏] هم پذیرفته می‌‏شود.

الکافی: ج ۳ ص ۲۶۸ ح ۴ / منتخب میزان الحکمه، ص۳۲۴

 

اعتقادات ۲۲

شرط دوم، خواستِ خود انسان برای هدایت شدن و حرکت در مسیر تکامل روحیه. یعنی برای رسیدن به خواسته های دِلش، خودشو به خواب و متوجه نشدن حقیقت و توجیه کردن کارهاش نزنه. در واقع خدای مهربون خوشه های رحمتش رو در کل عالم گسترده و این انسانه که باید با میلِ خودش مشغول خوشه چینی بشه و پرداختن به آبادانی دنیای خودش و خانوادش، در ذهنش به عنوان تنها ملاکِ زندگی سعادتمندانه، زینت داده نشه. کاری که سایر جانداران و بخصوص حیوانات خوب بلد هستند و سخت مشغولند تا بیشترین بهره از امکانات دنیایی رو ببرند. یعنی بهترین خونه، بهترین قلمرو، بهترین غذا، بهتربن جفت و … را داشته باشند.

خداوند متعال در قرآن مجید به دفعات با عباراتی مثل عبارت زیر، به این دو شرط اشاره کرده:

 

أَفَمَن زُیِّنَ لَهُ سُوءُ عَمَلِهِ فَرَآهُ حَسَنًا فَإِنَّ اللَّهَ یُضِلُّ مَن یَشَاءُ وَیَهْدِی مَن یَشَاءُ… (فاطر، ۸). ﭘﺲ ﺁﻳﺎ ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﻛﺮﺩﺍﺭ ﺯﺷﺘﺶ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻭ ﺯﻳﻨﺖ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﻭ (ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﺒﺐ ) ﺁﻥ ﺭﺍ ﺧﻮﺏ ﺩﻳﺪﻩ ( ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻛﺴﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﭘﺮﺗﻮ ﺍﻳﻤﺎﻥ ، ﺧﻮب ﻮ ﺑﺪ ﺭﺍ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ ؟ ) ﻫﻤﺎﻧﺎ ﺧﺪﺍ ﻫﺮ ﻛﻪ ﺭﺍ (خودش) ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ (ﺑﻪ ﻛﻴﻔﺮ ﺗﻜﺒﺮﺵ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺣﻖ ) ﮔﻤﺮﺍﻩ ﻣﻰ  ﻛﻨﺪ ﻭ خدا ﻫﺮ ﻛﻪ ﺭﺍ (خودش) ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻣﻰ  ﻧﻤﺎﻳﺪ…

 

اما خدا در دنیا هدایتشو با ارسال رسول و نزول کتاب شروع میکرد و رسولان هم دارای جانشینان و اوصیائی بودند. توی دنیا، انبیاء نقش بشارت دهنده و بیم دهنده دارند و جانشینای اونها (اوصیاء) نقش هدایتگری بعد از انبیاء برای افراد بیدار را به عهده دارند. مثل نقش ۱۲ امام علیهم السلام بعد از پیامبر اسلام.

إِنَّمَا أَنتَ مُنذِرٌ وَلِکُلِّ قَوْمٍ هَادٍ (الرعد، ۷). ﺗﻮ ﻓﻘﻂ ﺑﻴﻢ ﺩﻫﻨﺪﻩ ﺍﻯ ﻭﺑﺮﺍﻯ ﻫﺮ ﻗﻮﻣﻰ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﺍﻯ ﺍﺳﺖ.

در مورد جایگاه و نقش انبیاء و اوصیاء اونها در زندگی و هدایت انسانها، ان شا الله به شرط قید حیات، در مباحثی مثل ولایت، مطالبی بیان می کنیم.

 

ولی مسلما عاقبت کار ما به همین دنیا ختم نمیشه. بنابر این بهتره که ببینیم بعد از این دنیا چه راهی رو پیش رو داریم؟

 

استارت گذرِ از این دنیا با مرگ ما زده میشه. مرگ یعنی برعکس تولد. یعنی همونطوری که یه روزی بدون اینکه نگرانی ای داشته باشیم، از عالم ذر اومدیم توی این بدن خاکی، یه روز دیگه هم بدون دغدغه، این بدنو ترک کنیم و بریم توی عالم بعدی.