صلوات بر حضرت رسول(ص) و فضیلت آن

مؤلّف گوید:روایات بسیار وارد شده که از هر کجا سلام و صلوات بر رسول خدا صلى اللّه علیه و آله فرستاده شود،به آن حضرت خواهد رسید.

در روایتى وارد شده:ملکى موکّل است هر مؤمنى بگوید:صلّى اللّه على محمّد و اله و سلّم آن ملک در جواب او بگوید:و علیک پس از آن به حضرت عرض کند:اى رسول خدا فلان شخص بر شما سلام داد،آن حضرت‏ فرماید:و علیه السلام.در روایت معتبر آمده،آن حضرت فرمود:هرکه قبر مرا پس از مرگ من زیارت کند،مانند کسى‏ است که در حیاتم به سوى من هجرت کرده،پس هرگاه استطاعت ندارید،به زیارت قبر من آیید،به سوى من‏ سلام فرستید،که آن سلام به من خواهد رسید،و اخبار با این مضمون بسیار است،و ما در باب اول در ذکر زیارت‏ حجج طاهره در ایام هفته،دو زیارت براى رسول خدا صلى اللّه علیه و آله در روز شنبه نقل کردیم،اگر خواستى به آنجا مراجعه کن،و خود را به فیض خواندن آنها نائل ساز[در زیارت امیر المؤمنین(علیه السلام)در اذن دخول رواق مطهرش زیارت مختصرى از پیامبر(صل الله علیه و آله) بیاید.مؤلّف].شایسته است صلوات فرستادن بر آن حضرت به آن صلواتى که حضرت امیر المؤمنین علیه السّلام در یکى از خطبه‏هاى‏ خود در روز جمعه،بر آن جناب فرستاد،این صلوات در کتاب«روضه کافى»چنین است:
إِنَّ اللَّهَ وَ مَلائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَى النَّبِیِّ یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْلِیما اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ بَارِکْ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ تَحَنَّنْ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ سَلِّمْ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ کَأَفْضَلِ مَا صَلَّیْتَ وَ بَارَکْتَ وَ تَرَحَّمْتَ وَ تَحَنَّنْتَ وَ سَلَّمْتَ عَلَى إِبْرَاهِیمَ وَ آلِ إِبْرَاهِیمَ إِنَّکَ حَمِیدٌ مَجِیدٌ اللَّهُمَّ أَعْطِ مُحَمَّدا الْوَسِیلَهَ وَ الشَّرَفَ وَ الْفَضِیلَهَ وَ الْمَنْزِلَهَ الْکَرِیمَهَ اللَّهُمَّ اجْعَلْ مُحَمَّدا وَ آلَ مُحَمَّدٍ أَعْظَمَ الْخَلائِقِ کُلِّهِمْ شَرَفا یَوْمَ الْقِیَامَهِ وَ أَقْرَبَهُمْ مِنْکَ مَقْعَدا وَ أَوْجَهَهُمْ عِنْدَکَ یَوْمَ الْقِیَامَهِ جَاها وَ أَفْضَلَهُمْ عِنْدَکَ مَنْزِلَهً وَ نَصِیبا اللَّهُمَّ أَعْطِ مُحَمَّدا أَشْرَفَ الْمَقَامِ وَ حِبَاءَ السَّلامِ وَ شَفَاعَهَ الْإِسْلامِ اللَّهُمَّ وَ أَلْحِقْنَا بِهِ غَیْرَ خَزَایَا وَ لا نَاکِثِینَ وَ لا نَادِمِینَ وَ لا مُبَدِّلِینَ إِلَهَ الْحَقِّ آمِینَ.
به درستى که خدا و فرشتگانش بر پیامبر درود مى‏فرستند،اى کسانى‏که ایمان آورده‏اید،بر او درود فرستید و سلام کنید سلامى کامل، خدایا بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست،و بر محمّد و خاندان محمّد برکت ده،و بر محمّد و خاندان محمّد مهر ورز، و بر محمّد و خاندان محمّد سلام فرست،همانند برترین درود و برکت و رحمت و مهرورزى و سلامى که بر ابراهیم و خاندان ابراهیم فرستادى،تو ستوده و بزرگوارى.خدایا به محمّد عطا کن وسیله و شرف و برترى و منزلت کریمانه.خدایا قرار ده محمّد و خاندان را بزرگترین همه خلایق،از جهت شرافت‏ در روز قیامت،و نزدیکترین آنها به خود از نظر جایگاه،و آبرومندترینشان در روز قیامت از جهت شرف و عزت‏ و برترینشان در پیشگاهت از حیث منزلت و بهره‏مندى.خدایا به محمّد شریفترین مقام و جایزه و سلام و شفاعت اسلام را عطا کن.خدایا ما را به او ملحق گردان نه با رسوایى و پیمان‏شکنى،و پشیمانى‏ و تغییر حقایق،اى معبود حق دعاها مستجاب باد.
و در اواخر باب زیارت صلواتى بر آن حضرت و خاندان او علیهم السّلام خواهد آمد.

کلام ابن بطوطه

دوّم:زیارت حضرت امیر المؤمنین علیه السّلام است که برترین اعمال این شب مى‏باشد.و بدان که ابو عبد اللّه محمّد بن‏ بطوطه که یکى از دانشمندان اهل سنت است در ششصد سال پیش از این زمان (زمان تألیف مفاتیح الجنان) مى‏زیسته،در سفرنامه‏ خود معروب به«رحله ابن بطوطه»در بیان ورودش از مکّه معظّمه به نجف اشرف،روضه و قبر مبارک مولایمان امیر المؤمنین علیه السّلام‏ را ذکر نموده،و گفته است همه اهل این شهر رافضى هستند،و براى این روضه مبارکه کراماتى ظاهر شده:از جمله در شب بیست‏ وهفتم،ماه رجب که نامش نزد ال آنجا«لیله المحیا»[شب بیدارى یا شب زندگانى]است،از عراقین[بصره و کوفه]و خراسان و شهرهاى فارس،و روم،افراد شل و مفلوج و زمین‏گیرى را که حدود سى یا چهل نفر مى‏شوند پس از عشا نزد ضریح مقدس على علیه السّلام مى‏آورند،آنگاه مردم اجتماع مى‏کنند،و به انتظار شفا یافتن و برخاستن آنان مى‏مانند. گروهى از اجتماع‏کنندگان نماز مى‏خوانند،و عده‏اى ذکر مى‏گویند،و گروهى قرآن تلاوت مى‏کنند،و بعضى هم به تماشاى‏ روضه مبارکه مشغول مى‏شوند،تا آنکه نصف یا دوسوم از شب بگذرد،در این هنگام تمام مبتلایان و زمین‏گیران که محروم از حرکت بودند،از جاى برمى‏خیزند درحالى‏که صحیح و تندرستند و نقصى در آنان نیست و مى‏گویند:لا اله الاّ اللّه‏ (معبودى جز خدا نیست)،«محمّد رسول اللّه»(محمّد فرستاده خدا است)،«علىّ ولى اللّه»(على ولىّ خدا است)، و این امرى است مشهور و معروف. من گرچه آن شب را در آن روضه درنیافتم،ولى از مردمان مورد اطمینان که بر گفتارشان اعتماد داشتم شنیدم. و همچنین در مدرسه‏اى که مهمانخانه آن حضرت است،سه نفر زمین‏گیر را که قدرت بر حرکت نداشتند مشاهده کردم،یکى‏ از مردمان روم،و دیگرى از اهالى اصفهان،و سومى از مردم خراسان بود،از هر سه پرسیدم،چگونه شما درمان‏ نیافته و در اینجا مانده‏اید؟گفتند:ما شب بیست‏وهفتم رجب را درک نکردیم،اینجا مانده‏ایم تا شب بیست‏وهفتم آینده‏ برسد،و شفاى خود را بگیریم،و به خاطر این شب،مردم زیادى از شهرها جمع مى‏شوند،و بازار بزرگى به مدّت‏ ده روز برپا مى‏گردد.

اعمال شب مبعث

روز بیست‏وپنجم:در سال صدوهشتادوسه،شهادت حضرت موسى بن جعفر علیهما السّلام در سن پنجاه ‏وپنج سالگى در شهر بغداد واقع شد،و آن روزى است که غمهاى آل محمّد علیهم السّلام و شیعیان ایشان تازه مى‏شود

. شب بیست‏وهفتم:شب بعثت پیامبر صلى اللّه علیه و آله و از شبهاى پربرکت است،و در آن چند عمل مستحبّ است:

اوّل:شیخ طوسى در کتاب«مصباح»فرموده:از حضرت جواد علیه السّلام روایت شده:همانا در ماه رجب شبى است،که از هر آنچه آفتاب بر آن مى‏تابد بهتر است و آن،شب بیست‏وهفتم رجب است،که در صبح آن پیامبر صلى اللّه علیه و آله به رسالت مبعوث شد.براى کسى‏که از شیعه ما عامل در آن شب است،پاداش نیکوکارى شصت سال مقرّر است،به محضر آن حضرت عرض شد:عمل در آن شب چیست؟

فرمود:چون نماز عشا را خواندى،و به بستر استراحت رفتى،تا پیش از نیمه شب،هر ساعتى که خواستى از بستر برمى‏خیزى،و دوازده رکعت نماز هر دو رکعت به یک سلام به جاى مى‏آورى در هر رکعت حمد و سوره‏اى از سوره‏هاى کوچک مفصّل میخوانى‏ و کوچک مفصّل از سوره محمّد صلى اللّه علیه و آله تا آخر قرآن است،زمانى‏که از دوازده رکعت فارغ شدى،در همان حال نشسته‏ هر یک از سوره‏هاى«حمد»و «قل اعوذ بربّ الفلق» و «قل اعوذ بربّ الناس» و «قل هو اللّه احد» و «قل یا ایّها الکافرون» و«انّا انزلناه»و آیه الکرسى را هفت مرتبه بخوان،و به دنبال همه آنها این دعا را بخوان:
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی لَمْ یَتَّخِذْ وَلَدا وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ شَرِیکٌ فِی الْمُلْکِ وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ وَلِیٌّ مِنَ الذُّلِّ وَ کَبِّرْهُ تَکْبِیرا اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِمَعَاقِدِ عِزِّکَ عَلَى أَرْکَانِ عَرْشِکَ وَ مُنْتَهَى الرَّحْمَهِ مِنْ کِتَابِکَ وَ بِاسْمِکَ الْأَعْظَمِ الْأَعْظَمِ الْأَعْظَمِ وَ ذِکْرِکَ الْأَعْلَى الْأَعْلَى الْأَعْلَى وَ بِکَلِمَاتِکَ التَّامَّاتِ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ أَنْ تَفْعَلَ بِی مَا أَنْتَ أَهْلُهُ.
سپاس خداى را که فرزندى بر نگرفته،و شریکى در فرمانروایى و یاورى از روى خوارى و نیاز برایش نبوده است،او را بسیار بزرگ شمار.خدایا!از تو درخواست مى‏کنم به حق جایگاههاى عزّتت بر پایه‏هاى عرشت و منتهاى رحمتت در قرآنت،و بنام بزرگتر بزرگتر بزرگترت،و ذکر برتر برتر برترت،و به کلمات کاملت،بر محمّد و خاندانش درود فرست،و با من چنان کن‏ که شایسته آنى.
سپس بخوان هر دعایى را که مى‏خواهى.و نیز غسل در این شب مستحب است.و نمازى که داود بن سرحان از امام صادق علیه السّلام براى شب نیمه رجب روایت کرده و جزو اعمال شب نیمه ذکر شد در این شب هم خوانده‏ مى‏شود.