ولادت امام محمد باقر علیه السلام

میلاد با سعادت امام محمد باقر علیه السلام بر عموم مسلمین مبارک باد

نام مبارک امام پنجم محمد بود .

لقب آن حضرت باقر یا باقرالعلوم است ,بدین جهت که : دریاى دانش را شکافت و اسرار علوم را آشکارا ساخت .

القاب دیگرى مانند شاکر و صابر و هادى نیز براى آن حضرت ذکر کردهاند که هریک بازگوینده صفتى از صفات آن امام بزرگوار بوده است .

کنیه امام ابوجعفر بود .

مادرش فاطمه دختر امام حسن مجتبى ( ع )است .

بنابراین نسبت آن حضرت از طرف مادر به سبط اکبر حضرت امام حسن ( ع )و از سوى پدر به امام حسین ( ع ) میرسید .

پدرش حضرت سیدالساجدین , امام زین العابدین , على بن الحسین ( ع ) است .

تولد حضرت باقر ( ع ) در روز جمعه سوم ماه صفر سال ۵۷ هجرى در مدینه جانگداز کربلا همراه پدر و در کنار جدش حضرت سیدالشهداء کودکى بود که به چهارمین بهار زندگیش نزدیک میشد .

دوران امامت امام محمد باقر ( ع ) از سال ۹۵ هجرى که سال درگذشت امام زین العابدین ( ع ) است آغاز شد و تا سال ۱۱۴ ه . یعنى مدت ۱۹ سال و چند ماه ادامه داشته است .

در دوره امامت امام محمد باقر ( ع ) و فرزندش امام جعفرصادق ( ع ) مسائلى مانند انقراض امویان و بر سر کار آمدن عباسیان و پیدا شدن مشاجرات سیاسى و ظهور سرداران و مدعیانى مانند ابوسلمه خلال و ابومسلم خراسانى و دیگران مطرح است , ترجمه کتابهاى فلسفى و مجادلات کلامى در این دوره پیش میآید , و عدهاى از مشایخ صوفیه و زاهدان و قلندران وابسته به دستگاه خلافت پیدا میشوند .

قاضیها و متکلمانى به دلخواه مقامات رسمى و صاحب قدرتان پدیدمیآیند و فقه و قضاء و عقاید و کلام و اخلاق را – بر طبق مصالح مراکز قدرت خلافت شرح و تفسیر مینماید , و تعلیمات قرآنى – به ویژه مسأ له امامت و ولایت را , که پس از واقعه عاشورا و حماسه کربلا , افکار بسیارى از حق طلبان را به حقانیت آل على ( ع ) متوجه کرده بود , و پرده از چهره زشت ستمکاران اموى ودین به دنیا فروشان برگرفته بود , به انحراف میکشاندند و احادیث نبوى را دربوته فراموشى قرار میدادند .

برخى نیز احادیثى به نفع دستگاه حاکم جعل کرده ویا مشغول جعل بودند و یا آنها را به سود ستمکاران غاصب خلافت دگرگون مینمودند .

اینها عواملى بود بسیار خطرناک که باید حافظان و نگهبانان دین در برابر آنهابایستند .

بدین جهت امام محمد باقر ( ع ) و پس از وى امام جعفر صادق ( ع )از موقعیت مساعد روزگار سیاسى , براى نشر تعلیمات اصیل اسلامى و معارف حقه بهره جستند , و دانشگاه تشیع و علوم اسلامى را پایهریزى نمودند .

زیرا این امامان بزرگوار و بعد شاگردانشان وارثان و نگهبانان حقیقى تعلیمات پیامبر( ص ) و ناموس و قانون عدالت بودند , و میبایست به تربیت شاگردانى عالم و عامل و یارانى شایسته و فداکار دست یازند , و فقه آل محمد ( ص ) را جمع و تدوین و تدریس کنند .

به همین جهت محضر امام باقر ( ع ) مرکز علماء ودانشمندان و راویان حدیث و خطیبان و شاعران بنام بود .

در مکتب تربیتى امام باقر ( ع ) علم و فضیلت به مردم آموخته میشد .

ابوجعفر امام محمد باقر ( ع )متولى صدقات حضرت رسول ( ص ) و امیرالمؤمنین ( ع ) و پدر و جد خود بود واین صدقات را بر بنى هاشم و مساکین و نیازمندان تقسیم میکرد , و اداره آنهارا از جهت مالى به عهده داشت .

امام باقر ( ع ) داراى خصال ستوده و مؤدب به آداب اسلامى بود .

سیرت و صورتش ستوده بود .

پیوسته لباس تمیز و نومیپوشید .

در کمال وقار و شکوه حرکت میفرمود .

از آن حضرت میپرسیدند : جدت لباس کهنه و کم ارزش میپوشید , تو چرا لباس فاخر بر تن میکنى ؟ پاسخ میداد : مقتضاى تقواى جدم و فرماندارى آن روز , که محرومان و فقرا و تهیدستان زیادبودند , چنان بود .

من اگر آن لباس بپوشم در این انقلاب افکار , نمیتوانم تعظیم شعائر دین کنم .

امام پنجم ( ع ) بسیار گشادهرو و با مؤمنان و دوستان خویش برخورد بود .

با همه اصحاب مصافحه میکرد و دیگران را نیز بدین کار تشویق میفرمود .

در ضمن سخنانش میفرمود : مصافحه کردن کدورتهاى درونى را از بین میبرد و گناهان دوطرف – همچون برگ درختان در فصل خزان – میریزد .

امام باقر ( ع ) در صدقات و بخشش و آداب اسلامى مانند دستگیرى از نیازمندان و تشییع جنازه مؤمنین وعیادت از بیماران و رعایت ادب و آداب و سنن دینى , کمال مواظبت را داشت .

میخواست سنتهاى جدش رسول الله ( ص ) را عملا در بین مردم زنده کند و مکارم اخلاقى را به مردم تعلیم نماید .

در روزهاى گرم براى رسیدگى به مزارع و نخلستانها بیرون میرفت , و باکارگران و کشاورزان بیل میزد و زمین را براى کشت آماده میساخت .

آنچه ازمحصول کشاورزى – که با عرق جبین و کد یمین – به دست میآورد در راه خدا انفاق میفرمود .

 

 

خواندن سوره توحید

هرکس در ماه رجب «ده‌ هزار بار سوره مبارک توحید »را بخواند در روایت دیگر«هزار بار» بخواند

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ ﴿۱﴾ اللَّهُ الصَّمَدُ﴿۲﴾ لَمْ یَلِدْ وَلَمْ یُولَدْ﴿۳﴾ وَلَمْ یَکُن لَّهُ کُفُوًا أَحَدٌ ﴿۴﴾

روز قیامت عمل هزار پیامبر و هزار فرشته را با خود آورده است و هیچ کس نزدیکتر از او به خدا نیست مگر کسی که بیشتر از او آن را خوانده باشد.

ثواب خواندن سوره توحید در رجب چندین برابر است.

در روایت دیگر آمده است: اگر کسی در رجب صد بار آن سوره را بخواند خداوند در بهشت دوازده کاخ با «یاقوت» و«دُر» برای او ساخته و یک میلیون عمل خوب برای او می‌نویسد.

سپس می‌فرمایند: «بنده ام را ببرید و آنچه را که برای او مهیا نموده‌ام نشان دهید»

(المراقبات،ص۱۳۵)

کمیّت و کیفیّت افطار و سحر

مطلب دیگری که سالک باید در روزه خود رعایت کند، کمیّت وکیفیِّت افطار و سحری است که باید چند مطلب را رعایت کرد.
۱. در سحر و افطار به اندازه لازم و ضرورت بخورد، ودر این مطلب خود را گول نزند.
۲. برای خدا تواضع نموده و از لذّت بردن از غذاهای خوشمزه اجتناب نموده وهدفش از خوردن وآشامیدن فقط کسب نیرو برای عبادت باشد.
۳. بیشتر یا کمتر از آنچه شرع گفته گوشت نخورد زیرا زیاده‌روی در خوردن گوشت موجب تقویت قوه غضب در انسان می‌شود، اندازه شرعی خوردن گوشت این است که بیش از سه روز در هفته گوشت نخورد و در خوردن گوشت زیاده‌روی نکند.
۴. آداب غذا خوردن را رعایت کند.

(المراقبات،ص۱۳۰)

روزه و کفارهای آن

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیَامُ کَمَا کُتِبَ عَلَى الَّذِینَ مِن قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ ﴿۱۸۳﴾

اى کسانى که ایمان آورده‏‌اید روزه بر شما مقرر شده است همان گونه که بر کسانى که پیش از شما [بودند] مقرر شده بود باشد که پرهیزگارى کنید (۱۸۳)

أَیَّامًا مَّعْدُودَاتٍ فَمَن کَانَ مِنکُم مَّرِیضًا أَوْ عَلَى سَفَرٍ فَعِدَّهٌ مِّنْ أَیَّامٍ أُخَرَ وَعَلَى الَّذِینَ یُطِیقُونَهُ فِدْیَهٌ طَعَامُ مِسْکِینٍ فَمَن تَطَوَّعَ خَیْرًا فَهُوَ خَیْرٌ لَّهُ وَأَن تَصُومُواْ خَیْرٌ لَّکُمْ إِن کُنتُمْ تَعْلَمُونَ ﴿۱۸۴﴾

[روزه در] روزهاى معدودى [بر شما مقرر شده است] [ولى] هر کس از شما بیمار یا در سفر باشد [به همان شماره] تعدادى از روزهاى دیگر [را روزه بدارد] و بر کسانى که [روزه] طاقت‏ فرساست کفاره‏اى است که خوراک دادن به بینوایى است و هر کس به میل خود بیشتر نیکى کند پس آن براى او بهتر است و اگر بدانید روزه گرفتن براى شما بهتر است (۱۸۴)

(قرآن کریم،سوره بقره،آیه ۱۸۳.۱۸۴)

روزه‌ی این ماه،«ماه رجب»

درباره‌ی روزه‌ی این ماه روایات معتبری داریم که یکی از آنها را نقل می‌کنیم: شیخ صدوق می‌گوید:
رسول خدا ^{صلّی‌الله‌علیه‌واله‌وسلم} فرمود: رجب قطعا ماه استوار خداوند است که هیچ ماهی به احترام و فضل آن نزد خدا نمی‌رسد.  در زمان جاهلیت نیز مردم آن را بزرگ می‌دانستند و هنگامی که اسلام آمد، بزرگی و فضیلت آن بیشتر نمودار شد.
رسول خدا ^{صلّی‌الله‌علیه‌واله‌وسلم} فرمود: رجب قطعا ماه خدا، وشعبان ماه من و رمضان ماه امت من است. بدانید که اکر کسی یک روز رجب را بخاطر ایمان و پاداش الهی روزه بگیرد، سزاوار رضایت بزرگتر خداوند می‌شود و روزه‌ی او در این روز خشم خدا را خاموش کرده و دری از درهای آتش را بروی او میبندد.

(المراقبات،ص۱۱۴)